Zainal Abidin Mohamad

Zainal Abidin Mohamad dilahirkan pada 4 November 1959 di Johor Bahru, Johor dan merupakan anak kelima daripada 10 beradik. Beliau mula menunjukkan minat yang mendalam dalam bidang muzik bermula dengan minatnya kepada alat muzik dram dan perkusi. Beliau sering menghasilkan muzik yang unik, yang dikenali sebagai Afro-Asia. Muzik ini membawa satu pembaharuan dalam industri hiburan tanahair dan menjadi bunyi tandatangan Zainal sehingga meletakkan beliau sebagai penyanyi berstatus Legenda.

Dibesarkan dalam keluarga sederhana yang berkecimpung dalam bidang muzik — bakatnya diwarisi daripada bapanya yang merupakan seorang pemuzik dan penyanyi jazz semasa zaman pemerintahan British di Persekutuan Tanah Melayu (zaman moden Malaysia), manakala ibunya ialah seorang penyanyi ghazal yang amat terkenal di negeri Johor pada masa itu. Kerjaya beliau bermula pada usia 15 tahun apabila beliau bermain trombon untuk upacara pengebumian masyarakat Cina dari tokong sehingga ke tanah perkuburan dengan bayaran sebanyak RM 5 untuk setiap majlis. Ia bertukar menjadi sumber pendapatan beliau bagi menyara keluarga.

Bakat beliau dalam bidang muzik dikesan oleh pemuzik terkenal, En. Tom, yang telah membawa beliau menganggotai kumpulan rock yang terkenal pada masa itu, Headwind. Maka bermulalah perjalanan seni Zainal Abidin apabila beliau berhijrah ke Kuala Lumpur bersama-sama dengan kumpulan Headwind, dan mengadakan persembahan di Kuala Lumpur dan di seluruh Malaysia. Pada mulanya, Zainal Abidin diberi kepercayaan untuk bermain perkusi dan trombon, di mana akhirnya beliau diberi pula kepercayaan untuk menyanyi. Bermula dengan itulah Zainal terus mengorak langkah dan tidak lagi menoleh ke belakang dalam mengembangkan kariernya sebagai seorang penyanyi yang juga berkebolehan bermain alat muzik.

Akhirnya beliau telah diberi kepercayaan sebagai penyanyi utama kumpulan Headwind dan telah merakamkan 5 buah album bersama kumpulan tersebut. Headwind telah berjaya menjadi sebuah kumpulan yang sangat popular di Malaysia, dengan beberapa lagu hits seperti "Suraya", "Hanya Di Radio", "Cinta Si Camar Putih", "Pelangi", "Segalanya Mungkin", "Kasihku abadi", "Berakhir Satu Percintaan", "Kita Serupa", "Meditasi" dan "Memori Luka".

Demi mengembangkan kerjaya seninya, Zainal meninggalkan Headwind pada awal 1990 dan mencari hala tuju muzik yang menjadi kegemarannya dengan bekerja di Club Med di Cherating, Pahang di mana beliau bekerja sebagai penyanyi dan pemuzik di resort tersebut. Di Club Med, Zainal Abidin telah memperolehi pengalaman yang sangat berharga dimana beliau didedahkan dengan budaya dan muzik antarabangsa oleh beberapa pekerja antarabangsa yang berkerja di sana. Bermula di Club Med juga beliau telah mendapat idea untuk membawa genre World Music sebagai penyambung kerjaya muziknya.

Pada tahun tahun yang sama, beliau menyertai Roslan Aziz Production (RAP) sebagai artis solo pertama dan menghasilkan album solo pertamanya yang menggunakan namanya sebagai judul album. Single pertama belau, "Hijau"yang berkisarkan tentang alam sekitar telah mengukuhkan lagi kerjayanya sebagai penyanyi solo dan lagu ini menjadi lagu tandatangan Zainal Abidin dan terus menjadi siulan ramai sehingga kini.

Beliau juga berkongsi pentas dengan Afdlin Shauki, Zubir Ali (Allahyarham), Sheila Majid, Azman Warren dan Amir Yussof menerusi konsert Ikhlas Tapi Jauh di bawah pimpinan Roslan Aziz, konsert ini diadakan pada 25 Disember 1992 di Stadium Negara, Bukit Jalil, bersempena dengan sambutan Hari Krismas.

Kejayaan Zainal cukup banyak untuk disenaraikan satu persatu. Yang paling penting, album Zainal berjudul ‘Gamal’ yang dikeluarkan pada tahun 1994 dan ternyata menjadi album Malaysia yang berkelas dunia. Menampilkan beberapa pemuzik antarabangsa seperti legenda Amerika Paul Simon, gitaris Randy Bernsen, gitaris bass Armand Sabal-Lecco dan Steve Thornton, album yang melihat Zainal memikul tanggungjawab sebagai komposer, penulis lirik dan penerbit, diiktiraf sebagai bertaraf dunia. Malah ia berjaya menembusi pasaran Australia, Brazil, Jepun, Perancis, Indonesia, Amerika Syarikat dan Sweden, ia kemudiannya dengan album ketiga, Terang… Sang dan persembahannya di Festival Muzik Shirataka di Jepun pada 1995.

Pada 1998, beliau telah dipilih menyanyikan lagu tema filem animasi Silat Lagenda yang bertajuk "Ceritera". Ekoran kejayaan album ‘Gamal’ dan ‘Terang… Sang’, pada 1999, bakat dan hasil karya Zainal mendapat perhatian pemuzik ternama England, Phil Collins dimana beliau menyanyikan komposisinya yang telah dihasilkan khas untuk versi Bahasa Melayu bagi filem animasi ‘Tarzan’ (1999) terbitan Disney.

Album keempat Zainal, Puteri dikeluarkan pada 2004 dengan lagu hits "Puteri" dan "Gaia". Kejayaan ini berterusan dengan single seperti "Menari Denganmu" dan "Hey Honey", termasuk juga lagu Kronolohi yang mengandungi sampel daripada lagu "Khayalan", "Orak Arek", "Hijau" dan "Sabar". Album ini melayakkan Zainal memenangi kategori Rakaman Album Terbaik dan Persembahan Vokal Terbaik di dalam Lagu (Lelaki) di Anugerah Industri Muzik ke-12. Walaupun mempunyai pengalaman yang banyak, Zainal tak lokek berkongsi ilmu. Pada 2005, Zainal Abidin dipilih sebagai mentor kepada Pija (adik penyanyi Naufara) menerusi program Mentor musim pertama, Zainal telah mendidik Pija sehingga gadis itu berjaya dinobatkan sebagai juara.

Gaya muzik

Zainal Abidin sewaktu bertanding di Anugerah Juara Lagu ke-2.

Sebagai seorang penyanyi dan pemuzik, Zainal Abidin terkenal dengan gaya muziknya yang unik yang lebih cenderung kepada muzik Afro-Asia. Muzik yang unik yang dibawakan oleh beliau menjadi elemen baru kepada industri muzik tanahair. Inspirasi dan pengaruh daripada kedua ibu bapanya yang meminati irama lagu tradisional seperti Ghazal dan Gamelan, diadunkan pula dengan citarasa muzik yang diminati oleh Zainal seperti rock progresif dan jazz, maka terhasil idea untuk membentuk elemen muzik baru yang tersendiri dan unik. Sehingga kini masyarakat masih lagi dapat mendengar elemen muzik yang baru yang dibawakan oleh Zainal Abidin. Kekuatan pada komposisi melodi muzikal yang dibawakan oleh beliau sehingga kini masih tidak dapat dikelaskan pada mana-mana genre tertentu di mana ia tersendiri dan tidak dapat ditandingi. Muzik yang dibawakan oleh Zainal bukan sahaja mudah diterima oleh semua golongan di Malaysia malah ia turut memberi inspirasi kepada masyarakat di Malaysia.

Permulaan eksperimentasi dilihat bermula daripada album solonya yang pertama, Zainal Abidin pada tahun 1991 di mana Zainal Abidin telah berjaya mengubah identitinya secara drastik melalui lagu-lagunya seperti Hijau, Baba dan Inayah, dan ianya adalah sesuatu yang sangat baru dan berbeza. Di dalam setiap lagu yang ditulis oleh beliau terkandung mesej cintanya kepada kemanusiaan dan alam sekitar melalui liriknya. Perbezaan ini yang telah meletakkan muzik Zainal Abdin di dalam genre 'World Music' yang mudah diterima oleh masyarakat antarabangsa.

Reputasi

Beberapa penyanyi tempatan mempunyai pendapat mereka yang tersendiri mengenai bakat dan reputasi Zainal Abidin sebagai penghibur dari segi persembahan dan penghayatan vokal.

Penyanyi dan penulis lagu, Amir Yussof yang pernah berkongsi pentas bersama Zainal dalam konsert Ikhlas 1992 berkata beliau merupakan "seorang penyanyi yang mempunyai daya penarik di pentas. Saya sangat bertuah dapat melihat persembahannya dan berkerja dengannya. Salah seorang penghibur terbaik di Malaysia."

Penyanyi pop, Dayang Nurfaizah yang memuji vokal Zainal sambil berkata: "Zainalabidin adalah penyanyi dan penghibur di dalam kelas yang tersendiri. Saya sentiasa mengagumi keunikan suara dan gaya persembahannya. Saya selalu mengimpikan untuk menyanyi bersama beliau dan baru-baru ini, impian saya telah terlaksana. Sangat terhibur melihat beliau dengan bersahaja dan santai di pentas dengan senyuman yang tidak pernah lekang di muka. Menonton persembahannya adalah suatu peluang yang tidak dapat dilepaskan. Zainalabidin, kau satu dalam sejuta dan penghibur yang sebenar. Satu penghormatan dapat menyanyi bersama dengan beliau."

Ratu Jazz Malaysia, Datuk Sheila Majid yang pernah berkongsi pentas bersama beliau dalam konsert Ikhlas 1992 berkata: "Beliau ialah seorang penghibur yang berkarisma dengan suara yang unik dan tersendiri. Tenaga dan daya penariknya di pentas tiada tandingan sehingga ke hari ini oleh mana-mana artis lelaki lain. Saya sangat berbangga kerana dapat mengenali dan berkerja dengan seorang penghibur yang berbakat besar."

Beliau pernah berkahwin dengan Natasya Gabriel Abdullah bernikah pada 24 Mac 1987 dikurniakan sepasang cahayamata, Mikhail dan Timur, yang berusia 18 dan 16 tahun sebelum bercerai pada 12 Disember 2000. Mikhail disahkan menghidap penyakit autisme selain mengalami penyakit mata. Pada 5 Mei 2010 beliau dikenakan waran tangkap oleh Mahkamah Tinggi Syariah di sini kerana gagal hadir kes tuntutan tunggakan nafkah anak selama 26 bulan berjumlah RM18,900 yang dikemukakan oleh bekas isterinya, Natasya Gabriel Abdullah.

Namun pada 23 Jun 2010 bekas isterinya menarik balik tuntutan tunggakan nafkah selepas penyanyi itu melangsaikannya di luar mahkamah pada 16 Jun lalu.

Zainal Abidin telah mengeluarkan 17 album sepanjang kerjayanya — 6 album bersama Headwind, 4 album solo, 3 album bersama artis Roslan Aziz Productions, 3 album kompilasi dan 1 album runut bunyi. Beliau juga mengeluarkan beberapa single.

Album bersama Headwind

• Headwind (1986)
• Headwind 86 (1986)
• Headwind 3 (1986)
• Bisikkanmu (1987)
• Dalam Ingatan (1988)
• Meditasi (1989)

Album bersama artis R.A.P.

• Ikhlas (1991)
• Ikhlas Live (1994)
• Five Years - One Rhythm (1994)

Album studio

• Zainal Abidin (1991)
• Gamal (1994)
• Terang... Sang (1995)
• Puteri (2004)

Album kompilasi

• Orak-Arek (1993) -
• Refleksi Zainalabidin (1999)
• 1 (2015)

Album runut bunyi

• Walt Disney's Tarzan OST (Versi Bahasa Malaysia) (1998)

Lagu-lagu

1. Hijau
2. Ikhlas Tapi Jauh
3. Insaf
4. Inayah
5. Damai iv
6. Debu Liar
7. Manis
8. Senang-senang
9. Baba
10. Telaga
11. Orak Arek
12. Jumpa Lagi
13. Bongkar
14. Sabar
15. Damai xiii
16. Pantun?
17. Tua
18. Mutia & Berlian
19. Selamat Pagi Juliah
20. Tumandang Kito
21. Biologi Teknologi
22. Sejak Bila
23. Kau Di Hatiku (Lagu Dari Filem Tarzan)
24. Ceritera (Lagu dari filem Silat Lagenda)
25. Gaia
26. Puteri
27. Satu (feat Tan Sri S.M. Salim)
28. Menari Denganmu (feat Sasi The Don)

Zainal Abidin telah menerima pelbagai anugerah dan penghargaan sepanjang kerjayanya. Pada 1986, beliau memenangi Anugerah Artis Muda Berbakat di Festval Golden Kite World Song.

Beliau juga menerima dua Anugerah Seri Angkasa bagi kategori Artis Paling Popular dan Penyanyi Lelaki Paling Popular, serta satu Anugerah Bintang Popular Berita Harian bagi kategori Artis Paling Popular. Beliau telah menerima Anugerah Emas di Festival Muzik Tokyo yang diadakan di Tokyo, Jepun pada 1992 atas pencapaian cemerlang beliau dalam bidang muzik. Pada 1994 dan 1995, Zainal menerima dua Anugerah Industri Muzik bagi kategori Lagu Terbaik dan Album Terbaik. Beliau juga telah dinobatkan sebagai Penghibur Terbaik di Monsieur Style Award pada 1997 dan Anugerah Perkhidmatan Vokasional pada 1999.

• 1986 - Festival Golden Kite World Song: Anugerah Artis Muda Berbakat
• 1991 - Anugerah Bintang Popular Berita Harian: Artis Paling Popular
• 1991 - Anugerah Seri Angkasa: Artis Paling Popular
• 1991 - Anugerah Seri Angkasa: Penyanyi Lelaki Paling Popular
• 1992 - Festival Muzik Tokyo: Anugerah Emas
• 1994 - Anugerah Industri Muzik (AIM): Lagu Terbaik (lagu 'Satu' berduet dengan Tan Sri SM Salim)
• 1995 - Anugerah Industri Muzik (AIM): Album Terbaik (album 'Gamal')
• 1997 - Monsieur Style Awards: Penghibur Terbaik
• 1999 - Anugerah Perkhidmatan Vokasional
• 2002 - Millenium Gold Award: Penghargaan Tertinggi untuk Sumbangan dalam Industi Muzik
• 2004 - Anugerah Seri Angkasa: Penghibur Terbaik
• 2005 - Anugerah Industri Muzik (AIM): Vokal Lelaki Terbaik Dalam Album (album 'Puteri')

Rujukan lain

• Salute to the 90s The Sunday Daily.
• Ikhlas Tapi Jauh in Rome NST Online.
• Gabungan Zainal Abidin, MPO menjadi Sinar Harian.
• Zainal ambil keputusan berundur? Sinar Harian.

• Laman web rasmi
• http://www.amacam.com.my/amacam/contenttext/amc_bul_01.htm
• http://www.liriklagu.com/liriklagu_tz/ZainalAbidin.html
• http://malaysianjazz.com/zainal-abidin.html