Wincenty Wierzejewski

Wincenty Wierzejewski ps. Józef, Jerzy Warecki, Skaut, Orsza, Poznański (ur. 29 listopada 1889 w Poznaniu, zm. 8 września 1972 w Leeds) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego^{[potrzebny przypis]}, działacz harcerski, członek Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego.

Urodził się w rodzinie bednarza Franciszka i Michaliny z domu Majewska. W latach młodości był członkiem Towarzystwa Samokształceniowego Młodzieży „Iskra”. Później przeniósł się do Krakowa, gdzie ukończył szkołę średnią i w 1907 rozpoczął edukację na Akademii Sztuk Pięknych. Studiował tam malarstwo i sztuki zdobnicze. W 1910 zmuszony był jednak powrócić do Poznania i odbyć służbę wojskową w Armii Cesarstwa Niemieckiego.

W 1912 został jednym z założycieli pierwszego w Wielkopolsce zastępu skautowego „Poznań”. Wkrótce potem, w miarę przybywania młodych ludzi, zastęp stał się drużyną, a potem hufcem „Piast”, którego komendantem został właśnie Wierzejewski. W tym czasie skauci wielkopolscy prowadzili już tajne przygotowania do wybuchu ewentualnego powstania przeciwko Niemcom (np. bojówka Sęp). W tym celu nawiązali kontakt ze Związkiem Walki Czynnej (ZWC).

Później był jednym z organizatorów Polskiej Organizacji Wojskowej w Zaborze Pruskim. Po wybuchu walk, dowodził kompanią skautów, która zdołała oswobodzić z rąk niemieckich Bastion III Grolman w Poznaniu. Jego ówcześni podwładni w późniejszym czasie dali początek 1 Pułkowi Strzelców Wielkopolskich (późniejszemu 55 Poznańskiemu Pułkowi Piechoty). Wierzejewski brał także udział w walkach na wschodzie: w 1919 - walki o Lwów, a później w wojnie polsko-bolszewickiej (był jednym z żołnierzy armii generała Daniela Konarzewskiego).

W 1925 ukończył Centralną Szkołę Gimnastyki i Sportu, po czym objął dowództwo kompanii w Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 7 w Śremie. Następnie przeniesiony został do 57 Pułku Piechoty Wielkopolskiej w Poznaniu. W latach 1932-1935 dowodził oddziałem wartowniczym Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Następnie do 1939 pełnił służbę w Samodzielnym Referacie Bezpieczeństwa Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu. Zajmował się organizacją dywersji pozafrontowej w Wielkopolsce pod kryptonimem „Okrzeja”. W sierpniu 1939, bezpośrednio przed wybuchem II wojny światowej, przydzielony został do Sztabu Głównego WP. Po przeniesieniu do rezerwy był przedstawicielem katowickich firm budowy dróg w Poznaniu. W tym też czasie działał w harcerstwie, Federacji Polskiego Związku Obrony Ojczyzny i organizacjach powstańczych. Zajmował się również twórczością malarską (Syreny na Westerplatte – 1934; Dęby rogalińskie – 1935 i in.) i uczestniczył w wystawach ogólnokrajowych.

W sierpniu 1939 został zmobilizowany i przydzielony do Sztabu Głównego z którym opuścił kraj. Po kampanii wrześniowej kontynuował służbę wojskową w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie (między innymi w 1 Brygadzie Strzelców w Szkocji), gdzie był oficerem oświatowym w latach 1940–45. Po wojnie pozostał w Anglii. Osiadł w Leeds i założył tam zakład rzeźbiarski, który specjalizował się w sztuce sakralnej. Zmarł w Leeds 8 września 1972.

Z małżeństwa z Ireną Janowską miał córki Danutę i Stefanię, a jego drugie małżeństwo z Mary Powell było bezdzietne.

• porucznik – zweryfikowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 r.
• kapitan – 31 marca 1924 r. ze starszeństwem z 1 lipca 1923 r. i 19 lokatą w korpusie oficerów piechoty.

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)
• Krzyż Niepodległości z Mieczami
• Krzyż Walecznych – czterokrotnie (1921)
• Srebrny Krzyż Zasługi
• Wielkopolski Krzyż Powstańczy (pośmiertnie)
• Odznaka ZHP „Wdzięczności” (za zasługi dla harcerstwa)

• Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 257, 365.
• Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 133, 201.
• Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 47, 585.
• Piotr Bauer i Bogusław Polak, Armia "Poznań" w wojnie obronnej 1939, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1983, ​ISBN 83-210-0385-0​, s. 106.
• Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski [red.]: Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 817. ISBN 83-01-02722-3.
• Sylwetki z historii ZHP
• Fotografia