Stanislaw Wolak

Stanisław Wolak (ur. 20 maja 1891 w Drohobyczu, zm. 20 kwietnia 1919 na Persenkówce) – podporucznik piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się 20 maja 1891 w Drohobyczu. Pochodził z rodziny ziemiańskiej. Ukończył gimnazjum. Pracował jako urzędnik prywatny.

Podczas I wojny światowej w 1915 został wcielony do c. i k. armii. U kresu wojny brał udział w obronie Lwowa podczas wojny polsko-ukraińskiej, walcząc w stopniu podporucznika – pomimo tego, że z uwagi na chorobę serca nie był zobowiązany do służby wojskowej. W dniu 2 listopada kierowany przez niego oddział wraz z oddziałami Romana Abrahama i Wojciecha Kułakowskiego zaatakowały dworzec kolejowy, zajmując magazyn broni i amunicji. W dniu 5 listopada współkierował (według komunikatu Naczelnej Komendy WP wraz z ppor. Zygmuntem Rudólffem, dowodzącym oddziałem karabinów maszynowych) atakiem na stację skniłowską, w którym dokonano zdobycia łącznie 12 armat i pociągu wraz z transportem amunicji oraz wzięcia do niewoli 51 Ukraińców. 9 listopada dokonał zajęcia Skniłowa, a po kilku dniach dokonał podobnego przejęcia 6 armat pod Kulparkowem. 13 listopada 1918 został mianowany komendantem placówki w zakładach przemysłowych „Merkury” (fabryka chleba). Wówczas działał na obszarze Skniłówka. W dniach 13-14 listopada uczestniczył w bitwie kulparkowskiej, uznawanej za jedną z największych walk podczas obrony Lwowa. Od tego czasu do oswobodzenia Lwowa 22 listopada dowodzona przez niego placówka była szczególnie aktywna w atakach wypadowych.

Pod koniec listopada był w grupie żołnierzy otrzymujących pochwałę od komendanta IV odcinka, kpt. Bronisława Pierackiego. W listopadzie i grudniu Wolak uczestniczył w wypadach i patrolach na zewnętrznych odcinkach miasta. 4 grudnia dowodził atakiem, zdobywając Bartatów. 16 grudnia kierował oddziałem przybyłym do pomocy po ataku Ukraińców na Sokolniki. W dniu 23 grudnia 1918 uczestniczył w ataku na Konopnicę oraz Bartatów. Pod koniec grudnia 1918 kierował oddziałem w sile 34 żołnierzy, realizującego brawurowo odbicie Skniłowa z rąk 10-krotnie liczniejszego oddziału Petlurowców, ponownie zdobywając broń i biorąc jeńców. Od tego czasu służy na moście skniłowskim skutecznie odznaczając się w walkach. Broniąc się i wyczerpując amunicję 11 stycznia 1919 został wzięty do niewoli przez Ukraińców, z której w trakcie zamieszania zdołał zbiec, po czym raz jeszcze był organizatorem kontrataku, skutkującego odbiciem Skniłowa. W marcu i kwietniu 1919 walczył w Persenkówce, będąc w tym okresie organizatorem odważnych ataków z pozycji w okopach. Służył w II pułku Strzelców Lwowskich, tj. późniejszej 7 kompanii 39 pułku Piechoty Strzelców Lwowskich. Jako podporucznik tego pułku podczas zwycięskiego ataku w Persenkówce, w niedzielę wielkanocną 20 kwietnia 1919 niosąc zdobyczny karabin maszynowy i prowadząc jeńców został postrzelony śmiertelnie.

Jego pogrzeb odbył się 23 kwietnia 1919 z kaplicy szpitala WP „Technika”. Został pochowany na Cmentarzu Obrońców Lwowa (katakumby, miejsce 5).

Upamiętnienie

Nazwisko Stanisława Wolaka zostało wymienione na tablicy umieszczonej na Pomniku Obrońców Lwowa na Persenkówce.

Uchwałą Rady Miasta Lwowa z listopada 1938 jednej z ulic we Lwowie nadano imię Stanisława Wolaka.

Odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – pośmiertnie (dekoracja dokonana 17 kwietnia 1921 we Lwowie przez gen. broni Tadeusza Rozwadowskiego)
• Krzyż Niepodległości – pośmiertnie (4 listopada 1933, za pracę w dziele odzyskania niepodległości)
• inne odznaczenia