Szczepan Szydelski

Szczepan Szydelski, właśc. Koziarz (ur. 25 grudnia 1872 w Sokołowie Małopolskim, zm. 28 listopada 1967 w Nysie) – polski duchowny rzymskokatolicki, teolog, profesor akademicki, historyk Kościoła, działacz społeczny i polityczny. Poseł na Sejm RP III kadencji (1930–1935), radny Rady Miasta Lwowa.

Urodził się 25 grudnia 1872 w Sokołowie Małopolskim jako Szczepan Koziarz. Był synem Łukasza.

Kształcił się w C. K. Gimnazjum w Rzeszowie, gdzie w 1892 ukończył VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości (w jego klasie był m.in. Maurycy Turek, potem Turkowski, który także został księdzem). Ukończył studia teologiczne na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1896. Posługiwał jako wikary w Buczaczu, następnie we Lwowie od 1901 do 1906. Był katechetą w I Szkole Realnej we Lwowie, w Prywatnym Gimnazjum Żeńskim Zofii Strzałkowskiej we Lwowie. Od 1912 był profesorem, dziekanem i prodziekanem Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Lwowskiego.

Podczas I wojny światowej w lutym 1918 został jednym ze stu członków Tymczasowej Rady Miejskiej we Lwowie. W okresie II Rzeczypospolitej był kierownikiem Katedry Teologii Fundamentalnej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Wykładał apologetykę.

Był założycielem Polskiego Towarzystwa Teologicznego w Krakowie i jego prezesem w latach 1927-1939 oraz 1945-1946. Był członkiem przybranym Wydziału II historyczno-filozoficznego Towarzystwa Naukowego we Lwowie. Był redaktorem czasopisma „Katolicki Głos Pracy”.

We Lwowie był organizatorem chrześcijańskiego ruchu zawodowego. Działał jako przywódca chadecji na obszarze Małopolski Wschodniej. Działacz Polskiego Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji. W 1934 założył Związek (Zjednoczenie) Chrześcijańsko-Społeczne we Lwowie, ruch o charakterze prosanacyjnym. Później został działaczem Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. W 1930 startując z listy BBWR został wybrany posłem na Sejm RP III kadencji (1930–1935). Był wieloletnim radnym Rady Miasta Lwowa w okresie II Rzeczypospolitej. Został członkiem okręgowej komisji wyborczej nr 71 we Lwowie przed wyborami parlamentarnymi w 1935. W wyborach samorządowych z maja 1939 uzyskał mandat radnego Rady Miasta Lwowa startując z Listy Chrześcijańsko-Narodowej jako kandydat Obozu Zjednoczenia Narodowego.

Działał społecznie. Był członkiem zarządu Towarzystwa Ochrony Młodzieży (założycielem i prezesem był Adolf Czerwiński). Był członkiem wspierającym Katolicki Związek Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Sanoku. Był członkiem zwyczajnym Kasyna i Koła Literacko-Artystycznego we Lwowie. W 1937 był członkiem komisji rewizyjnej Towarzystwa Badania Historii Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich. Zarządzeniem prezydenta RP Ignacego Mościckiego z 10 listopada 1938 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za zasługi na polu pracy naukowej i pracy społecznej”.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej, w sierpniu 1939 został mianowany kustoszem kapituły lwowskiej (jego poprzednikiem na tym stanowisku był ks. inf. dr Henryk Badeni). Po wybuchu II wojny światowej i agresja ZSRR na Polskę, w wyniku której sowieci zlikwidowali natychmiast Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, Szczepan Szydelski wyjechał z miasta. W okresie okupacji niemieckiej przebywał w rodzinnym Sokołowie Małopolskim i tam prowadził tajne nauczanie.

Po zakończeniu wojny był wykładowcą w Seminarium Duchownym w Kalwarii Zebrzydowskiej od 1946 do 1950 oraz Wyższym Seminarium Duchownym w Nysie od 1950 do 1960.

Zmarł 28 listopada 1967 w Nysie. Został pochowany na Cmentarzu Jerozolimskim w Nysie

• Konstanty Zieliński, arcybiskup lwowski (1910)
• Początki Chrześcijaństwa. Studyum (1911)
• Dzieje biblijne przed narodzeniem Jezusa Chrystusa (1912)
• Dzieje biblijne przed Jezusem Chrystusem (1914, 1921)
• Studya nad początkami religii (1916)
• Kult ogniska domowego i przodków (1917)
• Dzieje biblijne Nowego Przymierza (1922)
• O prawdę. Ze stosunków polsko-ukraińskich (1924)
• Anthropos mityczny (1927)
• Idea odrodzenia w misterjach hellenistycznych a u św. Pawła (1930)
• Dzieje objawienia Bożego w Nowym Testamencie. Na podstawie "Dziejów biblijnych" St. Szydelskiego. Cz. 1 (1930, współautor: Kazimierz Thullie)
• Eschatologia irańska a biblijna (1938)

Szczepan Szydelski otrzymał tytuł honorowego obywatela Sokołowa Małopolskiego.

Ksiądz Józef Wołczański napisał książkę pt. Ksiądz Szczepan Szydelski (1872-1967) – polityk i działacz społeczny, wydaną w 1992.

7 listopada 2012 odbyła się Sokołowie Małopolskim konferencja naukowa poświęcona S. Szydelskiemu i została odsłonięta tablica pamiątkowa ku jego czci.

• Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 39. ISBN 978-83-7188-964-6.