Edward Szystowski
Quick Facts
Biography
Edward Stanisław Szystowski (ur. 2 listopada 1896 w Windawie, zm. 1 września 1939 w Pucku) – komandor porucznik pilot Marynarki Wojennej, uczestnik I i II wojny światowej oraz wojny z bolszewikami.
Życiorys
Urodził się 2 listopada 1896 roku w Windawie na Łotwie (ówczesne Cesarstwo Rosyjskie), w rodzinie szlachty polskiej osiadłej w Inflantach. Naukę rozpoczął w Szkole Realnej w Mińsku. Działał tam w nielegalnych kółkach młodzieży polskiej. Uczył się następnie w Korpusie Morskim w Sankt Petersburgu. Po zakończeniu nauki, w maju 1917 roku został oficerem rosyjskiej Marynarki Wojennej. Służył we Flocie Północnej Oceanu Lodowatego, m.in. na pancerniku „Czesma” (typu Połtawa). Ukończył też wówczas kurs lotnictwa morskiego.
W 1919 roku powrócił do Polski i został przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu porucznika marynarki. Początkowo skierowany do Departamentu dla Spraw Morskich, a w marcu 1920 roku do Flotylli Pińskiej. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej dowodząc statkami uzbrojonymi. Po polskim odwrocie na zachód, służył we Flotylli Wiślanej jako dowódca II Dywizjonu Statków Uzbrojonych.
Od sierpnia 1922 roku służył w Dowództwie Floty w Pucku. W 1923 roku ukończył kurs lotnictwa morskiego w Morskiej Szkole Aeronautyki we Francji, a następnie kurs w Niższej Szkole Pilotów w Bydgoszczy. W listopadzie 1924 roku został przeniesiony do korpusu oficerów aeronautyki w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 68,9 lokatą, z równoczesnym wcieleniem do Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku. 3 maja 1926 roku został mianowany kapitanem ze starszeństwem z 1 lipca 1925 roku i 19. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych. W grudniu 1927 roku został przeniesiony z korpusu oficerów lotnictwa do korpusu oficerów Marynarki Wojennej, korpus morski, w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 lipca 1925 roku i 7,1 lokatą, z równoczesnym pozostawieniem w Morskim Dywizjonie Lotniczym na stanowisku dowódcy eskadry wielosilnikowej. W lipcu 1928 roku został przeniesiony służbowo do Dowództwa Floty na stanowisko dowódcy ORP Kujawiak. Następnie ukończył kurs w Szkole Podwodnego Pływania w Tulonie we Francji. Nadzorował budowę we Francji okrętu podwodnego „Ryś”, którego został pierwszym dowódcą. 12 marca 1933 został mianowany komandorem podporucznikiem ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 i 5. lokatą w korpusie oficerów morskich.
W kwietniu 1933 roku, w stopniu komandora podporucznika, został dowódcą Morskiego Dywizjonu Lotniczego. Na stopień komandora porucznika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 roku i 5. lokata w korpusie oficerów morskich. Przed wojną był wysłany do Holandii w celu przetestowania oferty wodnosamolotów oraz przewodniczył Komisji Odbioru budowanych tam okrętów podwodnych „Orzeł” (1938 – styczeń 1939) i „Sęp” (luty–kwiecień 1939).
Zginął 1 września 1939 roku podczas nalotu lotnictwa niemieckiego około godz. 6 na bazę lotnictwa morskiego w Pucku. Tam też został pochowany.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Walecznych
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Odznaka Pilota nr 685 – 7 listopada 1924
- Krzyżem Kawalerskim 1. kl. Orderu Miecza – 1932
Przypisy
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Mariusz Konarski. Komandor Szystowski. „Lotnictwo z Szachownicą”. Nr 34 (4/2009), s. 44, listopad 2009. ISSN 1643-5702.