Kolë Prela

Kolë Prela (ur. 19 października 1916 we wsi Pepsumaj w krainie Shoshi, zm. 13 kwietnia 1948) – albański polityk, działacz narodowy i krytyk literacki.

Syn Prelë Gjoki i Katy. W 1923 rozpoczął naukę w kolegium jezuickim w Szkodrze, ale po śmierci ojca w 1928 został zmuszony do przerwania nauki z powodów ekonomicznych. Naukę ukończył w 1935 w liceum państwowym, a rok później rozpoczął naukę na Wydziale Filozoficzno-Literackim Uniwersytetu w Turynie. Studia ukończył w 1939 i powrócił do kraju. W latach 1940-1943 pracował jako nauczyciel literatury, greki i łaciny w gimnazjum w Szkodrze. W tym czasie zajmował się także krytyką literacką. W 1942 zaangażował się w działalność ruchu oporu i związał się z ruchem narodowowyzwoleńczym. W czerwcu 1943 porzucił pracę nauczyciela i zajął się organizowaniem jednego z pierwszych oddziałów partyzanckich, działających w krainie Dukagjini.

Po przejęciu władzy przez komunistów w listopadzie 1944 rozpoczął pracę w urzędzie miejskim w Szkodrze, a następnie objął stanowisko dyrektora szkoły kształcącej nauczycieli w Elbasanie. W wyborach, które odbyły się w grudniu 1945 uzyskał mandat deputowanego z okręgu Dukagjini. W parlamencie zdominowanym przez komunistów związał się z grupą opozycyjną, kierowaną przez Rizę Daniego, która domagała się pluralizmu politycznego i zagwarantowania wolnych wyborów. 22 lutego 1946 wystąpił na forum parlamentu w obronie franciszkańskiego duchownego Gjona Shllaku przekonując deputowanych, że jest on niewinny.

Po upadku powstania postrybskiego, 14 września 1946 Kolë Prela został pozbawiony immunitetu, aresztowany i oskarżony o współpracę z Rizą Danim i z klerem katolickim, a także o próbę utworzenia nielegalnej partii chrześcijańsko-demokratycznej. Skazany na karę śmierci 14 stycznia 1948 przez sąd wojskowy i rozstrzelany w nieznanym miejscu.

Jego imię nosi jedna z ulic w Szkodrze.

• Azem Qazimi: Fjalor Enciklopedik i Viktimave te Terrorit Komunist, vol.6.. Tirana: 2017, s. 353-354. ISBN 978-9928-168-65-8. (alb.)