Roland Kalpas

Roland Antoni Kalpas (ur. 20 maja 1908 w Taszkencie, zm. 8 marca 1994 w Doylestown) – major pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Urodził się w rodzinie Antoniego i Aldony z Radziejowskich, wnuczki Ignacego. Miał troje rodzeństwa: Ryszarda (1906–1940), Rajmunda (1916–1940) i Jolanty Kalpas-Jaworskiej (1912–1993), uczestniczki powstania warszawskiego, podporucznik Wojska Polskiego.

Ukończył I Gimnazjum Miejskie w Warszawie. Od lipca do października 1930 był słuchaczem kursu w Ośrodku Przysposobienia Wojskowego Lotniczego Łódź, a po jego ukończeniu kontynuował treningi lotnicze w Ośrodku PW Lotniczego Warszawa. W 1933 został powołany do odbycia jednorocznej służby wojskowej w Szkole Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Dęblinie. Po zakończeniu służby został przeniesiony do rezerwy i przydzielony w rezerwie do 4 Pułku Lotniczego w Toruniu. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 59. lokatą w korpusie oficerów rezerwy aeronutyki, grupa liniowa. Od maja do lipca 1936 odbył wyższy kurs pilotażu w Szkole Pilotażu w Grudziądzu. Kolejne ćwiczenia rezerwy odbył w 1937 w 5 Pułku Lotniczym w Lidzie. W maju 1939 został członkiem Polskiej Misji Wojsk w Wielkiej Brytanii i Francji, w charakterze pilota i doradcy technicznego.

31 sierpnia 1939 został powołany do czynnej służby wojskowej.

• 1–13 wrze – KW Polskich Sił Powietrznych; pilot dla lotów specjalnych (prototypy, ewakuacja itd).
• 1939, X – zgłasza się w na ochotnika we Francji
• 1939, XII – wstępuje do Ochotniczych Służb RAF (Royal Air Force Volunteer Reserve - RAFVR) w Wlk. Brytanii w stopniu pilot oficer (ppor.); z chwilą utworzenia P.A.F.
• 1940, III–IV kurs kurs instruktorów pilot. w Central Flying School RAF, Royal Air Force Upavon. Stopień - Pilot Officer,
• 1940, V–1941 X – pilot instruktor, stopień - Flight Lieutenant,
• 1941, X–1944 IV – pilot doświadczalny w Royal Aircraft Establishment („RAE Farnborough”). Stopień - Acting Squadron Leader,
• 1944, IV – 1945 VI - W Sztabie Gł. Polish Airforce Londyn. Stopień - Acting Wing Commander,
• 1945, VIII – 1946 X - Air Traffic Control Officer RAF. Transport Command. Station Pomigliano k/ Neapolu,
• 1946, X – 1947 IV – w RAF Dunholme Lodge (Dunholme) oczekuje na demobilizację.

Zmarł 8 marca 1994 w Doylestown, w Pensylwanii. Spoczywa na cmentarzu Narodowego Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej w Doylestown.

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari,
• Krzyż Walecznych,
• Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami,
• Medal Lotniczy (czterokrotnie).

• Irena Kalpas, Marcin Ludwicki, Czy tu jeszcze rosną róże? Wyd. Prodoks, Nowy Sącz 2007, ​ISBN 83-920515-1-3​.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.