Helena Boguszewska

Helena Boguszewska-Kornacka (ur. 18 października 1886 w Warszawie, zm. 11 listopada 1978 tamże) – polska pisarka.

Była córką Ignacego Radlińskiego, polskiego religioznawcy, historyka i filologa klasycznego. W 1903 wyszła za mąż za Stefana Boguszewskiego.

Ukończyła studia na Wydziale Przyrodniczym UJ w Krakowie, rozpoczęte w 1904. W 1906 przełożyła na polski dramat Maksyma Gorkiego Dzieci Słońca. Debiutowała w latach 1909–1910 drobnymi opowiadaniami dla dzieci na łamach „Promyka” - ilustrowanego dwutygodnika dla dzieci i „Promyczka” - dodatku do „Promyka” dla młodszych dzieci. W 1917 osiadła w Warszawie. W latach 1918–1919 opublikowała cykl podręczników przyrodniczych dla szkół podstawowych. Kierowała Studium Pracy Społecznej przy Wydziale Pedagogicznym Wolnej Wszechnicy Polskiej, działała w Polskim Komitecie Opieki nad Dzieckiem i w Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet. W latach dwudziestych rozpoczęła działalność publicystyczną, zajmując się głównie problematyką społeczną i oświatową, losem dzieci biednych i kalekich. Publikowała artykuły m.in. w czasopismach „Świat, Dom i Szkoła” (1929), „Bluszcz” (1925–1939, z przerwami), „Kobieta Współczesna” (1927–1934), „Tygodnik Ilustrowany”. Za prawdziwy debiut Boguszewskiej uznać należy szkice opowiadania z życia niewidomych dzieci Zakładu dla Ociemniałych w Laskach pod Warszawą drukowane pt. Świat po niewidomemu w „Kobiecie Współczesnej” (1930–1931), wydane osobno w 1932. Od 1934 współpracowała z Jerzym Kornackim. W latach 1933–1937 współzałożycielka i przewodnicząca zespołu literackiego „Przedmieście” działającego w Warszawie i Lwowie. Współredagowała zbiorowe publikacja grupy: Przedmieście (1934) i Pierwszy maja (1934).

W 1938 Aleksander Ford i Jerzy Zarzycki wyreżyserowali film Ludzie Wisły będący ekranizacją powieści Heleny Boguszewskiej i Jerzego Kornackiego Wisła.

Okupację spędziła w Warszawie, biorąc udział w konspiracyjnym życiu literackim i społecznym. Działała w Polskim Komitecie Wyzwolenia Narodowego. W latach 1944–1946 była posłanką do Krajowej Rady Narodowej. Uczestniczyła w pracach Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich. Współorganizowała Instytut Pamięci Narodowej przy Prezydium Rady Ministrów. W 1958 reaktywowała zespół Przedmieście.

• 1932 Świat po niewidomemu
• 1933 Ci ludzie
• 1933 Czerwone węże
• 1934 Całe życie Sabiny
• 1934 Dzieci znikąd
• 1934 Za zielonym wałem
• 1938 Anielcia i życie
• 1945 Wspomnienie o Halinie Górskiej
• 1946 Nigdy nie zapomnę
• 1947 Czekamy na życie
• 1949 Żelazna kurtyna
• 1952 Czarna kura
• 1955 Pozbierane dzieci
• 1956 Siostra z Wisły
• 1958 Maria Elzelia
• 1961 Poprzez ulice
• 1965 Zwierzęta śród ludzi
• 1979 Adolf i Marian

Razem z Jerzym Kornackim:

• 1935 Jadą wozy z cegłą
• 1935 Wisła
• 1936–1939 cykl Polonez
  • Nous
  • Parisien
  • Deutsches Heim
  • Święcona kreda
• 1946 Ludzie śród ludzi
• 1955 Las
• 1959 Zielone lato 1934
• 2011 Powieść pod różą (książka ukończona w 1963 roku, lecz nie opublikowana ze względów politycznych)

• Order Sztandaru Pracy II klasy (22 lipca 1949)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 lipca 1955)
• Złoty Krzyż Zasługi (17 września 1946)

• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. Tom 1 wyd. PWN, Warszawa 2000
• Grzegorz Gazda: Dwudziestolecie międzywojenne. Słownik literatury polskiej. Gdańsk: słowo / obraz terytoria; Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2008, s. 24, 155-156. ISBN 978-83-7420-110-0.
• Jerzy Kwiatkowski: Dwudziestolecie międzywojenne. Wyd. III – 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 497, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13851-6.