Zygmunt Blumski

Zygmunt Izydor Blumski, ps. „Strychański” (ur. 4 kwietnia 1895 w Złoczowie, zm. prawd. 1945 w ZSRR) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego i Armii Krajowej, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Urodził się 4 kwietnia 1895 jako syn Tadeusza (ur. 1865, urzędnik na stanowisku zarządcy w C. K. Urzędzie Skarbowym w Złoczowie do 1914) i Stanisławy z domu Rafałowskiej. Był bratem Bronisława (ur. 1896, także legionista i oficer Wojska Polskiego). Do 1914 uczył się w C. K. Gimnazjum w Złoczowie (do 1913 bracia Blumscy uczyli się razem w VII klasie). Przed 1914 należał do organizacji „Zarzewie” oraz do Polowej Drużynie Sokolej w Złoczowie.

Po wybuchu I wojnie światowej wstąpił do Legionu Wschodniego, po rozwiązaniu którego był wcielony do c. k. armii, służąc w 20 pułku piechoty i w 80 pułku piechoty. Mianowany chorążym, a w lutym 1918 podporucznikiem.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w listopadzie 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego. W grudniu 1918 został dowódcą oddziału ciężkich karabinów maszynowych w pociągu pancernym „Śmiały”, w składzie którego walczył w bitwie o Lwów i Małopolsce Wschodniej, a później uczestniczył w walkach z bolszewikami. W tym czasie, 19 kwietnia 1920 został awansowany na stopień porucznika piechoty. Po wojnie, od 1921 służył w 1 pułku strzelców podhalańskich w Nowym Sączu, a od 1922 w 3 pułku strzelców podhalańskich w Bielsku. Zweryfikowany w stopniu porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919, a następnie został awansowany na kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924. Od końca 1927 służył w 83 pułku piechoty w Kobryniu, a od listopada 1928 w 52 pułku piechoty w rodzinnym Złoczowie, będąc tam dowódcą kompanii, a później dowódcy batalionu. Został awansowany na stopień majora piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932. Od grudnia 1937 był oficerem 86 pułku piechoty w Mołodecznie, pełniąc funkcję II zastępcy pułku. Został awansowany na stopień podpułkownika piechoty od 1 stycznia 1939.

Po wybuchu II wojny światowej w czasie kampanii wrześniowej pełnił stanowisko dowódcy stacjonującego w Lidzie Ośrodka Zapasowego 86 pułku piechoty, w składzie 19 Dywizji Piechoty. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 dowodził jednostką, która przeszła z Oran do Grodna i broniła tego miasta przed sowietami, a następnie uczestniczyła w działaniach nad granicą litewską.

Po nastaniu okupacji podjął działalność konspiracyjnąw Związku Walki Zbrojnej, później w Armii Krajowej, będąc oficerem Okręgu Wilno, funkcjonując pod pseudonimem „Strychański”. W planowanym do sformowania w Okręgu Wilno AK Wileńskim Korpusie Armii Krajowej miał objąć dowództwo nad 86 pułkiem piechoty Armii Krajowej, przewidzianym tworzyć brygady partyzanckie z rejonu oszmiańskiego i brasławskiego. Od kwietnia 1944 był szefem Oddziału III w Dowództwie (Sztabie) Oddziałów Partyzanckich Okręgu Wileńskiego. 26 czerwca wraz z mjr. dypl. Teodorem Cetysem ps. „Sław” przedstawił do zatwierdzenia dowódcy Okręgu „Wilno” ppłk. Aleksandrowi Krzyżanowskiemu ps. „Wilk” plan akcji na Wilno, tzw. operacji „Ostra Brama” w ramach akcji „Burza” na obszarze okręgów Wilno i Nowogródek. Po wkroczeniu Armii Czerwonej i aresztowaniu przez sowietów w lipcu 1944 dowódcy Okręgu Wilno AK ppłk. Krzyżanowskiego ps. „Wilk” oraz dowódcy Okręgu Nowogródek AK ppłk. Adama Szydłowskiego ps. „Poleszuk”, ppłk Zygmunt Blumski przejął dowództwo połączonych okręgów i nakazał przemarsz do Puszczy Rudnickiej. Później był szefem Oddziału III Operacyjnego w sztabie Okręgu Wilno. 26 września 1944 został aresztowany przez NKWD. Był osadzony w więzieniu w Wilnie, po czym został skazany i wywieziony w głąb ZSRR do łagrów. Tam zmarł prawdopodobnie w 1945.

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
• Krzyż Walecznych – dwukrotnie
• Złoty Krzyż Zasługi
• Medal Niepodległości
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Zygmunt Blumski. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2018-04-02].
• Marian Korejwo: Moje ścieżki partyzanckie. Bydgoszcz: Towarszystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, Oddział w Bydgoszczy, 1995. ISBN 83-903133-3-2.