Zygmunt Samolewicz

Zygmunt Samolewicz (ur. 26 maja 1842 w Majdanie, zm. 6 listopada 1898 we Lwowie) – polski filolog klasyczny, profesor gimnazjalny i inspektor szkół średnich we Lwowie, członek Akademii Umiejętności w Krakowie.

Uczęszczał do gimnazjum w Tarnowie, w latach 1860-1864 studiował filologię klasyczną na Uniwersytecie Lwowskim. W 1870 uzupełniał studia na uniwersytecie w Berlinie. Od 1863 pracował w Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie, od 1867 w charakterze profesora języków starożytnych; w 1875 został dyrektorem gimnazjum. W 1889 przeszedł na stanowisko inspektora szkół średnich w Wydziale Oświaty we Lwowie.

W 1885 został powołany na członka-korespondenta krakowskiej Akademii Umiejętnosci (późniejszej PAU). W 1868 był w gronie założycieli Towarzystwa Pedagogicznego we Lwowie, pełnił funkcję sekretarza towarzystwa oraz zasiadał w jego zarządzie, a w 1887 został członkiem honorowym. Był również współzałożycielem (1884), wiceprezesem (1884-1888) i członkiem honorowym (1889) Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych. W 1878 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Franciszka Józefa.

W pracy naukowej zajmował się gramatyką języków starożytnych, filozofią grecką, dydaktyką ogólną oraz dydaktyką języka polskiego i języków obcych. Był inicjatorem polskich prac w dziedzinie leksykografii łacińskiej, wprowadzając wzory niemieckie. Propagował w Gimnazjum im. Franciszka Józefa nowoczesne metody dydaktyczne. Opracował osiem podręczników gimnazjalnych do łaciny i greki. Był redaktorem periodyku "Szkoła" (1873-1875), wydał przekłady Ćwiczeń greckich Carla Schenkla (1868) i Gramatyki języka greckiego Georga Curtiusa (1868). Ogłosił ponad 90 prac, m.in.:

• Stanowisko filologii klasycznej w naszym systemie naukowym (1868)
• Gimnazya i szkoły realne pruskie a nasze (1871, z Karolem Benonim)
• O karności szkolnej w Prusiech a u nas (1871)
• Starożytna Greczynka (1874)
• Studyja platońskie. Hippias Większy (1874)
• Gramatyka języka łacińskiego (1881-1891, 2 części)
• Ćwiczenia greckie według Schenkla do języka polskiego zastosowane (1884)
• Ćwiczenia łacińskie dla klasy I i II (1893-1898, 2 części)
• Gramatyka języka łacińskiego (1924, z Tomaszem Sołtysikiem)
• Gramatyka łacińska (1927)

• Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 3: P-Z, Wrocław 1985
• Zygmunt Samolewicz. „Muzeum”. R. XIV, zeszyt 11, s. 811–816, 1898.