Włodzimierz Michajłow
Quick Facts
Biography
Włodzimierz Michajłow (ur. 11 marca 1905 w Kijowie, zm. 9 września 1994 w Warszawie) – polski parazytolog, zoolog.
Życiorys
Jego rodzicami byli profesor konserwatorium Konstanty Michajłow i jego żona Wera z domu Gniewosz. W 1922 zamieszkał w Warszawie, cztery lata później zdał egzamin dojrzałości i rozpoczął studia zoologiczne pod kierunkiem prof. Konstantego Janickiego na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończył je w 1932, a w 1935 został magistrem filozofii w dziedzinie zoologii i anatomii porównawczej. Od 1932 równolegle studiował pedagogikę na Wydziale Humanistycznym, dyplom uprawniający do nauczania w szkołach średnich uzyskał w 1936. Już podczas studiów wykonywał zawód nauczyciela, od 1934 uczył przyrodoznawstwa w Prywatnym Męskim Gimnazjum i Liceum Zgromadzenia Kupców. Ponadto jako wolontariusz pracował na stanowisku asystenta w Katedrze Zoologii Uniwersytetu Warszawskiego, prowadził badania nad tasiemcami. Przygotowania do planowanej obrony pracy doktorskiej przerwał wybuch II wojny światowej, zaginęła wówczas zarówno sama praca jak i przygotowane do niej materiały. Włodzimierz Michajłow przez cały okres wojny uczestniczył w tajnym nauczaniu, od 1944 kierował referatem Resortu Oświaty PKWN. W 1945 został naczelnikiem wydziału, a dwa lata później awansował na stanowisko wicedyrektora Departamentu Reformy Oświaty. Po zakończeniu działań wojennych ponownie rozpoczął badania naukowe dzięki którym w 1947 przedstawił na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej pracę doktorską, a następnie został dyrektorem Departamentu Szkolnictwa Wyższego i Nauki w Ministerstwie Oświaty. Dwa lata później objął stanowisko zastępcy profesora w Katedrze Zoologii Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego i kierownika tej katedry. Od 1954 był związany z Zakładem Parazytologii Polskiej Akademii Nauk, od 1959 pełnił funkcję Wiceministra Szkolnictwa Wyższego i Nauki, ponadto przez pięć lat był równocześnie zastępcą sekretarza Wydziału Nauk Biologicznych. W 1961 został powołany na stanowisko dyrektora Instytutu Parazytologii PAN, w 1968 przestał pełnił funkcję Wiceministra Szkolnictwa Wyższego i Nauki, wybrano go wówczas na sekretarza Wydziału Nauk Biologicznych. W czerwcu 1968 roku wszedł w skład Komitetu Przygotowawczego obchodów 500 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. W 1974 skutecznie wnioskował o wprowadzenie do programu UNESCO Człowiek i Biosfera (MAB) projektu „Parazytologia a Ochrona Środowiska” (PARMAB). Rok później zakończył pracę na stanowisku dyrektora i sekretarza i przeszedł w stan spoczynku, uzyskał wówczas tytuł doktora honoris causa Akademii Medycznej w Poznaniu. Pozostał aktywny w sferze organizacyjnej, w 1978 został wybrany na prezydenta Międzynarodowego Kongresu Parazytologicznego (World Federation of Parasitologists) (ICOPA-IV), który odbywał się w Warszawie.
Zmarł w 1994, spoczywa na Cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie (kw. O-I-21, rząd 5, grób 5).
Dorobek naukowy
Po 1945 przygotował ponad dwadzieścia prac naukowych dotyczących parazytologii tasiemców oraz parazytologii ogólnej. Od 1955 prowadził badania nad wiciowcami z grupy Euglenida, które pasożytują w widłonogach (Copepoda), ich efektem było ok. sto pięćdziesiąt prac i opracowań oraz dwie monografie. Wprowadził wyróżnianie czterech kryteriów oznaczania gatunków pasożytniczych Euglenoida i na tej podstawie wyróżnił i opisał sto dwadzieścia trzy gatunki z całego świata. Ponadto doprowadził do wyodrębnienia dziewięciu nowych rodzajów pasożytniczych, jednej rodziny oraz jednego podrzędu.
Publikacje (wybrane)
- „Pasożytnictwo a ewolucja” /1960/;
- „Zarys parazytologii ewolucyjnej” /1968/;
- „Euglenoidina parasitica in Copepoda. An outline monograph” /1972/;
- „Sozologia i problemy środowiska życia człowieka” /1972/;
- „Środowisko i polityka” /1974/;
- „Biologia pasożytniczych Euglenoidina” /1978/;
- „Problemy koewolucji organicznej” /1982/.
Członkostwo
- Członek korespondent Polskiej Akademii Nauk (od 1961), a następnie członek rzeczywisty (od 1966);
- Członek zagraniczny Akademii Nauk ZSRR (od 1982);
- Członek Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika (od 1945)
- Członek redakcji „Kosmosu” (od 1952);
- Członek Polskiego Towarzystwa Parazytologicznego (od 1948);
- Członek Towarzystwa Wiedzy Powszechnej (od 1950);
- Członek kolegium redakcyjnego „Problemów” (od 1954);
- Członek Państwowej Rady Ochrony Przyrody (od 1970);
- Członek Państwowej Rady Ochrony Środowiska (od 1981)
- Przewodniczący rady redakcyjnej rocznika „Człowiek i Nauka” (od 1970)
- Przewodniczący Komitetu Naukowego „Człowiek i Środowisko” przy Prezydium PAN (od 1970, od 1982 Przewodniczący Honorowy)
- Przewodniczący Sekcji Biologicznej Komisji Nagród Państwowych (1964-1978)
- Dyrektor Wszechnicy PAN (od 1975)
- Członek Polskiej Partii Robotniczej (1944-1949), a następnie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (od 1949);
- Członek Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego.
Odznaczenia i nagrody
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski z Gwiazdą;
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski;
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski;
- Złoty Krzyż Zasługi;
- Srebrny Krzyż Zasługi;
- Order Sztandaru Pracy I klasy;
- Order Sztandaru Pracy II klasy;
- Medal 10-lecia Polski Ludowej;
- Medal 30-lecia Polski Ludowej;
- Medal 40-lecia Polski Ludowej;
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945;
- Medal Komisji Edukacji Narodowej;
- Zasłużony Nauczyciel PRL;
- Zasłużony Działacz Kultury;
- Medal im. Mikołaja Kopernika PAN
- Medal im. Ludwika Waryńskiego
- Nagroda Państwowa II stopnia /1954, 1964/;
- List gratulacyjny pod Przewodniczącego Rady Państwa /1982/
Przypisy
Bibliografia
- Leszek Kuźnicki „Protozoologia w Polsce 1861-2001” Centrum Upowszechniania Nauki Polskiej Akademii Nauk Warszawa 2003, ISBN 83-88443-51-8 s. 263-264;
- Lidia Becela, Maria Borejsza, Lubomir Mackiewicz, Barbara Małysz, Maria Oleszkiewicz, Alicja Tomaszkiewicz, Andrzej Tyszka, Anna Żołna „Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny”, Wydawnictwo Interpress Warszawa 1989, s. 834 ISBN 83-223-2491-X.