Spyros Staikos

Ο Σπύρος Στάικος (1913-2012) ήταν Έλληνας αρχιτέκτονας και πολεοδόμος. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, από όπου αποφοίτησε το 1934. Ένα χρόνο αργότερα ίδρυσε το αρχιτεκτονικό του γραφείο. Επιστρατεύτηκε τον Αύγουστο του 1940 και επαναλειτούργησε το γραφείο του μετά τον πόλεμο εντασσόμενος στην εμπροσθοφυλακή της αστικής ανοικοδόμησης της δεκαετίας του 1950.

Κατά την περίοδο 1950 -1965 ο Σπύρος Στάικος ανήκε στη συντηρητική τάση των αρχιτεκτόνων υιοθετώντας στα έργα του το ύφος του κλασικότροπου μοντερνισμού που ήταν ιδιαίτερα αρεστό στα μεσαία και ανώτερα στρώματα της Αθήνας. Αυτό το ύφος εκφράστηκε τόσο από τον Στάικο όσο και από άλλους αρχιτέκτονες, όπως ο Βουρέκας, ο Καψαμπέλης, ο Κουτσούρης κ.α., κυρίως στις νέες πολυτελείς πολυκατοικίες των τότε ακριβών συνοικιών της Αθήνας, της περιοχής των Ανακτόρων, της Κυψέλης και του Κολωνακίου. Χαρακτηριστικά στοιχεία αυτών των νέων πολυκατοικιών είναι η χρήση μαρμάρου, η τεχνική αρτιφισιέλ στην πρόσοψη , τα στηθαία και οι φανοστάτες, οι επιβλητικές είσοδοι καθώς και τα βαθιά ρετιρέ.

Ο Σπύρος Στάικος υπέγραψε πλήθος μεγάλων και επώνυμων έργων, όπως το Γενικό Χημείο του Κράτους , το Κέντρο Αποκαταστάσεως Αναπήρων, το Κέντρο Διανομής της ΔΕΗ , το ίδρυμα Κ.Μητσοτάκης στον Κεραμεικό , το υπουργείο εργασίας, το "πρώην κακουργοδικείον" , την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών, το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, το παλιό εφετείο στην οδό Σωκράτους κ.α.. Επιπλέον σχεδίασε και κατασκεύασε εμπορικά κτήρια γραφείων (Πανεπιστημίου και Ιπποκράτους) καθώς και πολλές πολυκατοικίες ( Ηρώδου Αττικού , Βασιλίσσης Σοφίας και Πλουτάρχου). Συνολικά στα 70 χρόνια της αρχιτεκτονικής του δραστηριότητας μελέτησε και επέβλεψε περίπου 270 κτίρια , ιδιωτικά και δημόσια.

• Το Ξενοδοχείο Χίλτον Αθηνών,Βασιλίσσης Σοφίας , 1958-1963

Ο Σπύρος Στάικος συνυπέγραψε με τους Εμμανουήλ Βουρέκα (κύριος αρχιτέκτων), Προκόπη Βασιλειάδη και Αντώνη Γεωργιάδη τα σχέδια αυτού του μοναδικού κτηρίου. Το αθηναϊκό ξενοδοχείο ακολουθεί από κτηριολογική και λειτουργική άποψη την τυπολογία των ξενοδοχείων πολυτελείας τηςεποχής. Στη βάση του κτηρίου στεγάζονται οι κοινόχρηστοι χώροι και ο δεκαώροφος όγκος περιλαμβάνει τις μονάδες των υπνοδωματίων. Αυτό που διακρίνει το Χίλτον Αθηνών από τα ομώνυμα ξενοδοχεία είναι το εξωτερικό του. Στις όψεις χρησιμοποιήθηκε μικτό μορφολογικό ιδίωμα, το οποίο αποτελεί εμπνευσμένη σύνθεση μοντερνισμού και κλασικισμού. Είναι δηλαδή μια προσαρμογή του διεθνούς μοντέρνου κώδικα στα δεδομένα της Αθήνας με το έντονο νεοκλασικό παρελθόν. Η ευφυής ιδέα των αρχιτεκτόνων να δώσουν κοίλη μορφή στον κεντρικό όγκο αναιρεί την ακαμψία του και βοηθάει την ένταξή του στο στρεβλό σχήμα του οικοπέδου, καθώς οι άκρες του ξενοδοχείου συναντούν κάθετα τις δύο βασικές και συγκλίνουσες αρτηρίες της Βασ. Κωνσταντίνου και Μιχαλακοπούλου. Η υποδιαίρεση του όγκου σε τρεις κατακόρυφες ζώνες, η ρυθμική οργάνωση των δύο κύριων όψεων και η χρήση οπτικών διορθώσεων στις συμπαγείς πλευρικές όψεις αποτελούν επιτυχείς συνθετικές επιλογές.

• Πολυκατοικία στην Ηρώδου Αττικού,Ηρώδου Αττικού 23 , 1965

Αποτελεί μία από τις κορυφαίες δημιουργίες του αρχιτέκτονα Σπύρου Στάικου. Η μεγαλοαστική αυτή πολυκατοικία εξέφραζε τη νέα τότε κλασικιστική μοντέρνα αισθητική της αστικής Αθήνας. Η διακριτική πολυτέλεια από την οποία χαρακτηρίζεται, εντοπίζεται στη χρήση μαρμάρου,στην μεγαλοπρεπή είσοδο , στον σχεδιασμό κλασικιζόντων στοιχείων όπως τα στηθαία και οι φανοστάτες ακόμη και στην χάραξη με την αρχαία ελληνική γραμματοσειρά του ονόματος του αρχιτέκτονα στο μάρμαρο. Η πρώτη άδεια για την πολυκατοικία εκδόθηκε το 1956 αλλά ολοκληρώθηκε εννέα έτη αργότερα.

• Νίκος Βατόπουλος , Το πρόσωπο της Αθήνας, εκδόσεις Ποταμός , 2008
• Ελένη Φεσσά-Εμμανουήλ , Δοκίμια για τη νέα ελληνική αρχιτεκτονική, 2001
• Δημήτρης Φιλιππίδης , Νεοελληνική αρχιτεκτονική, εκδόσεις Μέλισσα, 1984
• Νίκος Βατόπουλος (6 Δεκεμβρίου 2012) Η Αθήνα του Σπύρου ΣτάικουΚαθημερινή