Sakit Mammadov

Sakit Məmmədov - Azərbaycan Respublikasının Əməkdar Rəssamı, UNESCO Rəssamlar İttifaqının üzvü,akademik.

Sakit Məmmədov 1958-ci il Avqust ayının 5-də Neftçala şəhərində anadan olmuşdur.1978-ci ildə Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbini fərqlənmə ilə bitirmişdir. 1978-1980 ci illərdə hərbi xidmətdə olmuşdur. 1981-ci ildə İlya Repin adına Leninqrad Rəssamlıq Akademiyasının rəngkarlıq fakultəsinə daxil olmuş ,1987-ci ildə oranı adəti olaraq fərqlənmə ilə bitirmişdir.Sakit Məmmədov 30 ildən çoxdur ki bədii yaradıcılıq fəalliyyəti ilə məşğuldur və dünyanın ən mötəbər sərgi salonlarında,qalereyalarında keçirilən sərgilərin iştirakçısı olmuşdur.O 1988-ci ildən Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvüdür.Sakit Məmmədov 80-ci illərdə formalaşan istedadlı rəssamlar nəslinin parlaq nümayəndəsidir. Rus , və Türk dillərini bilir. Ailəlidir, 3 övladı, 3 nəvəsi var. Övladları Nizar Məmmədov,Cəsar Məmmədov və Aynur Məmmədova da rəssamlıq fəalliyəti ilə məşğuldurlar.

Azərbaycan rəssamlıq sənətinin görkəmli nümayəndələrindən biri olan Sakit Məmmədovun rəsmləri bu gün dünyanın məşhur muzeylərinin, qalereyalarının, habelə hərraclarda kolleksionerlərin məmnuniyyətlə əldə etmək istədikləri əsərlər sırasındadır. Sənətkar o zaman xoşbəxtdir ki, onun yaradıcılığı elə sağlığındaca layiqli qiymətini alır.Xoşbəxtliyi arzulamaq yox əldə etmək lazımdır. Bu mənada Sakit Məmmədovun sənətinə qibtə etmək olar. Sual oluna bilər, rəssamın sənətkarlığını sənətsevərlər tərəfindən bu qədər sevilməsinin səbəbi nədədir? Əvvəla, qeyd edək ki, ümumiyyətlə, yaradıcı insanlar onun sənətini tanıyanlar tərəfindən müxtəlif cür qəbul olunur.Təsadüfi deyil ki, «Alın yazısını bəzən alın təriylə yumaq olar. Çünki Allah alın tərini, zəhməti qiymətləndirəndi» fikri də məhz Sakit Məmmədova aiddir. «Əsl sənətkar kompozisiyanı öncə ağ-qara ləkələrlə, sonra isə rənglərlə görməlidir» - deyən rəngkarın «Xatirə şəkli», «Oyun», «Məşq», «Falabaxanlar», «Ad günü», «Leninqrad xatirələri», «Yaşasın İstanbul», «Bayram», «Toy», «Metro», «13 nömrəli avtobus», «Həvəskar» və s. əsərlərinə baxanda tablolarda ləkələri necə ustalıqla əks olunduğunu bir daha görürük. Sakit Məmmədovun yaradıcılığına bələd olanlar bilirlər ki, o, çox zaman qəhrəmanların libaslarını da öz fantaziyası ilə «geyindirir». Bu rəsmdəki geyimlərdə isə bizə tanış olan dəbi görürük. Qeyd edək ki, rəssamın bəzi tematik rəsmlərini konkret bir məkana, zamana aid etmək qeyri-mümkündür. Belə əsərlərdə rəssam sanki öz dünyasının zamanını göstərmək istəyir.Sakit Məmmədov müsahibələrin birində: «İnsan dünyaya necə gəlir? Bax əsər də beləcə yaranır. Əgər hər hansı bir rəssam deyirsə ki, mən ağ kətana boyaları yaxmaqla əsər yaratdım, bu fikir gülməlidir. Kompozisiya üçün beyin işləməlidir. İnsanın dünyaya gəlməsi təbii, Allah tərəfindən düşünülmüş bir şeydir. Qulaq yeganə insan orqanıdır ki, ana bətnində ilk olaraq tam formasını alır. Allah bunu məlumatını ötürmək üçün belə yaradıb. Rəssamlıqda da eynən bu cürdür. Kompozisiyada rəssam ilk olaraq nəyi görmək istəyirsə, əvvəlcə onun üzərində işləyir…».-demişdir. Böyük müşahidə qabiliyyətinə malik olan rəssam tematik əsərlərində təsvir etdiyi hadisədə obrazların fikirlərini göstərməsə belə, onların nə haqda düşündükləri aydın sezilir. Məsələn, «Adəm və Həvva» əsərində paklıq, saflıq bəşəriyyətin ilk insanlarının çöhrəsində yüksək peşəkarlıqla elə təcəssüm olunub ki, buna diqqət yetirən tamaşaçının sevincdən yaranan təbəssümünü görməmək qeyri-mümkündür. Ümumiyyətlə, az insan tapılar ki, «Adəm və Həvva» mövzusu onun maraq dairəsində olmasın və yaxud da bu barədə müzakirə aparmasın. Yaradıcı insanlar isə şifahi diskussiyalardan fərqli olaraq, mövzuya dair fikirlərini öz sənətləri ilə ifadə edirlər. Bu sujet xətti hər rəssamın əsərində demək olar eyni ilə təcəssüm olunur. Lakin Sakit Məmmmədovun «Adəm və Həvva»sına baxanda onun bu mövzuya tamamilə fərqli yanaşdığı aydın sezilir. Rəssam əsərdə yer üzünün ilk sakinlərini şeytansız, yarpaqsız, ağacsız göstərməklə mövzunu ənənəvilikdən çıxarıb ona öz fikri ilə yeni məna «geyindirib». Əsər haqqında rəssamın özünün düşüncələrini təqdim etsək, düşünürük ki, mövzuya bir qədər işıq saçmış olarıq: «Mən Adəm və Həvvanı daha gənc, dünyadan bixəbər, məsum obrazlar kimi, ilk məhəbbət kimi təsvir etmək istəmişəm. Hətta fikir vermisinizsə orada Adəm və Həvvanı göbəksiz təsvir etmişəm, bu da o deməkdir ki, onlar başqa insanlar kimi doğulmayıblar. Yaxud deyirlər ki, hər insanın göydə öz ulduzu olur, tabloda da göy təsvir olunub və mən iki ulduz çəkməklə həmin fikri ifadə etmək istəmişəm. ».Həvva mövzusunda çəkdiyi əsərlərində onların isti rənglərin imkanlarından daha geniş istifadə etdiklərini görürük. Əlbəttə, isti rəng təsvir edilən hadisənin daha real, inandırıcı görünməsi üçün vacib faktordur. Əsərə diqqət yetirdikdə, görürük ki, rəssam onları tam da olmasa, qismən torpaq rəngində təsvir etməyə çalışıb. Bu da ondan irəli gəlir ki, sənətkar insanın torpaqdan yaranması anlayışını məhz ilk insanların təsvirində vermək istəyib. .

Görkəmli rus tənqidçisi Andrey Bajenov da rəssamın yaratdıqlarından heyrətlənərək, «Sakit Məmmədovun əli intibah rəssamının əlinə bənzəyir»- demişdir. Sənət haqqında Sakit Məmmədovun dediklərindən: «Rəssamlıq mənim aləmimdə böyük sənətdir. Məncə, bu sənətlə məşğul olmaq hər insanın işi deyil. Çünki bu, göz qabağında olan sənətdir. Deyərdim, incəsəntin ən çətin sahəsidir ki, tamaşaçı burada həm rəngi, həm obrazı, həm də hissələri görə bilir. Bu sənət insan kimi dünyaya gəlir, ömrünü yaşayır. Mən rəssamlığı qız övladına bənzədirəm. Kimsə rəsmi alıb aparırsa, məni onun taleyi maraqlandırır: o hansı evə düşəcək, onu orda nələr gözləyəcək? Rəssamların çoxuna elə gəlir ki, onlar nə vaxtsa yaşayıblar. Amma demək olmaz ki, yaradıcılıqları filan əsrə aiddir. Rəssam nəyi düşünürsə onu çəkməlidir. Təsəvvür edin, Allah neçə milyon illərdir ki, yer üzünü, insanları yaradıb, amma yenə də axtarışdadır. Axı bütün insanlarda göz, burun, ağız olduğu halda onlar yenə də bir-birinə bənzəmir. Eyni zamanda ümumi oxşarlıqlar var. Qəribə deyilmi? Bəzi rəssamlara elə gəlir ki, artıq hər şey çəkildiyi üçün təzə nə isə yaratmaq mümkün deyil. İntibah dövrünün rəssamlarından tutmuş bu günə kimi çərçivədən çıxmamaq şərtilə insanı olduğu kimi çəkirlər. Ona görə də ən böyük dahilik gündəlik gördüyün obrazlardan böyük bir əsər yaratmaqdır.Əsl sənətə xidmət edən yaradıcı insan üçün zaman anlayışı yoxdur. Sakit Məmmədovun "Günaydın" əsəri Tumblr sosial şəbəkəsində günün fotosu seçilmişdir. [1]

Opalizm

Opalizm [2] akademik rəssam Sakit Məmmədov tərəfindən özülü qoyulmuş bir məktəbdir, üslubdur. Opalizm sözünün etimologiyası opal daşından götürülüb. Qədim yunan dilində gözqamaşdıran, latın dilində valehedici görünüş, sanskrit dilində qiymətli daş kimi tərcümə edilən bu mineral daş növü özündə birləşdirən rənglərlə yalnız zərgərlik məmulatı kimi deyil, müalicəvi, fövqəladə və ilhamlandırıcı xüsusiyyəti ilə minillərdir ki, insanların zövgünü oxşamaqdadır.Opalda mövcud olan isti rəng çələngi Sakit Məmmədovun hələ gənclik illərindən böyük rəğbətini qazanıb. Təsadüfi deyil ki, daşda olan rəng oyununa onun demək olar, bütün yaradıcılıq nümunələrində rast gəlinir. Bununla sənətkar sübut eyməyə çalışıb ki, heç bir rəssam Tanrının təbiətə bəxş etdiyi rənglərdən savayı yeni bir çalar icad etməyib.Rəssamın əsərlərində opalın daha çox nəcib, alovlu yaxud bolder, hidrofan növündəki rəng çalarlarını görmək mümkündür. Düzdür, opal rəssamın yumşaq yaxma ilə yaratdığı əsərlərində daş növü kimi deyil, əlbisələrdə, baş geyimlərində, qadın zinət əşyalarında və s. formalarda təzahür edir. Yəni, opal rəssamın yaratdığı tablolarda yeni forma ilə üzə çıxır. Buna baxmayaraq, rəsmlərdə daşın insanda yaratdığı xoş ovqatı və müalicəvi xüsusiyyətini hiss etmək olar.Sevindirici haldır ki, Sakit Məmmədovun yaratdığı Opalizm məktəbi yalnız özü deyil, rəssamın tələbələri tərəfindən də yüksək peşəkarlıqla təqdim olunur. Şübhə yoxdur ki, sənətkarın yaratdığı bu üslub gələcəkdə yetirmələri ilə yanaşı, dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayıb yaradan yüzlərlə, minlərlə rəssamın yaradıcılığı tərəfindən də davam etdiriləcək.

1987-ci ildən günümüzə qədər Sakit Məmmədovun bir sıra ölkələrdə sərgisi olmuşdur. Azərbaycanda, Türkiyədə,Rusiyada,Belorusiyada,İsveçdə, Ukraynada,Almaniyada,Fransada,Avstriyada,İtaliyada,Belçikada,Misirdə,Çində,Avstraliyada,İngiltərədə,Şotlandiyada,Gürcüstanda, Tatarıstan respubilkasında,Sinqapurda,Portuqaliyada sərgiləri keçirilmişdir.

Sərgilərin xronoloji ardıcıllığı

• 1989-cu ildə Minsk şəhərində Gənclər sərgisi Belorusiya
• 1991-ci ildə Ərzurum şəhərində azərbaycanlı rəssamların sərgisi Türkiyə
• 1993-cü ildə Krakov şəhərində sərgi Polşa
• 1994-cü ildə İstanbul şəhərində Art Fayr beynəlxalq sərgisi Türkiyə

• 1994-cü ildə İstanbul şəhərində fərdi sərgi,Türkiyə
• 1995-ci ildə İstanbul şəhərində Taksimdə sərgi,Türkiyə
• 1996-cı ildə Moskva şəhərində sərgi,Rusiya
• 1996-cı ildə İstanbul şəhərində "Kış Müzayedesi" sərgisi Türkiyə
• 1997-ci ildə Stokholm şəhərində fərdi sərgi İsveç
• 1998-ci ildə Kiyev şəhərində azərbaycanlı rəssamların sərgisi Ukrayna
• 1999-cu ildə Berlin şəhərində azərbaycanlı rəssamların sərgisi Almaniya
• 2000-ci ildə Sidney şəhərində Olimpiadaya həsr olunmuş sərgi Avstraliya

• 2001-ci ildə Strasburq şəhərində Avropa Şurasının Binasında azərbaycanlı rəssamların sərgisi Fransa

• 2001-ci ildə Brüssel şəhərində Kunstbeurs sərgisi Belçika

• 2002-ci ildə Bakı şəhərində fərdi sərgi,Azərbaycan.
• 2002-ci ildə Moskva şəhərində "Na Salyanke" sərgi salonunda fərdi sərgi, Rusiya.

• 2004-cü ildə Paris şəhərində Fransa Senatının muzeyində 20 azərbaycanlı rəssamın sərgi Fransa

• 2004-cü ildə Bakı şəhərində Hacı Zeynalabdin Tağıyevin xatirəsinə həsr olunmuş sərgi, Azərbaycan
• 2005ci ildə Seul şəhərində Beynəlxalq Ətraf Mühitin qorunmasına həsr olunmuş sərgisi Cənubi Koreya

• 2005-ci ildə Bakı şəhərində "Italiya Azərbaycanlı Rəssamların Gözü İlə" sərgisi Azərbaycan
• 2007-cı ildə Sinqapurda Opera qalereyasında tanınmış rəssamların sərgisi,İştirak edən rəssamlar:Mark Şaqal,Yuri Qarbaçov,Yuri Kuper,Sakit Məmmədov

• 2007-ci ildə İstanbul şəhərində "Akdenizlilik ve Gurbet" sərgisi Türkiyə
• 2009-cu ildə Seul şəhərində keçirilən IV Beynəlxalq İpək yolu sərgisi Cənubi Koreya

• 2009-ci ildə Londonda Sothbey's sərgi salonunda keçirilən "Buta Festival"-ın təşkil etdiyi azərbaycanlı rəssamların sərgisi,Böyük Britaniya

• 2009-cu ildə Brüssel şəhərində Avropa Parlamentinin binasında fərdi sərgi Belçika

• 2010-cu ildə Bakı şəhərində "Gallery 1969" sərgi salonunda fərdi sərgi, Azərbaycan, "Vətən Övladı" ordeni və "Dədə Qorqud" mükafatı ilə təltif olunub

• 2011-cu ildə Qəbələ şəhərində I Beynəlxalq İncəsənət Sərgisi Azərbaycan
• 2011-cu ildə Moskva şəhərində "Manej" qalereyasında beynəlxalq "Vera" festivalı çərçivəsində "Müasirlik və Ənənələr" sərgisi Rusiya

• 2011-ci ildə Qəbələ şəhərində II Beynəlxalq İncəsənət Sərgisi Azərbaycan
• 2013-cü ildə Qəbələ şəhərində III Beynəlxalq Qəbələ İncəsənət Festivalının qalibi Azərbaycan

• 2013-cü ildə Bakı şəhərində Heydər Əliyev Mərkəzində fərdi sərgi,UNESCO Rəssamlar birliyinin diplomu Azərbaycan
• 2014-cü ildə Şanxay şəhərində "Sülh adına" keçirilən beynəlxalq sərgi Çin

• 2014-cü ildə Lissabon şəhərində "Vera" beynəlxalq incəsənət festivalının qalibi,I yer Portuqaliya
• 2015-ci ildə Bakı şəhərində Dünya Rəssamlıq Akademiyasının təşkil etdiyi sərgi,Dünya Rəssamlıq Akademiyasının həqiqi üzve və akademiyanın medalı ilə təltif edilmişdir. Azərbaycan

• 2015-ci ildə Paris şəhərində Luvr muzeyində Carusel de Louvre sərgisi , ATEA Cəngavərlər İttifaqının "Böyük Qızıl Ulduzu" Fransa

• Azərbaycanın əməkdar rəssamı
• Malta Ordeninin Beynəlxalq Cəngavər-Kavalerlər İttifaqının Zabit xaçı.
• Min İlin Adamı Azərbaycanlı rəssam .
• Vətən Övladı ordeni
• Dolmabahçe sarayının muzeyində keçirilən sərginin qalibi
• Böyük Cəngavər Qızıl Ulduzu
• Dədə Qorqrud mükafatı laureatı
• Rusiya İmperator Rəssamlıq akademiyasının akademiki və medalı
• Avropa Təbii Elmlər akademiyasının akademiki
• Dünya Rəssamlıq Akademiyasının həqiqi üzvü
• ATEA nın fəxri professoru
• Beynəlxalq Cənngavərlər İttifaqının Senator Ulduzu
• Xidmətlərə görə İmperator I Aleksandr ordeni
• Leanardo Da Vinci Medalı
• Almaniya Akademiyasının professoru
• Mozart Medalı
• Dünya Rəssamlıq Akademiyasının medalı
• Avropanın Şərəf ordeni
• Vera Mükafatı 2010
• İtalyanın qızıl medalı
• Dostluq Ordeni
• Rusiya İmperator Rəssamlıq Akademiyasının medalı
• Vera mükafatı 2014
• Böyük Qızıl ulduz
• Beynəlxalq "Sülh adına" sərgisinin mükafatçısı
• III Beynəlxalq Qəbələ İncəsənət festivalının qalibi

Sakit Məmmədov Vera Mükafatı ilə

Sakit Məmmədov Min İlliyin Adamı mükafatı və medalı ilə

   

Vikianbarda Sakit Məmmədov (rəssam) ilə əlaqəli mediafayllar var.

Sakit Məmmədovun ev muzeyində 170-dən çox əsər nümayiş olunur.Dünyanın tanınmış şəxsiyyətləri həmin muzeydə dəfələrlə olub,şəkillərə böyük qiymət veriblər.Burada həmçinin məşhur müğənni Rilayanın "Saf" adlı mahnısına klip çəkilmişdir.

• Sakit Məmmədov: Əsərlərimi qız övladına bənzədirəm

   

Vikianbarda Sakit Məmmədov (rəssam) ilə əlaqəli mediafayllar var.