Stefanos Valtetsiotis

Ο Στέφανος Βαλτετσιώτης (Ερμούπολη 1877 ή 1878 – Αθήνα 1975) ήταν Έλληνας συνθέτης και αρχιμουσικός, σημαντική φυσιογνωμία στα ελληνικά μουσικά δρώμενα του α΄μισού του 20ού αιώνα. Όπως αναφέρει ο Μανόλης Καλομοίρης, παρόλο που είχε κυκλαδίτικη καταγωγή κατατάσσεται, σύμφωνα με το ύφος της μουσικής του, στην Επτανησιακή Σχολή.

Ο Βαλτετσιώτης γεννήθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου. Πατέρας του ήταν ο Δημήτρης Βαλτετσιώτης, φαρμακοποιός από την Τρίπολη και μητέρα του η Μαριγώ Στυλιανού. Πήρε τα πρώτα μαθήματα μουσικής στο πιάνο από τον Βιντσέντζο Λαμούρα και συνέχισε για ανώτερες σπουδές στο Κρατικό (Βασιλικό) Ωδείο του Μιλάνου, μεταξύ 1900 και 1903. Μετά την αποφοίτησή του με δίπλωμα σύνθεσης εργάστηκε ως αρχιμουσικός σε ορχήστρες μελοδραματικών, κυρίως, θιάσων («Teatro Lyrico Internazionale», «Ελληνικό Μελόδραμα») αλλά και στη Συμφωνική του Ωδείου Αθηνών. Μεταξύ 1917-26 υπήρξε καθηγητής της Μελοδραματικής Σχολής των Ωδείων Αθηνών και, μεταξύ 1928-44, διευθυντής της Φιλαρμονικής τέως Διοίκησης Πρωτευούσης. Στην περίοδο 1937-1938 σε παραστάσεις θιάσου μελοδράματος, συνδιηύθυνε με τους Λυσίμαχο Ανδρουτσόπουλο και Τότη Καραλίβανο.

Δίδαξε στο Ωδείο Αθηνών (1917-26), στο Εθνικό Ωδείο (1926-44) και, επί σειρά ετών, υπήρξε Αντιπρόεδρος του Πανελληνίου Μουσικού Συλλόγου. Το 1905 τιμήθηκε με Αργυρούν Μετάλλιον της Φιλαρμονικής του Παλέρμο και, το 1952, βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Πέθανε στην Αθήνα το 1975.

(όλα αχρονολόγητα)

• Της Ομορφιάς τα Μάγια, ημιτελής (;) όπερα σε 3 πράξεις, σε κείμενο Λαέρτη Λάρμη
• Ο Βασιλιάς της Φασκομηλιάς, οπερέτα σε κείμενο Πολύβιου Δημητρακόπουλου
• Αμερική, μουσική κωμωδία σε 3 πράξεις σε κείμενο του Μίτσα Κουρτζή (ανέβηκε το 1917 στο θέατρο της Μαρίκας Κοτοπούλη στην Ομόνοια, χωρίς ωστόσο την αναμενόμενη επιτυχία)
• Ηρωική Εισαγωγή, για ορχήστρα
• Ρομαντική Εισαγωγή, για ορχήστρα
• Πρελούντιο, για ορχήστρα
• Ιντερλούντιο, για ορχήστρα
• Χορευτική Σουίτα, για ορχήστρα
• Χιουμορέσκα, για βιολί και πιάνο
• Ό, τι Γράφει Δεν Ξεγράφει, σκηνική μουσική σε κείμενο Θάνου Τράγκα
• Οιδίπους Τύραννος του Σοφοκλή, σκηνική μουσική σε σκηνοθεσία Φώτου Πολίτη (Αθήνα, 20 Μαΐου 1919)
• 10 Τραγούδια για φωνή και ορχήστρα, σε στίχους Παλαμά, Αθανασιάδη-Νόβα, Πολέμη και άλλων ποιητών
• 17 Τραγούδια για φωνή και πιάνο (Βαρκαρόλα, σε στίχους Βαλτετσιώτη, Σ’ Αγαπάω, σε στίχους Παλαμά, Στου Παλιού Φαλήρου τ’ Ακρογιάλι, σε στίχους Δραγάτση, κ.α.)

Ακόμη, ενορχήστρωσε δημοτικά τραγούδια (Ο Λύγκος, κ.α.) και μετέφρασε στα Ελληνικά λιμπρέτι από 17 μελοδράματα των Βέρντι, Πουτσίνι, Μασνέ, Σαμάρα, Μότσαρτ και άλλων συνθετών. Τέλος άφησε γραπτά κείμενα («Σειρά Μαθημάτων Μορφολογίας» κ.α.)

(πηγή: )

i. Ως πιθανό έτος γέννησης αναφέρεται και το 1876

• «Λεξικό Μουσικής και Μουσικών» (Dictionary of Music and Musicians) του George Grove, D.C.L (Oxford, 1880)
• Γιώργος Λεωτσάκος, επιμέλεια λήμματος στην εγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα», έκδοση 1996, τόμος 13, σ. 229
• Αλέκα Συμεωνίδου, «Λεξικό Ελλήνων Συνθετών» (ΛΕΣ), εκδόσεις Νάκας, 1995
• «Παγκόσμιον Λεξικόν των Έργων», εκδ. Spiritus Mundi, Αθήναι 1965, α΄314-6
• Mahmut Ragip Kosemihal, “Balkanlarda Musiki Hareketleri”, Κωνσταντινούπολη 1937, σελ. 64
• Franco Abbiati, ‘’Storia Della Musica’’, Μιλάνο, 1939-46, 5:526