Stefan Felsztyński
Quick Facts
Biography
Stefan Felsztyński (ur. 3 maja 1888 w Zagórzu, zm. 30 czerwca 1966 w Londynie) – podpułkownik Wojska Polskiego, artysta malarz.
Życiorys
Od 1908 do 1912 studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowni Józefa Mehoffera, jego wykładowcami byli również Stanisław Dębicki i Teodor Axentowicz. Jako członek Polowych Drużyn Sokolich zaciągnął się w 1914 do Legionów Polskich, został przydzielony do 1 Pułku Piechoty, gdzie służył początkowo w 3 plutonie 3 szwadronu, a następnie w 3 plutonie 4 szwadronu. W 1915 awansował na dowódcę 1 plutonu 2 szwadronu i adiutanta pułku. Następnie został oficerem broni w 1 Pułku Ułanów, oficerem łącznikowym i wywiadowcą w I Brygadzie. Zaprojektował pierwszy wzór munduru noszonego przez 1 Brygadę tzw. „Beliniaków”. W październiku 1916 wygrał zorganizowany w Baranowiczach konkurs hippiczny o „Puchar Wschodu”. W Polskim Korpusie Posiłkowym był hospitantem przy 1 Pułku Artylerii.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości nie przeszedł do rezerwy, brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w randze podporucznika. Został awansowany do stopnia majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919. Przeniesiony w stan spoczynku. Był przydzielony do 1 Pułk Czołgów.
Po 1921 pracował w krakowskim samorządzie miejskim, równolegle malował i tworzył witraże. Brał udział w wystawach organizowanych w Krakowie, Warszawie oraz poza granicami kraju m.in. w Kolonii, Londynie. Był członkiem Cechu Artystów Jednoróg.
Przed wybuchem II wojny światowej został zmobilizowany, brał udział w kampanii wrześniowej na wschodzie kraju, gdzie po wkroczeniu Armii Czerwonej został wzięty do niewoli przez NKWD. Oswobodzony w ramach amnestii przedostał się do organizowanej armii gen. Wł. Andersa, rozkazem z 15 stycznia 1942 został dowódcą Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej i razem z Armią przeszedł szlak bojowy.
Po zakończeniu działań wojennych znalazł się we Francji, a w 1947 przeniósł się do Londynu i tam pozostał na stałe. Poza kontynuacją twórczości malarskiej był zaangażowany w działalność organizacji kombatanckich, działał artystycznie tworząc dekoracje i grając w Teatrze Polskim ZASP w Londynie. Pisał felietony oraz recenzje teatralne i muzyczne do prasy polonijnej.
Prezydent RP na Uchodźstwie August Zaleski awansował Stefana Felsztyńskiego do stopnia podpułkownika rezerwy kawalerii. Zmarł w Londynie w wieku 78 lat.
Stefan Felsztyński tworzył obrazy w technice olejnej, najczęściej podejmowaną była tematyka alegoryczno-symboliczna oraz fantastyczno-baśniowa. Był również ilustratorem książek oraz witrażystą.
Odznaczenia
- Krzyż Niepodległości
- Krzyż Walecznych – dwukrotnie
Bibliografia
- Grażyna i Przemysław Witekowie „Artyści w strzeleckim zbrojnym ruchu niepodległościowym I wojny światowej”, Oleandry nr. 16 (maj 2005)
- Stefan Felsztyński – biogram w ArtInfo.pl
- Stefan Felsztyński – biogram w Biblioteka Polskiej Piosenki
- Biblioteka Piosenki, Słowa piosenki Legionów Polskich napisanej przez S.Felsztyńskiego
- Wacława Milewska, „„Galeria żywa”. Święto Niepodległości w Galerii Sztuki Polskiej XX wieku”; news ze strony internetowej Muzeum Narodowego w Krakowie, 2008
- Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914-1939. Stefan Felsztyński. officersdatabase.appspot.com. [dostęp 14 grudnia 2014].
- Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Stefan Felsztyński. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 14 grudnia 2014].
Linki zewnętrzne
- Mirosław Adam Supruniuk, Malarstwo polskie w Wielkiej Brytanii – prace i dokumenty, www Biblioteki Uniwersyteckiej UMK
- Stefan Felsztyński (1888 Zagórz Stary – 1966 Londyn) „Bajka”, 1910, www Dom aukcyjny „Okna sztuki”, Maria i Andrzej Ochalscy
- ISNI: 0000 0004 0872 0598
- VIAF: 301645741
- NLP: A19929055
- WorldCat