Stefan Różycki

Stefan Franciszek Różycki (ur. 8 marca 1886 w Warszawie, zm. 30 czerwca 1953 w Poznaniu) – polski anatom i organizator studiów medycznych.

Urodzony jako syn Salezego i Zofii z Żurawskich. W 1896 przyjęty został do III Gimnazjum w Warszawie. W 1902 wydalony stamtąd z wilczym biletem za czytanie broszur podziemnych. Pracował jako uczeń w ogrodnictwach (Warszawa, Kraków). W 1907 zdał eksternistycznie maturę w Parnawie (Estonia). Również w 1907 zapisał się na Wydział Lekarski Uniwersytetu Dorpackiego. W 1913 otrzymał dyplom lekarski tamże.

Przez rok 1914 pełnił obowiązki kierownika pracowni rentgenowskiej szpitala klinicznego w Tartu (Dorpacie). Równocześnie pogłębiał wiedzę w Berlinie i Paryżu. Tuż przed wybuchem I wojny światowej otrzymał urlop i udał się do Warszawy. Spędził tam lata wojenne, pracując jako asystent w Szpitalu Miejskim Szlenkierów. Równocześnie pełnił obowiązki asystenta, adiunkta i zastępcy profesora w Zakładzie Anatomii Prawidłowej Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1921–1922 był zastępcą profesora we Lwowie. W 1922 otrzymał tytuł profesora medycyny na Uniwersytecie Warszawskim oraz habilitował się i wyjechał do Poznania, do Katedry Anatomii Prawidłowej na Uniwersytecie Poznańskim. Dokończył tu prace organizacyjne przy powoływaniu do życia Zakładu Anatomii Opisowej i Topograficznej oraz stworzył bogate muzeum anatomiczne.

W 1939 przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował podczas okupacji hitlerowskiej w Klinice Chorób Skórnych i w Szpitalu św. Łazarza. Wykładał też w sposób tajny medycynę na Uniwersytecie Ziem Zachodnich. Był wykładowcą Prywatnej Szkoły Zawodowej dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego doc. Jana Zaorskiego, która stanowiła konspiracyjną formę tajnego Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego.

W lutym 1945 pojechał do Lublina i oddał się do dyspozycji Rządu Tymczasowego. Z ramienia Ministerstwa Szkół Wyższych wysłany został do Poznania, gdzie przystąpił do odbudowy zniszczonego Zakładu Anatomii.

Wydał podręcznik Anatomia mózgowia (1946, 1947) i pisał liczne artykuły do Nowin Lekarskich. Na zlecenie rządu opracował projekt reorganizacji studiów lekarskich.

Był członkiem Rady Naukowej przy ministerstwie. W 1949 wydał obszerne dzieło Anatomia człowieka, które było opracowaniem pionierskim i w powojennej Polsce, pozbawionej w dużej mierze aktualnych podręczników, pełniło rolę kluczową dla kilku roczników studentów.

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1931)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 2 lipca 1953)

• Nowe metody barwienia zwłok, 1920,
• Nowy sposób przygotowywania gipsowej masy iniekcyjnej, 1922,
• Morfologia mięśniowego układu szympansa, 1922,
• Mięsień poprzeczny karku i mięsień poprzeczny podbródka u szympansa, 1924,
• Zagadnienie mięśnia mostkowego, 1927,
• Niektóre momenty z organizacji Zakładu Anatomii Opisowej i Topograficznej Uniwersytetu Poznańskiego, 1930,
• O metodzie zajęć praktycznych z anatomii człowieka na Wydziale Lekarskim, 1930,
• Ćwiczenia anatomiczne, 1930,
• Plan zajęć praktycznych z anatomii człowieka, 1933,
• Mało znana broszura, 1937,
• Jesteśmy w impasie, 1937,
• Przyszłość człowieka, 1945,
• Państwowy Uniwersytet Niemiecki w Poznaniu, 1945,
• Kilka uwag co do organizacji i ewentualnej reorganizacji naszych studiów lekarskich, 1945,
• Gdańska Akademia Lekarska, 1945,
• O zdrowie moralne lekarskiej młodzieży, 1945,
• Edward Loth, 1945,
• Organizacja studiów lekarskich, 1946,
• Śląsk, Wrocław, Uniwersytet Wrocławski i jego Wydział Lekarski, 1946,
• Anatomia mózgowia i rdzenia kręgowego, 1946,
• Anatomia człowieka (repetytorium), 1949,
• Anatomia człowieka (kompendium), 1951, 1952.

Stefan Różycki jest patronem jednej z ulic w Poznaniu (Grunwald).

• Józef Kołaczkowski, Stefan Różycki, [w:] Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, t. XIX, nr 1 (44/45)/1955, s.179–181.