Wawrzyniec Szkolnik

Wawrzyniec Szkolnik (ur. 3 czerwca 1842 w Skawicy, zm. 19 maja 1908 w Zawoi - Czatoży) – przewodnik babiogórski, nauczyciel ludowy, badacz okolic Babiej Góry i gawędziarz, zwany babiogórskim Sabałą. Ojciec znakarza Franciszka.

Syn Klemensa i Zofii z domu Laga. Legenda głosi, że rodzina przybyła w Beskidy (do Wełczy) z Litwy, po upadku powstania listopadowego. Z Wełczy Szkolnikowie przenieśli się do Czatoży (chałupa nr 202).

Wawrzyniec Szkolnik prowadził letników i wycieczki na Babią Górę. Zimą uczył lokalne dzieci geografii i historii Polski. Zgromadził w tym celu własną bibliotekę. Zbierał legendy na temat Babiej Góry i uchodził za jednego z najlepszych jej znawców w swoich czasach. W latach 1880 - 1882 pełnił rolę przewodnika i tragarza Hugona Zapałowicza, podczas jego badań botanicznych w rejonie babiogórskim. Zwiedził również z Zapałowiczem Czarnohorę i Góry Rodniańskie.

W latach 1904-1905 publikował na łamach "Pamiętnika Towarzystwa Tatrzańskiego" artykuły na temat Babiej Góry i Zawoi.

Po założeniu Oddziału Babiogórskiego Towarzystwa Tatrzańskiego został strażnikiem górskim, znakarzem i stróżem przyszłego schroniska. Pełnił również rolę mobilnej „informacji turystycznej” w masywie Babiej Góry. Podczas uroczystości otwarcia schroniska na Markowych Szczawinach przewodził tańcom góralskim.

Uczczono go nadając jednemu z rozdroży szlaków turystycznych w masywie Babiej Góry nazwę Szkolnikowe Rozstaje.

Wawrzyniec Szkolnik był człowiekiem bardzo żywotnym i ambitnym. Mimo złego stanu zdrowia aktywnie działał w terenie. Mimo znacznego schorowania przeznakował trzęsącą się ręką szlak turystyczny z Wideł, przez Czatożę na Markowe Szczawiny, nieco zamazując wcześniej umieszczone znaki niemieckiego Beskidenvereinu. Wywołało to późniejszą wojnę znakarską - Niemcy zaczęli zamazywać polskie oznaczenia.

• Andrzej Skupień Florek

1. Mała Encyklopedia Babiogórska, WładysławW. Midowicz (red.), Pruszków: Rewasz, 1992, s. 85-86, ISBN 83-85557-04-0, OCLC 749244498 .
2. Stanisław Figiel, Piotr Krzywda: Beskid Żywiecki. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006. ISBN 83-89188-59-7.