Quick Facts
Biography
Ο Στέφανος Βελδεμίρης (1937-1961), ήταν στέλεχος της νεολαίας της ΕΔΑ που δολοφονήθηκε από τον χωροφύλακα Σ. Φιλίππου στις 26 Οκτωβρίου 1961, λίγες μέρες πριν τις εκλογές του 1961, στη Θεσσαλονίκη, που έμειναν στην ιστορία ως εκλογές βίας και νοθείας. Η κυβέρνηση Καραμανλή, τα Σώματα Ασφαλείας και οι Ένοπλες Δυνάμεις προέβησαν προεκλογικά σε εκτεταμένη τρομοκρατία εναντίον πολιτών και κομμάτων του Κέντρου και της Αριστεράς αλλά και σε νοθεία του εκλογικού αποτελέσματος.
Η ζωή του
Γεννήθηκε το 1937 στις Συκιές Θεσσαλονίκης. Σπούδασε στη Σχολή Ηλεκτροτεχνιτών και στη συνέχεια έδωσε εξετάσεις και πέρασε στη Σχολή Τεχνιτών του Πολεμικού Ναυτικού από όπου όμως διώχθηκε λίγο αργότερα όταν έγινε γνωστό ότι ο πατέρας του, ο Σίμος Βελδεμίρης, ήταν αριστερός που είχε εξοριστεί στη Μακρόνησο. Άρχισε να εργάζεται ως ηλεκτρολόγος ενώ συγχρόνως, ως στέλεχος της Νεολαίας της ΕΔΑ, είχε πλούσια συνδικαλιστική και πολιτική δραστηριότητα. Υπηρέτησε στο στρατό στο περιβόητο «Τάγμα Σκαπανέων Κολινδρού», όπου συγκέντρωναν τους στρατιώτες αριστερών πεποιθήσεων.
Η δολοφονία του
Στις 26 Οκτωβρίου του 1961 ο Στέφανος Βελδεμίρης και ο Μόρφης Στεφούδης νοίκιασαν ένα ταξί και από τα πίσω παράθυρα του αυτοκινήτου μοίραζαν προκηρύξεις της ΕΔΑ στη δυτική Θεσσαλονίκη. Σε ένα μπλόκο της αστυνομίας στους Αμπελόκηπους ο χωροφύλακας Σπυρίδων Φιλίππου πυροβόλησε στο πίσω τζάμι του ταξί και πέτυχε με δύο σφαίρες στο κεφάλι το Βελδεμίρη ο οποίος εξέπνευσε την επομένη στο Λαϊκό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης (νυν Ιπποκράτειο).
Αρχικά αποκρύφτηκε ότι αυτός που είχε σκοτώσει το Βελδεμίρη ήταν χωροφύλακας. Ότι ο δράστης ανήκε στη χωροφυλακή έγινε γνωστό μετά τις εκλογές της 29ης Οκτωβρίου του 1961. Στις 18 Ιανουαρίου του 1962, ο βουλευτής της ΕΔΑ Βασίλης Εφραιμίδης κατά τη συνεδρίαση της βουλής έκανε σημαντικές αποκαλύψεις για τη δολοφονία του 24χρονου νέου.
Η δίκη του Σπύρου Φιλίππου έγινε πέντε μήνες αργότερα στο Κακουργιοδικείο Θεσσαλονίκης. Τόσο ο ίδιος ο κατηγορούμενος όσο και οι συνάδελφοί του που κατέθεσαν ως μάρτυρες υπεράσπισης ισχυρίστηκαν ότι ο Φιλίππου πυροβόλησε στα λάστιχα του αυτοκινήτου (και ότι η σφαίρα εξοστρακίστηκε) επειδή υπήρχαν πληροφορίες ότι θα μοιραστούν ναρκωτικά στην περιοχή. Το δικαστήριο καταδίκασε τον Φιλίππου σε 4 χρόνια φυλάκιση σε αγροτικές φυλακές και ύστερα από δύο χρόνια αφέθηκε ελεύθερος, αλλά δεν επέστρεψε στη χωροφυλακή.
Στις 7 Δεκεμβρίου του 2010, το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης με ομόφωνη απόφαση τοποθέτησε αναμνηστική πλάκα (στην οποία αναγράφεται: Εδώ δολοφονήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 1961 ο νεολαίος αγωνιστής της δημοκρατίας, Στέφανος Βελδεμίρης) στη συμβολή των οδών Φιλιππουπόλεως και Πέραν στο σημείο της δολοφονίας.Στις Συκιές Θεσσαλονίκης όπου γεννήθηκε υπάρχει οδός με το όνομά του.
Ο Γιάννης Ρίτσος, στο ποίημα του «Ωδή στον Στέφανο Βελδεμίρη» έγραψε μεταξύ άλλων για τον Βελδεμίρη:
«Στέφανε αγκαθοστέφανε, το αγκάθινο στεφάνι στο μέτωπό σου πελώριο φωτοστέφανο στους κροτάφους του σύμπαντος...»
Πηγές
- Γιώργος Αναστασιάδης, Το παλίμψηστο του αίματος-Πολιτικές δολοφονίες και εκτελέσεις στη Θεσσαλονίκη (1913-1968)