Zdzisław Adamczyk

Zdzisław Adamczyk (ur. 15 września 1886 w Bursztynie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik dyplomowany artylerii i oficer Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, burmistrz Zakopanego, działacz piłkarski, ofiara zbrodni katyńskiej.

Urodził się jako syn Władysława i Marii z domu Janiszewskich. W 1904 zdał z odznaczeniem egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Stanisław Charzewski, Witold Fusek, Bolesław Mozołowski, Bronisław Praszałowicz, Kazimierz Świtalski, Zygmunt Tomaszewski). Od 1911 do 1918, w tym podczas I wojny światowej, był żołnierzem i oficerem cesarskiej i królewskiej armii.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. Został przydzielony do 1 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów, stacjonującego w garnizonie Wilno. Brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej oraz w wojnie polsko-bolszewickiej od 1918 do 1921. Został absolwentem Wyższej Szkoły Wojennej kończąc III Kurs Doszkolenia trwający od 2 listopada 1923 do 15 października 1924, uzyskując tytuł oficera dyplomowanego i awans do stopnia majora Sztabu Generalnego Wojska Polskiego ze starszeństwem z 1 lipca 1923. W 1928 był zweryfikowany w Korpusie Oficerów Artylerii z lokatą 13. Wówczas był oficerem w 24 Pułku Artylerii Lekkiej w garnizonie Jarosław, następnie służył w Dowództwie Okręgu Korpusu nr VI we Lwowie, w 3 Dywizji Piechoty Legionów (Zamość), pracował na stanowisku wykładowcy w Wyższej Szkole Wojennej, po czym został przydzielony do 11 Karpackiego Pułku Artylerii Lekkiej (stacjonującego w Stanisławowie), w którym pełnił funkcję zastępcy dowódcy pułku. Został awansowany do stopnia podpułkownika. W 1934 został przeniesiony w stan spoczynku.

Sprawował urząd burmistrza Zakopanego. Pełnił funkcję prezesa Stanisławowskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej.

Po wybuchu II wojny światowej w okresie kampanii wrześniowej był dowódcą III sztabu w Dowództwie

Grupy obrony Lwowa. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez sowietów i przewieziony do obozu w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie do stopnia pułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” został dwukrotnie zasadzony Dąb Pamięci honorujący Zdzisława Adamczyka: przy Szkole Podstawowej i Gimnazjum w Ujeźdźcu Wielkim oraz przy Starostwie Powiatowym w Łasku.

• Krzyż Walecznych – dwukrotnie
• Złoty Krzyż Zasługi
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

• Karol Szczepanowski – oficer Wojska Polskiego także urodzony w Bursztynie i zamordowany w Charkowie

• Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2003. [dostęp 2017-02-18]. s. 1.
• Zdzisław Adamczyk (I). katyn-pamietam.pl. [dostęp 26 stycznia 2015].
• Zdzisław Adamczyk (I). katyn-pamietam.pl. [dostęp 26 stycznia 2015].