Bohdan Wendorff

Bohdan Wendorff (ur. 14 lutego 1904 w Rydze, zm. 26 czerwca 1998 w Londynie) – polski prawnik i działacz państwowy na emigracji, jako szef Kancelarii Cywilnej Prezydenta RP (1975-1990) organizator bieżącej pracy czterech kolejnych prezydentów RP na uchodźstwie, kapitan broni pancernych Polskich Sił Zbrojnych. Awansowany do stopnia podpułkownika przez władze emigracyjne.

Bohdan Wendorff urodził się 14 lutego 1904 roku w Rydze. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Zweryfikowany w stopniu podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1921 roku i 19. lokatą w korpusie oficerów rezerwy samochodowych. W 1923 był oficerem rezerwy 2 dywizjonu samochodowego w Lublinie.

W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Wilno-Miasto z przydziałem mobilizacyjnym do kadry 2 dywizjonu samochodowego w Lublinie.

Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, był sekretarzem osobistym wojewody wileńskiego Władysława Raczkiewicza, wicewojewodą oraz starostą brasławskim.

We wrześniu 1939 wydostał się przez Łotwę na zachód i służył w 10 Brygadzie Kawalerii Pancernej gen. Stanisława Maczka. Odznaczony Krzyżem Walecznych za kampanię we Francji. Służbę wojskową zakończył w stopniu kapitana, po II wojnie światowej awansowany do stopnia majora broni pancernej (1964), następnie podpułkownika.

Z ramienia Ligi Niepodległości Polski wszedł do pozostającej w opozycji do Prezydenta RP Augusta Zaleskiego, utworzonej w 1954 roku Tymczasowej Rady Jedności Narodowej. W 1963 został ministrem bez teki w trzecim rządzie Antoniego Pająka jako przedstawiciel Prezydenta RP w rządzie i pełnił tę funkcję także w rządzie Aleksandra Zawiszy powołanym w 1965. Zrezygnował z funkcji ministerialnej w 1968. W latach 1958–1968 był członkiem Rady Rzeczypospolitej w Londynie (w II Radzie (1958-1963) z nominacji Prezydenta RP, w III Radzie (1963-1968) wybrany w wyborach powszechnych). W 1968 został Głównym Komisarzem Wyborczym w wyborach do Rady Rzeczypospolitej. W 1972 został powołany do Rady Stanu i był jej wiceprzewodniczącym. Należał do Ligi Niepodległości Polski, był członkiem jej Głównego Komitetu Wykonawczego.

1 listopada 1975 roku został szefem Kancelarii Cywilnej Prezydenta RP, sprawując ten urząd do zakończenia działalności rządu RP na uchodźstwie (nazywano go „klucznikiem Zamku”). Od 1975 był równocześnie podsekretarzem stanu w kolejnych rządach Alfreda Urbańskiego, Kazimierza Sabbata i Edwarda Szczepanika, a w czwartym rządzie K. Sabbata powierzono mu obowiązki ministra sprawiedliwości (bez nominacji ministerialnej). Był także członkiem Komisji Likwidacyjnej Rządu RP na Uchodźstwie.

Zasiadał w Radzie Narodowej RP kolejnych kadencji w latach 1973–1991.

Po przekazaniu przez rząd na uchodźstwie prerogatyw wybranemu w kraju prezydentowi Lechowi Wałęsie, Wendorff osobiście przywiózł insygnia władzy prezydenckiej do Polski.

• Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski – 1989
• Krzyż Walecznych „za czyny męstwa i odwagi wykazane w wojnie rozpoczętej 1 września 1939 roku”
• Złoty Krzyż Zasługi – 9 sierpnia 1957

• Rocznik Oficerski 1923. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1923. [dostęp 2016-06-05].
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
• Rafał Habielski, Druga Wielka Emigracja 1945–1990. T. 3. Życie społeczne i kulturalne emigracji, Warszawa 1999 (tam nota biograficzna autorstwa Andrzeja Friszke)
• Romuald Turkowski Parlamentaryzm polski na uchodźstwie, 1973-1991, Warszawa 2002
• Bohdan Wendorff nie żyje
• Korporacja Akademicka Konwent Polonia