Yannis Goumas

Ο Γιάννης Γκούμας (Αθήνα, 20 Οκτωβρίου 1935 ή το 1940 - Αθήνα, 5 Απριλίου 2022) ήταν Έλληνας λογοτέχνης (ποιητής, συγγραφέας, μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας), μεταφραστής, μουσικός (στιχουργός, συνθέτης του Νέου Κύματος, τραγουδοποιός, τραγουδιστής) και ηθοποιός.

Βιογραφικά στοιχεία

Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 20 Οκτωβρίου 1935 ή το 1940. Σε ηλικία έξι-επτά ετών, ο πατέρας του τον πήρε στην Αγγλία όπου έζησε για τα επόμενα 20 χρόνια. Από το 1946–1949 σπούδασε στο Hove College, από το 1949–1953 στο Seaford College και από το 1953–1954 στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον (School of Navigation). Στην Αγγλία εργάστηκε ως δόκιμος σε εμπορικά πλοία και στη συνέχεια υπάλληλος σε εφοπλιστική εταιρεία στο Λονδίνο. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα, διετέλεσε αντιπρόεδρος της οικογενειακής ναυτιλιακής εταιρείας (J.G. Goumas Shipping Co. SA) στον Πειραιά για αρκετά χρόνια. Το 1994 εγκατέλειψε οριστικά τη θέση αυτή, για να αφοσιωθεί στην καριέρα του ηθοποιού.

Απεβίωσε στις 5 Απριλίου 2022.

Καλλιτεχνική καριέρα

• Αγγλόφωνος ποιητής, ο Γιάννης Γκούμας — γνωστός εκτός Ελλάδας ως Yannis Goumas —, έγραψε οκτώ ποιητικές συλλογές στα αγγλικά, οι οποίες έχουν κυκλοφορήσει από βρετανικούς εκδοτικούς οίκους (όπως τους Oasis Books, Sceptre Press, Hermes Publications, Green Horse Publications κ.ά.)
• Η πλειοψηφία του ποιητικού έργου του που έχει εκδοθεί στην ελληνική γλώσσα είναι σε μεταφράσεις άλλων. Έγραψε οκτώ ποιητικές συλλογές στα αγγλικά, έξι στα ελληνικά (σε μετάφραση) και μια τρίγλωσση συλλογή στα αγγλικά, γαλλικά και τουρκικά.
• Μέχρι το 2013 είχε μεταφράσει 226 Έλληνες και Ελληνοκύπριους ποιητές στα αγγλικά, συμβάλλοντας σημαντικά στην εικόνα της ελληνικής ποίησης στο αγγλόφωνο αναγνωστικό κοινό του εξωτερικού. Μεταξύ των Ελλήνων ποιητών που έχει μεταφράσει είναι οι υπερρεαλιστές της Γενιάς του ‘30, Ανδρέας Εμπειρίκος και Νίκος Εγγονόπουλος, οι μεταπολεμικοί Μίλτος Σαχτούρης και Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου, o Κωνσταντίνος Καβάφης, ο Νίκος Καββαδίας, ο Κώστας Ουράνης, ο λογοτέχνης και φιλόσοφος Τάσος Αρβανιτάκης (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Τάσος Φάλκος), ο Γιώργος Χρονάς, ο Σωτήρης Παστάκας, ο Κώστας Ριτσώνης, η Έφη Καλογεροπούλου κ.ά.
• Έγραψε μουσική για το Νέο Κύμα και για το Έντεχνο Τραγούδι. Συνεργάστηκε με τους στιχουργούς Δημήτρη Χριστοδούλου, Άκο Δασκαλόπουλο και Γιάννη Κακουλίδη.
• Από τα πιο γνωστά μελοποιημένα τραγούδια του είναι "Ο Νερόμυλος" — που τραγούδησε σε πρώτη εκτέλεση η Δέσποινα Γλέζου το 1969 — για το οποίο έγραψε τόσο τους στίχους όσο και τη μουσική.
• Από το 1994, που αφοσιώθηκε στην καριέρα του ηθοποιού, έπαιξε μεταξύ άλλων στο Εθνικό Θέατρο και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος.

Λογοτεχνικό Έργο

Μεταφράσεις

• Στην ποιητική ανθολογία με τίτλο "Ένα μηδέν ένα, 101 Έλληνες Ποιητές", την οποία επιμελήθηκε ο ίδιος, περιλαμβάνονται κείμενα των Κωνσταντίνου Καβάφη, Κώστα Ουράνη, Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, Γιώργου Σεφέρη, Γιώργου Θέμελη, Ανδρέα Εμπειρίκου, Ζωής Καρέλλη, Μαρίας Πολυδούρη, Γεωργίου Θ. Βαφόπουλου, Αλέξανδρου Μπάρα, Δημητρίου Ι. Αντωνίου, Μελισσάνθης, Γιώργου Σαραντάρη, Αλέξανδρου Μάτσα, Νίκου Καββαδία κ.ά.
• Αρκετοί τίτλοι των μεταφράσεων του Γιάννη Γκούμα έχουν καταχωρηθεί στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων της Βιβλιονέτ, ενώ το όνομά του σε μερικούς τίτλους εμφανίζεται με λατινικούς χαρακτήρες — ως Yannis Goumas.

Συλλογικές Μεταφράσεις

Το 2009, κυκλοφόρησε το βιβλίο με τίτλο «Το καινούργιο εντός ή πέραν της γλώσσας: Ανθολογία νέων Ελλήνων ποιητών» από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη. Μια δίγλωσση ανθολογία, 282 σελίδων, με Έλληνες ποιητές που γεννήθηκαν από το 1965 και μετά. Ο Γκούμας συμμετείχε στη μεταφραστική ομάδα μαζί με τους τους Σταύρο Δεληγιώργη, Ντέιβιντ Κόνολυ (αγγλικά: David Connolly), Σάκη Κυρατζή, Μενέλαο Σταματέλο, Κωνσταντίνο Ματσούκα, Γιώργο Τζήμα, Γκάρεθ Όουενς (αγγλικά: Gareth Owens) και Σώτη Τριανταφύλλου.

Μουσικοσυνθέτης

Φιλμογραφία

Παραπομπές