Wojciech Bucior

Wojciech Bucior ps. „Kunigas” (ur. 15 kwietnia 1889 w Jędrzejowie, zm. 1940 w ZSRR) – major taborów Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, starosta w okresie II Rzeczypospolitej, ofiara zbrodni katyńskiej.

Urodził się 15 kwietnia 1889 w Jędrzejowie jako syn Wawrzyńca i Franciszki. Poprzez rodzinę był związany z Ostrowcem Świętokrzyskim. Kształcił się w Progimnazjum w Sandomierzu, gdzie podjął działalność w szkolnej konspiracji. W lutym 1910 jako eksternista zdał egzamin dojrzałości w C. K. II Szkole Realnej we Lwowie. Przez osiem semestrów studiował geodezję na Politechnice Lwowskiej. Od 1910 przez rok odbywał służbę wojskową w armii Imperium Rosyjskiego. Następnie działał w Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie” i Polskich Drużynach Strzeleckich.

Po wybuchu I wojny światowej 2 sierpnia 1914 wstąpił do oddziałów strzeleckich Legionów Polskich. Pod koniec sierpnia 1914 w Kielcach wstąpił do oddziału konnego Wąsowicza. Wpierw służył w II batalionie, następnie przeszedł do 1 pułku ułanów (tzw. „Beliniaków”) w ramach I Brygady w stopniu chorążego (w tym czasie nosił przydomek „Kunigas”). W 1915 służył jako wachmistrz w II szwadronie pod dowództwem por. Mariusza Zaruskiego w składzie dywizjonu rtm. Władysława Beliny-Prażmowskiego. Od 5 lutego do 31 marca 1917 był słuchaczem kawaleryjskiego kursu oficerskiego przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce. Kurs ukończył z wynikiem dobrym. Posiadał wówczas stopień wachmistrza sztabowego. Później był żołnierzem w służbie taborów legionowych. Został mianowany chorążym taborów od 1 kwietnia 1917. Po kryzysie przysięgowym od końca lipca 1917 do października 1918 był internowany w forcie Beniaminów. Za swoją służbę w Legionach Polskich otrzymał Order Virtuti Militari. Po latach Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku wskazał także tożsamość legionisty Józefa Buciora, budzącego skojarzenie z Wojciechem Buciorem (ur. 16 kwietnia 1889, używającego pseudonimu „Wojciech Kunigas-Mieciowski”, słuchacza Politechniki Lwowskiej, służącego w 1 pułku ułanów .

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił 1 listopada 1918 do Wojska Polskiego. Był zweryfikowany w stopniu porucznika taborów w Dowództwie Okręgu Generalnego „Lwów”. Brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej i wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1919–1920. 27 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu rotmistrza, w wojskach taborowych, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich. W tym czasie był odkomenderowany ze szwadronu zapasowego taborów nr 6 do dowództwa Frontu Wołyńskiego. Był referentem wojsk taborowych frontu, a następnie 1 Armii oraz zastępcą dowódcy taborów 2 Armii.

Po zakończeniu wojny został mianowany kapitanem taborów ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. W 1923, 1924 był oficerem 6 dywizjonu taborów we Lwowie. 1 października 1925 został wyznaczony na stanowisko kwatermistrza 6 szwadronu taborów we Lwowie. W kwietniu 1927 został przesunięty na stanowisko pełniącego obowiązki dowódcy 6 szwadronu taborów. W styczniu 1928 został przeniesiony do kadry oficerów taborowych z równoczesnym przydziałem do 6 Okręgowego Szefostwa Artylerii i Uzbrojenia we Lwowie na stanowisko kierownika referatu taborowego. 18 lutego 1928 roku został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów taborowych. 1 kwietnia 1929 został przeniesiony do Szefostwa Intendentury i Taborów Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie na stanowisko kierownika referatu taborów. W październiku 1930 został komendantem kadry 6 dywizjonu taborów we Lwowie. Od 1 kwietnia 1934 odbywał praktykę w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych w wymiarze 6 miesięcy. Z dniem 30 września 1935 został przeniesiony w stan spoczynku.

W styczniu 1936 został mianowany na urząd starosty powiatu sanockiego, który pełnił przez trzy lata. W Sanoku w 1936 został przewodniczącym sanockiego komitetu Zjazdu Górskiego zorganizowanego w sierpniu 1936 w Sanoku. Ponadto w tym mieście pełnił funkcję prezesa Związku Oficerów Rezerwy. W 1938 dokonał administracyjnego zawieszenia działalności dwóch czytelni ukraińskiego stowarzyszenia „Proswita”, działających w Komańczy i Osławicy i oskarżanych o szerzenie antagonizmu i nienawiści do ludności polskiej.

Funkcję sekretarza W. Buciora pełnił były legionista Jerzy Adamski (brat Tadeusza, szwagier Wacława i Władysława Brzozowskich). W czasie służby w Sanoku Wojciech Bucior pełnił funkcję przewodniczącego Związku Oficerów Rezerwy RP. W czerwcu 1939 został mianowany starostą powiatu trembowelskiego i sprawował ten urząd do końca II Rzeczypospolitej we wrześniu 1939.

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 na terenach wschodnich II Rzeczypospolitej został aresztowany przez Sowietów. Na wiosnę 1940 został zamordowany przez NKWD. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 41/2-24 oznaczony numerem 347). Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Poprzednik Wojciecha Buciora na stanowisku starosty sanockiego, Izydor Wagner, także został ofiarą zbrodni katyńskiej dokonywanej na terenach ukraińskich.

Wojciech Bucior był żonaty. Przewodniczącą zarejestrowanego 7 marca 1938 Powiatowego Komitetu Pomocy Dzieciom i Młodzieży w Sanoku była Ludmiła Bucior (zm. w 1978, Gwynedd, Walia).

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
• Krzyż Niepodległości (1931)
• Krzyż Walecznych – dwukrotnie
• Złoty Krzyż Zasługi (1935)

• Komenda Legionów (Dowództwo Polskiego Korpusu Posiłkowego). Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2017-11-07].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Andrzej Brygidyn: Sanocka Lista Katyńska. Jeńcy Kozielska, Ostaszkowa, Starobielska oraz innych obozów i więzień Polski kresowej pomordowani w Rosji Sowieckiej. Sanok: 2000, s. 34.
• Marek Wójcicki: Ostrowczanie wśród Ofiar Zbrodni Katyńskiej. 13 kwietnia 2010. [dostęp 2017-10-20].
• Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Wojciech Bucior. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2017-10-20].