William Jones

Am bobl eraill o'r un enw, gweler William Jones.

Roedd Y Parchedig William Jones (10 Awst 1834 – 24 Mawrth 1895) yn Weinidog yr Efengyl yn enwad y Bedyddwyr Cymreig.

Ganwyd Jones ym Mrymbo yn blentyn i John Robert Jones (Alltud Glyn Maelor), crydd ac emynydd a Mary ei wraig. Roedd yn frawd i'r bardd gwlad Noah T Jones a'r Parchedig John R Jones, Pontypridd.

Dechreuodd Jones ei yrfa fel mowldiwr yng ngwaith Haearn Brymbo.

Derbyniwyd Jones yn aelod o eglwys y Bedyddwyr ym Mrymbo ar ddiwedd 1853. Dechreuodd bregethu ym 1855. Aeth i Athrofa'r Bedyddwyr yn Hwlffordd ym 1858. Ym 1860 cafodd ei ordeinio yn weinidog ar gapel Bedyddwyr Pen-y-fron, Sir y Fflint. Ar gychwyn 1864 derbyniodd alwad oddi wrth yr eglwys ym Margod, Sir Fynwy. Bu'n weinidog ym Margod am bum mlynedd cyn derbyn galwad i wasanaethu yn Hermon, Abergwaun ym 1869. Ym 1883 ymadawodd oddi yno, gan gymryd gofal Capel Cymraeg y Bedyddwyr yn Heol y Castell, Llundain. Ni fu ei arhosiad yn Llundain yn hir. Yn Ionawr 1885, dychwelodd i Hermon, Abergwaun, ac yno y bu am ddeng mlynedd olaf ei oes.

Gwasanaethodd fel Cadeirydd cymanfa Penfro'r Bedyddwyr ym 1878, a llywydd Undeb y Bedyddwyr Cymreig ym 1894.

Roedd Jones yn nodedig am natur athronyddol ei bregethu ac yn arbennig am gyflwyno dylanwad yr athronydd Georg Wilhelm Friedrich Hegel i'w enwad. Roedd syniad Hegel o ddelfrydiaeth yn ddylanwad mawr ar ei weinidogaeth.

Roedd hefyd yn ddarlithydd poblogaidd ar destunau fel ‘Prometheus,’ ‘John Bunyan,’ a ‘Charles Dickens.

Golygwyd cyfrol o'i bregethau hyn gan T. T. Jones, Caerdydd: Yr Angel Mawr a'r Llyfr Bychan (Llangollen, 1899), a chyhoeddwyd pigion o'i ddywediadau fel Drychfeddyliau Detholedig (Llundain, 1907)..’

Roedd William Jones a Hannah ei wraig yn rhieni i dri mab

Bu farw yn Abergwaun yn 60 mlwydd oed a chladdwyd ei weddillion ym mynwent Capel Hermon.