Stanisław Sinkowski
Quick Facts
Biography
Stanisław Sinkowski (ur. 3 stycznia 1890 w Sanoczku, zm. 20 października 1942) – ksiądz dziekan Wojska Polskiego.
Życiorys
Urodził się 3 stycznia 1890 w Sanoczku. W 1909 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Jakub Mikoś, Władysław Owoc, Zygmunt Wrześniowski, Karol Zaleski). Następnie studiował teologię w Seminarium Duchownym w Przemyślu. Będąc klerykiem w prowadził akcję niepodległościową w podprzemyskich wsiach będącymi pod wpływami ruskimi: Kuńkowce (przez trzy lata) i Ostrów, organizował koła amatorskie, przedstawienia, odczyty i naukę musztry. 29 czerwca 1913 roku przyjął święcenia kapłańskie w Przemyślu. Od 1913 do czerwca 1917 posługiwał jako wikariusz i zastępca katechety w różnych miejscowościach.
Podczas I wojny światowej na wiosnę 1917 został mianowany kapelanem rezerwowym c. i k. armii pełniąc wówczas służbę w powiatowej komendzie uzupełniającej obrony krajowej w Sanoku. 1 lipca 1917 został powołany do służby w cesarskiej i królewskiej Armii w charakterze kapelana polowego (niem. feldsuperior) w Przemyślu do 30 sierpnia 1917. Od 1 września 1917 do 27 października 1918 roku służył w Batalionie Zapasowym 90 Pułku Piechoty w Jiczynie. Był kapelanem w szpitalach polowych (malarycznych) w okręgu Litomierzyce na terenie Czech. Od sierpnia 1918 działał w konspiracji polskie w ramach 90 pułku będąc odpowiedzialnym za magazyn wojskowy.
W październiku 1918 roku w Jarosławiu uczestniczył w przekształcaniu Batalionu Zapasowego 90 Pułku Piechoty w Jiczynie na oddział Wojska Polskiego, późniejszy 14 Pułk Piechoty. W szeregach tego pułku wyruszył na front polsko-ukraiński. W grudniu 1918 roku z 3 kompanią podczas walk pod Lubaczowem szedł w tyralierze z atakującymi żołnierzami, opatrywał i wynosił rannych, pomagał strzelającym, wygłaszał przemówienia zagrzewając żołnierzy do walki i służył jako kapłan. Jako kapelan 14 pp walczył na wojnie z bolszewikami. Wyróżnił się w walkach, w pierwszej linii nad Sanem. Koło stacji kolejowej Białokorowicze konno udał się do oddziału atakującego, aby żołnierzom dodać animuszu. Dwukrotnie był przedstawiany do odznaczenia Krzyżem Virtuti Militari (za walki w 1918 i w 1920 roku), który otrzymał w 1921 roku. Za udział w wojnie polsko-ukraińskiej w 1918 roku otrzymał Krzyż Walecznych. Od 15 lipca 1921 roku był kapelanem Garnizonu Starogard, od września tego roku w stopniu starszego kapelana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919, został mianowany proboszczem Syberyjskiej Dywizji Piechoty. 15 listopada 1923 objął stanowisko kierownika Rejonu Duszpasterstwa Toruń i proboszcza kościoła pw. Św. Katarzyny, a z dniem 15 sierpnia 1924 - kierownika Rejonu Duszpasterstwa Katowice-Oświęcim i proboszcza parafii garnizonowej w Katowicach. Tam w latach 1930-1933 zbudował kościół garnizonowy św. Kazimierza Królewicza. Na stopień proboszcza awansował ze starszeństwem z 1 stycznia 1931. 1 stycznia 1934 został mianowany dziekanem Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu.
Po wybuchu II wojny światowej w okresie kampanii wrześniowej 1939 został delegatem biskupa polowego WP Józefa Gawliny w Kwaterze Głównej Naczelnego Wodza. Po kampanii wrześniowej został internowany w Rumunii, w obozie Babadag. Później w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie w Anglii. Od lutego 1942 r. był szefem duszpasterstwa I Korpusu Polskiego. Zmarł 20 października 1942 w Anglii.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi (1937)
Przypisy
Bibliografia
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Materiały do historii katolickiego duszpasterstwa wojskowego w Polsce. XXV-lecie kapłaństwa księży kapelanów wojskowych. Stanisław Sinkowski. „Rozkaz Wewnętrzny Biskupa Polowego Wojsk Polskich”, s. 210-211, 1938. Polowa Kuria Biskupia.
- Wanda Roman, Kapelani wojskowi - bohaterowie wojny polsko-sowieckiej 1919-1920, Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej Nr 18, Centralne Archiwum Wojskowe, Warszawa 1995
- Franciszek Mientki, Bóg i Ojczyzna. Wspomnienia kapelana Wojska Polskiego, Instytut Prasy i Wydawnictw "Novum", Warszawa 1987, wyd. II
- Bogusław Szwedo, Zawsze w pierwszej linii. Kapłani odznaczeni Orderem Virtuti Militari 1914-1921 i 1939-1945 Wydawnictwo Rytm, 2004. ISBN 83-7399-027-5