Xosé Manuel Varela

Especialista en lingua e literatura galega, colabora en distintos medios de comunicación radicados na Costa da Morte. Traballou como dinamizador sociolingüístico e cultural e participou en proxectos de divulgación turística dos concellos de Cabana e Malpica. Exerce como docente de lingua e literatura galega no ensino medio. Ademais, é patrón fundador da Fundación Eduardo Pondal.

Poesía

• Casa vouga, 2003, Asociación Cultural Raigañas.

Ensaio

• No confín dos verdes castros. Cabana de Bergantiños. A harmonía da Costa da Morte, 1999, Concello de Cabana de Bergantiños.
• Camiños polo concello de Malpica de Bergantiños. Doce itinerarios para coñecer a beira norte da Costa da Morte, 2000, Concello de Malpica.
• O Anllóns. Material pedagóxico da comarca de Bergantiños, 2002, Xunta de Galicia.
• Guía do miradoiro de aves José Luís Rabuñal Patiño, 2008, Concello de Cabana de Bergantiños.
• O regueifeiro Celestino Álvarez Castro <<Celestrino>>, 2009, Asociación de Veciños Monte d'Arxa.

Literatura infanto-xuvenil

• Tralas pegadas da historia nas beiras do Anllóns, 1998, Concello de Cabana de Bergantiños.
• O grilo Míllelo, con Icía Varela Gómez, 2014, Embora Edicións.

Edicións literarias

• Asunción Antelo Suárez. Páxinas da rexubeira de Bergantiños, 1995, Asociación Cultural Monte Branco, O Couto (Ponteceso).
• Obra completa, de Enrique Labarta Pose, 1995, Edinosa.
• Do Courel ó Monte Branco. Escolma poética, de Uxío Novoneyra, 1996, Asociación Cultural Monte Branco, O Couto (Ponteceso).
• Rumbo ás illas. Escritores da Costa da Morte nas Sisargas, 1997, Asociación Cultural Monte Branco/Asociación Neria, O Couto, Ponteceso.
• Saturnino Cuíñas Lois. Fotobiografía dun cura exemplar e folclorista benemérito, 1997, Concello de Cabana de Bergantiños.
• O trasno rebuldeiro, 1997, Asociación Cultural Monte Branco/Asociación Neria.
• María Baña Varela. Falaba de ser poeta, 1998, Concello de Cabana de Bergantiños/Caixa Galicia.
• Asunción Antelo Suárez. As penurias dun amor, 1999, Asociación Cultural Monte Branco, O Couto, Ponteceso.
• Alfredo Brañas. Textos en galego, 2001, Xunta de Galicia.
• María Baña Varela. Colleita poética, 2004, Concello de Cabana de Bergantiños/Caixa Galicia.
• Recordos dun regueifeiro. Fermín Calvo Gómez, 2007, Concello de Cabana de Bergantiños.
• Regueifa dunha vida. José González Muíño (O Atrevido de Grixoa), 2008, Concello de Cabana de Bergantiños.
• Plácido Vigueret Villar. Poemas, 2008, Concello de Cabana de Bergantiños.
• Antoloxía. Miguel A. Mato Fondo, 2009, Fundación Eduardo Pondal.
• Hermosinda Varela Lema. Recordos da miña memoria, 2010, Concello de Cabana de Bergantiños.

Obras colectivas

• Contos, de Enrique Labarta Pose, 1996, Galaxia. Coeditor con Xosé María Lema Suárez.
• Rumbo ás illas. Escritores da Costa da Morte nas Sisargas, 1997, Asociación Cultural Monte Branco,coordinación editorial xunto con Rafa Villar.
• José Mas. A Costa da Morte. Novela e guía de viaxe a un tempo ido, 1998, Edicións Lea. Tradución.
• Olería de Buño, 1998, Asociación Oleira de Buño/Concello de Malpica de Bergantiños/Xunta de Galicia.
• Manuel Lema Otero. Manuel do Monte, o home dos pitos, pintor naïf, Deputación da Coruña/Concello de Cabana de Bergantiños.
• Lingua e Literatura. 4º ESO, 2005, Rodeira.
• Do máis fondo do silencio saen voces, antoloxía poética colectiva, 2006, Asociación Panda de Relacións Laborais.
• De Pondal ao Batallón Literario (120 anos de poesía na Costa da Morte), 2009, Sotelo Blanco.
• Salvador Parga Pondal. Comarca natural de Bergantiños, 2010, AGADER, Tradución.

Prólogos

• "Toponomista, narrador, toponomista e narrador, toponomista ou narrador, toponomista e/ou narrador, toponomista-narrador" en Domingo de Resurrección, de Fernando Cabeza Quiles, 2005, Editorial Toxosoutos.
• "Desmemoria dos fillos das corredoiras" en Reválida de sexto, de José Antonio Andrade Figueiras, 2008.
• "Homenaxe necesaria e merecida ós devanceiros musicais de Corme" en A música en Corme, de Jesús Méndez Torrado, 2008.

• Gañador do premio Bergantiños desde os Libros no 2000, por Camiños polo concello de Malpica de Bergantiños. Doce itinerarios para coñecer a beira norte da Costa da Morte.
• Mención especial no IV Certame Xornalístico Neria-El Correo Gallego en maio 2000 polo traballo "A romaría de Santo Adrián en Malpica de Bergantiños".

• Dentro da música, é percusionista do grupo de gaitas Raigañas de Cerqueda e acordeonista diatónico do dúo Quen (Mos) Queira, formado conxuntamente con Miguel Anxo Calvo.

Dicionarios

• Xosé María Rei Lema, Dicionario de escritores e escritoras da Costa da Morte, 2011, Seminario de Estudos Comarcais, Vimianzo.

Ligazóns externas

• Ficha do autor en Finisterrae