Wanda Parylewicz

Wanda Parylewicz, z domu Pieracka (ur. 1885 w Gorlicach, zm. 3 marca 1937 w Krakowie) – polska działaczka społeczna.

Urodziła się w Gorlicach, w rodzinie Stanisława Jana Pierackiego (1849-1929), naczelnika straży skarbowej, oraz Eugenii Marii z domu Budziszowskiej. Pieraccy często nawiązywali do tradycji niepodległościowych – dziadek Wandy brał udział w powstaniu styczniowym. Jej rodzeństwem byli: Zygmunt (1885-1944), Kazimierz (1891-1941), Tadeusz (zm. 1941), Maria i Jadwiga oraz Bronisław (1895-1934, polityk, legionista, oficer Wojska Polskiego, poseł na Sejm II RP, minister, zamordowany przez członka Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów).

Została żoną Franciszka Parylewicza, od 1932 prezesa Sądu Apelacyjnego w Krakowie. Od tego czasu zaangażowała się w działalność społeczną, zasiadając w zarządach stowarzyszeń, Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet, Stowarzyszenia Rodziny Urzędniczej. Dokonywała wielu pożyczek, których następnie nie zdołała spłacać, ponadto dopuszczała się przywłaszczeń, później miała wielokrotnie obiecywać spłatę zaciągniętych pożyczek deklarując pomoc w załatwieniu spraw urzędowych bądź sądowych, powołując się na swoje rzekome znajomości. Została aresztowana, a śledztwo w jej sprawie przeniesiono do Warszawy w 1936. Proces toczył się także przeciw innym osobom (w tym oskarżona była Hinda Fleischer). Podczas prowadzonego procesu zmarła 3 marca 1937 w Szpitalu św. Łazarza w Krakowie.

Została uznana za twórcę największego skandalu korupcyjnego II Rzeczypospolitej. Jej sprawa została opisana w książce pt. Upadłe damy II Rzeczpospolitej autorstwa Kamila Janickiego.

• Marcin Gawryszczak: Bronisław Wilhelm Pieracki (1895-1934). Biografia polityczna. Łódź: Księży Młyn, 2014. ISBN 978-83-7729-193-1.
• Włodzimierz Kalicki: 9 września 1937 r. Ośmiornica z Tarnowa. Gazeta Wyborcza, 2009-09-13. [dostęp 2015-03-27].
• Agnieszka Niemojewska: Casus Parylewiczowej. Uważam Rze. [dostęp 2015-03-27].