Zdzisław Jagodziński

W latach 1940–1941 deportowany wraz z matką do Kazachstanu (ojciec zesłany do gułagu). W 1941, po uwolnieniu wstąpił do Szkoły Junaków w Tockoje, w składzie Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR, a po ewakuacji do Iranu i Palestyny - w składzie Armii Polskiej na Wschodzie. Tamże zdaje też egzamin maturalny w 1947.

W tym samym roku rodzina przeprowadza się do Wielkiej Brytanii, gdzie Jagodziński rozpoczyna studia na National University of Ireland. Kontynuuje je na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie (mgr 1963 - Anglia wobec sprawy polskiej w okresie powstawia poznańskiego 1848 roku), gdzie w 1972 roku broni doktorat przygotowany pod kierunkiem generała Mariana Kukiela (Anglia wobec sprawy polskiej w okresie Wiosny Ludów 1848-1849). Od kwietnia 1970 pracuje w Bibliotece Polskiej w Paryżu – 1970-1973 jest zastępcą kierownika. Po nagłej rezygnacji wieloletniej dyrektorki dr Marii Danilewicz-Zielińskiej – 1 października 1973 przejął jej funkcję. Jednocześnie publikuje artykuły w „Dzienniku Polskim i Dzienniku Żołnierza”, „Tygodniu Polskim” (ok. 250) i min. „Pracach Kongresu Kultury Polskiej”, „Tekach Historycznych”, „Orle Białym”, „Kwartalniku Kresowym”, „Pamiętniku Literackim”, „Zeszytach Katyńskich”. Angażował się też w wspieranie opozycji w PRL – wykorzystywał liczne kontakty krajowe do przekazywania wiadomości Sekcji Polskiej RWE. W latach 1974-1989 placówka, którą kierował była największym punktem rozdzielnictwa książek i czasopism emigracyjnych dla Polaków z kraju. Zmarł 5 marca w swoim londyńskim mieszkaniu. Pogrzeb odbył się 28 marca 2001 w kościele św. Andrzeja Boboli z udziałem min. Prezydenta RP Ryszarda Kaczorowskiego. Pochowany jest na cmentarzu North Sheen.

Zdzisław Jagodziński należał min. Towarzystwa Przyjaciół KUL, Instytutu Badań Zagadnień Krajowych, Polskiego Towarzystwa Historycznego w Wielkiej Brytanii, Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, Instytutu Polskiego i Muzeum im. Gen. Sikorskiego w Londynie oraz Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.

Był laureatem nagrody: im Juliana Godlewskiego, nadanej przez Polską Fundację Kulturalną w Raperswil (1987); Franciszka i Ireny Skowytów, nadanej przez Instytut Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL (1994); im. Włodzimierza Pietrzaka, nadanej przez Civitas Christiana (1995); Lutetia, nadanej przez Polskie Stowarzyszenie Autorów, Dziennikarzy i Tłumaczy w Europie; im. Adama Mickiewicza dla bibliotekarza polskiego, nadanej przez East European Project (1999).

Posiadał następujące odznaczenia: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski nadany przez prezydenta RP na uchodźstwie, Krzyż Kampanii Wrześniowej, Medal Polonia Mater Nostra Est przyznany przez Społeczną Fundację Pamięci Narodu Polskiego, Złoty Medal Żołnierzy Kresowych, Złotą Odznakę Związku Ziem Wschodnich RP, Medal „Za działalność na rzecz Polonii”, nadany przez Radę Porozumiewawczą Badań nad Polonią.

W 2000 opracowana i zestawiona przez Jagodzińskiego Bibliografia katyńska obejmowała 12088 pozycji prasowych i 923 pozycje książkowe. Ważniejsze publikacje:

• Biblioteka Polska w Londynie 1942-1992, pod red. Z. Jagodzińskiego, Londyn: Biblioteka Polska : Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny 1993.
• Anglia wobec sprawy polskiej w okresie Wiosny Ludów 1848-1849, Warszawa: Instytut Historii PAN - Neriton 1997.
• Bibliografia druków polskich i Polski dotyczących wydanych poza Polską po 1 września 1939 r., t.8, Londyn: Biblioteka Polska - Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny 2001.
• Bibliografia Polaków na Wschodzie (b. ZSRR), London: Biblioteka Polska - Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny 2006.
• Rząd brytyjski wobec Powstania Poznańskiego 1848 roku, Londyn: Polskie Towarzystwo Historyczne w Wielkiej Brytanii 1965.

• Jagodziński Zdzisław Konstanty [w:] Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii, pod red. K. Dopierały, t. 2, Toruń 2003, s. 270-271.
• Z. Wiernik, Śp. Dr. Zdzisław Jagodziński, „Głos Emigracji” (2001), nr 10 (maj), s. 66-69.
• Z. Jagodziński, Długa droga jubilata [w:] Dopóki jest „Dziennik” – jestem, pod red. K. Bzowskiej, Londyn 2000, s.249-253.
• Wolność moim żywiołem, z dr Zdzisławem Jagodzińskim, dyrektorem Biblioteki Polskiej w Londynie, rozmawia Paweł Kądziela, „Więź” wrzesień 1994, s. 136-142.
• Zdzisław Jagodziński jakim Go pamiętamy…, wyboru wspomnień i ich opracowania dokonali J. Szmidt i Z. Wałaszewski, Londyn 2003. Treść: Andrzej Suchcitz, Dr Zdzisław Konstanty Jagodziński (1927-2001), s. 11-14; Arkadiusz Adamczyk, Pro memoria, s. 15; Redakcja czasopisma „Arcana”: Niezłomny z Londynu, s. 16-17; Maria Danilewicz-Zielińska, Wspomnienie o Zdzisławie Jagodzińskim [oraz fragment listu], s. 18-20; Juliusz Englert, [Ludwik] : Ostatnia strona tytułowa, s. 21-23; Krzysztof Głuchowski, Zdzisław Jagodziński przyjaciel o wielkim sercu, s. 24-26; K. Głuchowski, Zdzisław Jagodziński, s. 27-29; Jan Janus Krasnodębski, [Pożegnanie wygłoszone podczas Mszy św. rekwialnej], s. 30-31; J.J. Krasnodębski, [Zdzisław Jagodziński jako przyjaciel], s. 31-33; Ewa Lipniacka, Dr Zdzisław Jagodziński (1927-2001), s. 34-35; E. Lipniacka, Dr Zdzisław Jagodziński, s. 35-37; Redakcja czasopisma „Lwów i Kresy”: Ś.p. Zdzisław Jagodziński, s. 38; Eugenia Maresch, Szef Biblioteki, s. 39-42; E. Maresch , Bibliograf Emigracji, s. 42-45; Zbigniew Mieczkowski, Ś.p. Dr Zdzisław Jagodziński (1927-2001), s. 46-47; Krzysztof Muszkowski, Zdzisław Jagodziński 1927-2001, s. 48-49; Ryszard Nowecki, Śpij kolego... [wiersze], s. 50-51; Andrzej Paluchowski, [Pożegnanie wygłoszone podczas Mszy św. rekwialnej], s. 52-54; Mieczysław Paszkiewicz, Zdzisław Jagodziński - pisarz, s. 55-56; Aleksander J. Szkuta, Zdzisław Jagodziński jako historiograf i redaktor „Tek Historycznych”, s. 57-60; J. Szmidt, Mój Szef Dr Zdzisław Jagodziński (1927-2001), s. 61-64; Ewa Turska, Bibliotekarz na Obczyźnie, s. 65; Jan Władysław Woś, Pan Jagodziński, s. 66-70; Redakcja czasopisma „Wrocławska Gazeta Polska”: [Fragment wspomnień], s. 71; Hanna Zbirohowska-Kościa, Ś.p. Zdzisław Jagodziński - Krzemieniec i biesiady, s. 72-75
• Marek Szczerbiński, Edward Walewander, Zdzisław Konstanty Jagodziński (1927-2001). Życie i dzieło [w:] Historia i bibliologia. Księga dedykowana pamięci doktora Zdzisława Konstantego Jagodzińskiego (1927-2001), pod red. J. Farysia i M. Szczerbińskiego, Gorzów Wielkopolski 2005, s. 9-20.
• Józef Jasnowski, Zdzisław K[onstanty] Jagodziński [1927-2001], „Rocznik Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie” 43 (1999/2000) [druk.:2001], s. 52-53.
• Andrzej Paluchowski, Zdzisław [Konstanty] Jagodziński. „Uniesienie prawego serca”, „Rocznik Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie” 43 (1999/2000) [druk.:2001], s. 53-56.
• Andrzej Suchcitz, Dr Zdzisław Konstanty Jagodziński (1927-2001), „Dzieje Najnowsze” 33 (2001), nr 3 s. 307-309.
• Arkadiusz Adamczyk, Dr Zdzisław Jagodziński (1927-2001), „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne” 3 (2001), s.317-318.
• Krzysztof Muszkowski, Zdzisław Jagodziński (1927-2001), „Archiwum Emigracji” 4 (2001), [druk.:2002], s.269.
• Aleksander J. Szkuta, W walce o prawdę historyczną. Zdzisław Jagodziński [1927-2001] jako historiograf i redaktor Tek Historycznych, „Teki Historyczne” 23 (2004), s.7-12.

• http://www.bu.kul.pl/zdzislaw-jagodzinski-1927-2001-sylwetka-i-publikacje,art_11360.html