Zbigniew Nowak

Zbigniew Nowak (ur. 5 października 1926 w Wyszkowie, w powiecie dolińskim, zm. 14 lutego 2020) – generał broni Wojska Polskiego, zastępca szefa Sztabu Generalnego WP (1969–1974), Główny Inspektor Techniki WP (1969–1989), wiceminister obrony narodowej (1976–1989).

Syn Józefa i Joanny. 1 maja 1944 wstąpił do WP. Odbył przeszkolenie w Ośrodku Formowania 1 Armii WP w Sumach, następnie skończył szkołę oficerską w Riazaniu. 17 marca 1945 promowany w Krakowie na stopień podporucznika w korpusie oficerów piechoty i wyznaczony na dowódcę plutonu ciężkich karabinów maszynowych w 2 Samodzielnym Batalionie Miotaczy Ognia. Przebył szlak bojowy 1 Armii WP od Pomorza Zachodniego do okolic Berlina (udział w wojnie zakończył 8 maja 1945 40 km na zachód od Berlina). Po wojnie był w stopniu porucznika pomocnikiem szefa sztabu w 2 samodzielnym batalionie miotaczy ognia. Ukończył kurs dowódców pułku Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie i został awansowany do stopnia kapitana (1949). Następnie służył na stanowisku starszego pomocnika w oddziale wyszkolenia i oficera do zleceń Dowództwa Wojsk Lądowych. W latach 1950-1954 studiował w Akademii Obrony Przeciwchemicznej w Moskwie i został inżynierem tej specjalności w stopniu majora. Od 1954 roku służył w Szefostwie Obrony Chemicznej MON.Absolwent wydziałów chemii na Uniwersytecie Warszawskim (inżynier od 1956) i studiów magisterskich na Politechnice Warszawskiej (1966). W 1960 awansowany do stopnia pułkownika. Służył kolejno na stanowiskach szefa sztabu Szefostwa Służby Chemicznej MON (1957-1958), komendanta Ośrodka Badawczego Sprzętu Chemicznego (1958-1964) raz szefa Wojsk Chemicznych MON (1964-1967).

W 1967 awansowany uchwałą Rady Państwa PRL do stopnia generała brygady. Nominację wręczył w Belwederze przewodniczący Rady Państwa PRLEdward Ochab.W 1969 został zastępcą szefa Sztabu Generalnego i Głównym Inspektorem Planowania i Techniki oraz awansował do stopnia generała dywizji (nominację otrzymał z rąk przewodniczącego Rady Państwa Mariana Spychalskiego). W 1970 roku ukończył Kurs Operacyjno-Strategiczny Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. Woroszyłowa w Moskwie. W 1974 został Głównym Inspektorem Techniki WP. W 1976 roku powołany na stanowisko wiceministra obrony narodowej, które piastował do lipca 1989 r. W 1977 awansowany uchwałą Rady Państwa PRL do stopnia generała broni. Akt nominacyjny otrzymał z rąk I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka.

W latach 1970-1989 reprezentował ludowe Wojsko Polskie jako członek Wojskowej Rady Naukowo-Technicznej Dowództwa Zjednoczonych Sił Zbrojnych Państw-Uczestników Układu Warszawskiego oraz członek delegacji Rządu PRL w Wojskowej Komisji Przemysłu Obronnego Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej.

Od 27 września 1947 członek Polskiej Partii Robotniczej, od 15 grudnia 1948 członek PZPR. W latach 1980–1986 zastępca członka KC PZPR. Od 1990 w stanie spoczynku.

Zmarł w Warszawie i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera F IV, rząd 8, grób 8). Pogrzeb odbył się bez asysty wojskowej.

• Order Sztandaru Pracy I klasy (1978)
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1968)
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1987)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1971)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1965)
• Krzyż Walecznych (1946)
• Złoty Krzyż Zasługi (1957)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej
• Medal 30-lecia Polski Ludowej
• Medal 40-lecia Polski Ludowej
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Złoty Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Złota Odznaka „Za Zasługi w Ochronie Porządku Publicznego”
• Złota Odznaka „Za Zasługi dla Obrony Cywilnej”
• Złoty Medal „Za zasługi dla Ligi Obrony Kraju”
• Order Przyjaźni Narodów (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „Dwadzieścia lat Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Odznaka „25 lat Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej” (ZSRR)
• Medal 30-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945 (ZSRR)
• Medal 40-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945 (ZSRR)
• Medal „Za umacnianie braterstwa broni” (ZSRR)
• Medal „Za umacnianie Przyjaźni Sił Zbrojnych” III stopnia (CSSR)
• Medal „40 lat Wyzwolenia Czechosłowacji przez Armię Radziecką” (1985, CSSR)
• Medal jubileuszowy 60-lecia Sił Zbrojnych ZSRR
• Medal jubileuszowy 70-lecia Sił Zbrojnych ZSRR
• Złoty Medal Braterstwa Broni (Bułgaria)
• Medal „30-lecia Bułgarskiej Armii Ludowej” (Bułgaria)
• Medal Braterstwa Broni (1983, Republika Kuby)
• Medal „30 lat Rewolucyjnych Sił Zbrojnych Kuby” (1987, Republika Kuby)

• H.P. Kosk – Generalicja polska, tom II, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 2001.
• J. Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. III: M-S, Toruń 2010, s. 68-70.
• Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989
• Dane z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL Biuletynu Informacji Publicznej IPN [[2]]