Stefan Kwilecki

Stefan Kwilecki herbu Szreniawa (ur. 19 września 1925 w Malińcu, zm. 1 stycznia 2001 w Szczecinie) – polski konserwator zabytków, architekt i nauczyciel akademicki.

Urodził się w rodzinie ziemiańskiej. Jego ojciec - Mieczysław Kwilecki - został zamordowany w Charkowie wiosną 1940.W czasie wojny Stefan Kwilecki przebywał w Rabce, a następnie w okolicach Kielc, pracując między innymi jako traktorzysta i pisarz oraz ucząc się na tajnych kompletach.

W 1948 przybył do Szczecina i rozpoczął studia na wydziale architektury Wyższej Szkoły Inżynierskiej w tym mieście. W 1952 uzyskał dyplom na WSI w Poznaniu i zaczął pracę w Wojewódzkim Urzędzie Konserwatorskim w Szczecinie.

W 1954 przeniósł się do pionu projektowego Pracowni Konserwacji Zabytków. Tam zajmował się badaniami oraz projektami odbudowy m.in. Zamku Książąt Pomorskich, kościoła św. Jakuba, Ratusza Staromiejskiego w Szczecinie, zamków w Darłowie, Bytowie i Płotach, a także Kościoła Mariackiego w Chojnie.

W 1960 został powołany na stanowisko Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Przez dwanaście lat sprawowania tej funkcji był zaangażowanym i bezkompromisowym obrońcą pomorskich zabytków. Wielokrotnie przeciwstawiał się naciskom ówczesnych władz państwowych i partyjnych dążących do rozbiórki lub wstrzymujących odbudowę wielu pomorskich zabytków - zwłaszcza sakralnych.

Jego wysiłkom zawdzięczamy ocalenie m.in. kościoła św. Jakuba w Szczecinie oraz Kościoła Mariackiego w Chojnie. Inne obiekty, w których odbudowę Stefan Kwilecki był zaangażowany to m.in.: Zamek Książąt Pomorskich i Ratusz Staromiejski w Szczecinie, budowle Kamienia Pomorskiego (pałac biskupi, ratusz, kościół św. Mikołaja, Brama Wolińska), i Stargardu (odwach, Dom Kletzinów, Brama Pyrzycka oraz Brama Wałowa), zamek w Płotach, mury miejskie w Chojnie, Choszcznie i Pyrzycach.

W 1972 został zmuszony do złożenia rezygnacji ze sprawowanej funkcji. Przez pewien czas pracował ponownie w PP Pracownie Konserwacji Zabytków (przebywając m.in. na kilkumiesięcznym kontrakcie we Francji), a następnie, w latach 1975–1990, był zatrudniony na Politechnice Szczecińskiej (Wydział Budownictwa i Architektury) w charakterze pracownika naukowo-dydaktycznego.

Był członkiem Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków oraz Polskiego Komitetu Narodowego ICOMOS.

Na fasadzie Pałacu pod Głowami m.in. znajduje się rzeźba głowy Stefana Kwileckiego. W Bazylice Archikatedralnej św. Jakuba w Szczecinie znajduje się tablica poświęcona jego pamięci. W 2007 na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie posadzono "drzewko pamięci" poświęcone jego osobie z inicjatywy Stowarzyszenia Czas Przestrzeń Tożsamość.

15 sierpnia 1952 ożenił się z Izabellą Ułaszyn herbu własnego (1927–1995), córką językoznawcy, profesora Henryka Ułaszyna (1874–1956), a wnuczką Józefa Wolffa (1862–1918). Mieli dwoje dzieci: Magdalenę (ur. 1953) i Michała (ur. 1960), członka Stowarzyszenia Potomków Sejmu Wielkiego.

• Encyklopedia Szczecina, Tom I, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1999, ​ISBN 83-87341-45-2​
• Stanisław Latour, Kwilecki Stefan, [w:] Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków, red. Henryk Kondziela, Hanna Krzyżanowska, z. 2, Poznań, Wydaw. Poznańskie 2006, ​ISBN 83-7177-416-8​