peoplepill id: stanislaw-walega
SW
Poland
1 views today
1 views this week
Stanisław Wałęga
Polish journalist

Stanisław Wałęga

The basics

Quick Facts

Intro
Polish journalist
Places
Work field
Gender
Male
Place of birth
Tarnów, Lesser Poland Voivodeship, Poland, Kingdom of Poland
Age
97 years
Education
Jagiellonian University
Awards
Medal of the National Education Commission
 
"Participation in the defensive war of 1939" Medal
 
Zasłużony Działacz Kultury
 
Medal Rodła
 
The details (from wikipedia)

Biography

Stanisław Konstantyn Wałęga (ur. 14 kwietnia 1909 r. w Tarnowie, zm. 19 kwietnia 2006 r. w Krakowie) – publicysta, wieloletni dyrektor Liceum Sztuk Plastycznych w Tarnowie.

Życiorys

Szkołę powszechną i średnią ukończył w Tarnowie. Studiował historię i germanistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdzie w 1932 r. obronił pracę magisterską. W latach 1934–1937 był nauczycielem historii i języka niemieckiego w Publicznej Szkole Wydziałowej w Toruniu, jednocześnie (1934–1935) był redaktorem dekady Gryf Pomorski. Od 1935 do 1939 roku był redaktorem naczelnym kontynuacji Gryfu Pomorskiego, dekady Straż nad Wisłą w Toruniu, wychodzącego w Toruniu miesięcznika Przysposobienie Obywatelskie oraz członkiem komitetu redakcyjnego Młodego Gryfa Szkolnego w Toruniu. W latach 1934–1937 pracownik Instytutu Bałtyckiego w Toruniu. Od 1937 do 1939 roku był nauczycielem historii w toruńskim Gimnazjum Akademickim Mikołaja Kopernika.

Wrzesień 1939 r. zastał go w Toruniu, gdzie został zmobilizowany wraz ze swoją żoną Ireną z domu Cyganek do służby medycznej w szpitalu wojskowym w Kutnie. Tu naocznie zetknęli się z tragedią wojska polskiego po bitwie pod Kutnem. Po klęsce wrześniowej, dzięki doskonałej znajomości języka niemieckiego, udało mu się uciec wraz z żoną do Tarnowa, gdzie nie był znany. Przed wojną w Toruniu redagował trzy czasopisma młodzieżowe, w tym „Straż nad Wisłą”, w których tak zaciekle zwalczał propagandę niemiecką, że aż niemiecki konsul generalny w Toruniu umieścił go na „czarnej liście” osób narodowości polskiej do natychmiastowej likwidacji. W okresie okupacji poszukiwało go gestapo w Toruniu, dlatego nie mógł podjąć żadnej pracy. Wraz ze Stanisławą Czernecką utworzył w czasie okupacji tajne nauczanie na szczeblu gimnazjalnym w Tarnowie, których był koordynatorem. Po wyzwoleniu był nauczycielem w II Państwowym Liceum im. Jana Tarnowskiego w Tarnowie (1945–1953), a w 1949 roku uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych (doktorat z historii prawa) na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od 1953 do 1972 roku był dyrektorem Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Tarnowie.

Zmarł w Krakowie 19 kwietnia 2006 r. i został pochowany na cmentarzu w Krakowie-Grębałowie w rodzinnym grobowcu.

Działalność publicystyczna

Już przed wojną autor wielu artykułów, esejów, przyczynków historycznych i obyczajowych w toruńskich dziennikach. W 1939 r. wydrukował zbiór opowiadań egzotycznych pt. Szlakiem wielkiej przygody. Zapewnił sobie tym miejsce wśród publicystów w informatorze S. Łozy Czy wiesz kto to jest? (s. 776).

Po wojnie wziął udział w obronie Słowińców, zgermanizowanego szczepu pomorskiego, pokrewnego Kaszubom, których władze wysiedlały do Niemiec, uważając ich błędnie za Niemców. Napisał w obronie Słowińców dwie rozprawki: Słowińcy – Mohikanie Pomorza i Tragedia Mohikanów Pomorza, przedrukowane następnie przez prasę polską jako Komunikaty Instytutu Bałtyckiego. W regionalnym tygodniku kaszubskim Zrzesz Kaszebsko zamieszczał od marca do sierpnia 1947 roku artykuły z cyklu Słowińcy żyją. Niestety, nie udało mu się Słowińców uratować. Libijski miesięcznik AS-SADAKA zamieścił kilka jego artykułów na tematy arabsko-mauretańskie.

Utrzymywał stały kontakt z prasą toruńską, m.in. z dziennikiem Nowości (w którym w latach 1970-1973 opublikował 20 rozprawek, artykułów i przyczynków historycznych) oraz z Rocznikiem Toruńskim, organem Towarzystwa Miłośników Torunia, gdzie w 1972 r. opublikował serię artykułów. N W Tarnowie zasilał artykułami Informator Wojewódzkiego Ośrodka Kultury i miesięcznik Tarniny, także oba tarnowskie magazyny TEMI i Tarnowskie Echo.

Członkostwo w organizacjach

  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Polski Związek Zachodni
  • Konfranternia Artystów Literatów
  • Stanica Kaszubska w Toruniu
  • Stowarzyszenie Autorów Polskich

Książki

  • Dzieje polityczne Torunia u schyłku Rzeczypospolitej (Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 1933)
  • Frithiofowa Saga (Ossolineum 1957) Jezajasza Tegnera (tłumaczenie ze szwedzkiego opatrzył wstępem i objaśnieniami)
  • Słownik fińsko-polski (Wiedza Powszechna 1978)
  • Słownik polsko-fiński (Wiedza Powszechna 1986)
  • Cykl humoresek i anegdot
  • Sowiżdżał tarnowski (Tarnowska Oficyna Wydawnicza 1991)

Odznaczenia i wyróżnienia

  • II nagroda w Ogólnopolskim Otwartym Konkursie Publicystycznym za popularyzację wiedzy o Koperniku
  • Medal Za Mądrość i Dobrą Robotę, przyznawany przez jury konkursu Gazety Krakowskiej
  • Honorowa nagroda Tow. Miłośników Torunia Złote Astrolabium za całokształt pracy publicystycznej i naukowej
  • Złoty Krzyż Zasługi
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej
  • Medal Rodła
  • Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”
  • Odznaka „Zasłużony Działacz Ligi Obrony Kraju”
  • Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Przypisy

The contents of this page are sourced from Wikipedia article. The contents are available under the CC BY-SA 4.0 license.
Lists
Stanisław Wałęga is in following lists
comments so far.
Comments
From our partners
Sponsored
Credits
References and sources
Stanisław Wałęga
arrow-left arrow-right instagram whatsapp myspace quora soundcloud spotify tumblr vk website youtube pandora tunein iheart itunes