Waldemar Nowakowski

Waldemar Jerzy Nowakowski, ps. Gacek (ur. 3 stycznia 1933 w Warszawie) – podpułkownik Wojska Polskiego w stanie spoczynku, jeden z najmłodszych uczestników powstania warszawskiego. Po wojnie zaangażowany w działalność antykomunistyczną w ramach organizacji WiN. Kolekcjoner militariów.

Urodził się w X Pawilonie na terenie Cytadeli Warszawskiej. Jego ojciec, kpt. Władysław Nowakowski, był oficerem 30 pułku Strzelców Kaniowskich, podczas powstania warszawskiego dowodził Zgrupowaniem AK „Żubr” na Żoliborzu.

W 1937 rodzina Nowakowskich przeprowadziła się na Koło, do budynku przy ul. Obozowej 85, gdzie matka Waldemara, Halina prowadziła gabinet dentystyczny. Na Kole Waldemar uczestniczył podczas okupacji w zbiórkach Szarych Szeregów.

1 sierpnia 1944 zameldował się na zbiórce Zgrupowania „Waligóra”. Podczas powstania był sanitariuszem i łącznikiem. Uczestniczył w walkach przedzierając się z lekami i opatrunkami pomiędzy szpitalami Woli, Leszna i Koła. Trzykrotnie przeszedł linię frontu na ul. Górczewskiej. Zatrzymany przez Niemców, uciekł z cywilnej kolumny jenieckiej i przedarł się do Boernerowa, a następnie do matki, do Tomaszowa Mazowieckiego. Do stolicy wrócił 20 stycznia 1945.

Po zakończeniu wojny zaangażował się w konspirację antykomunistyczną. Był współorganizatorem Harcerskiego Ruchu Oporu. Od 1948 należał do organizacji Wolność i Niezawisłość. Uczestniczył w akcjach dywersyjnych polegających na produkowaniu i rozlepianiu ulotek o tematyce patriotycznej i antysowieckiej. Na początku 1949 brał udział w próbie wysadzenia pod Mińskiem Mazowieckiem pociągu kursującego pomiędzy Berlinem a Moskwą. Był dwukrotnie aresztowany przez funkcjonariuszy UB (1950 i 1951). Za działalność wywrotową został skazany na jedenaście lat więzienia, zamienionego ostatecznie na sześć lat pozbawienia wolności. Przebywał w więzieniach na Cyryla i Metodego, Jaworznie (więzienie dla małoletnich) i Montelupich w Krakowie. Wyszedł po trzech latach.

Członek komitetu założycielskiego Związku Powstańców Warszawskich, a także Związku Byłych Więźniów Politycznych okresu Stalinowskiego, Warszawskiego Obwodu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość oraz Związku Młodocianych Więźniów Politycznych PRL „Jaworzniacy"” Dziś jest kolekcjonerem militariów. Ma blisko tysiąc eksponatów – oprócz broni zbiera mundury, hełmy, odznaki, opaski i inne akcesoria. Współpracował również z Muzeum Postania Warszawskiego, właśnie jako ekspert w dziedzinie starej broni.

17 marca 2016 mianowany na stopień podpułkownika.

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Order Krzyża Niepodległości z Mieczami (2013)
• Medal Wojska
• Krzyż Armii Krajowej
• Warszawski Krzyż Powstańczy
• Krzyż Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego
• Medal pamiątkowy z okazji 70-lecia powołania Narodowych Sił Zbrojnych (2013)
• Krzyż Partyzancki
• Medal „Pro Memoria”
• Medal „Pro Patria”
• Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”
• Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości (2019)

• Relacja Waldemara Nowakowskiego w Archiwum Historii Mówionej. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2017-11-27].