Spilios Pasagiannis

Ο Σπήλιος Πασαγιάννης (1874 - 6 Δεκεμβρίου 1910) ήταν Έλληνας συγγραφέας.

Γιος ειρηνοδίκη, ο Σπήλιος Πασαγιάννης γεννήθηκε στο Καστόρι της Σπάρτης, όπως έλεγαν τότε την Καστανιά Λακωνίας Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές το 1892. Γράφτηκε στην ιατρική σχολή στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά εγκατέλειψε εξαιτίας της φτώχειας. Σπούδασε όμως νομικά. Εγκαταστάθηκε αρχικά στο Γύθειο, όπου έγραψε τα πρώτα του ποιήματα και μετέφρασε Θεόκριτο και Ανακρέοντα.

Επέστρεψε στην Αθήνα, όπου φοίτησε στη Δραματική Σχολή του Βασιλικού Θεάτρου. Εντάχθηκε στη Νέα Σκηνή του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου, όπου έπαιζε ως ηθοποιός, και είχε έναν άτυχο γάμο με την αδελφή του Άγγελου Σικελιανού, Ελένη. Πάντα ανήσυχος και αντισυμβατικός, βρέθηκε στη συνέχεια να κάνει έναν πλάνητα βίο στην Ευρώπη και την Αμερική και επέστρεψε το 1907 στην Ελλάδα. Διετέλεσε δικαστικός και αργότερα διευθυντής του υπουργείου οικονομικών. Ασχολήθηκε με την λαογραφία και ιδιαίτερα με τα δημοτικά τραγούδια από τα οποία είναι επηρεασμένα τα διηγήματά του. Προσβλήθηκε από φυματίωση και πέθανε ψυχικά καταρρακωμένος σε ηλικία μόλις 36 ετών στη Ζάκυνθο.

Ο αδερφός του, Κώστας Πασαγιάννης, ήταν κι εκείνος συγγραφέας καθώς και ειρηνοδίκης.

Η πρώτη του εμφάνιση με θεατρικό έργο έγινε στην εφημερίδα «Μούσαι» της Ζακύνθου (του Λ. Ζώη), ενώ στη "Φιλολογική Ηχώ" της Κωνσταντινούπολης δημοσίευσε το πρώτο ποίημα του, το 1894. Η πρώτη του ποιητική συλλογή ("Αντίλαλοι") εκδόθηκε το 1899. Πολλά από τα έργα του (διηγήματα, ποιήματα) έχουν δημοσιευτεί στον Τύπο (εφημερίδες και περιοδικά της εποχής, όπως ο "Νουμάς").Μερικά από τα διηγήματα που έγραψε είναι: "Οι Αγγελόκρουστοι", "Ο Πέτρακας", "Η καλόκαρδη" και "Η Ταϋγέτα".

• Αντίλαλοι (1899, ποίημα)
• Οι Αγγελόκρουστοι (1900, διήγημα)
• Ο Πέτρακας (1901, διήγημα)
• Η Καλόκαρδη (1902, διήγημα)
• Η Ταϋγέτα (1903, διήγημα)
• Σέρβικα Τραγούδια (1925, μεταφράσεις πολύ γνωστών σέρβικων τραγουδιών)
• Μανιάτικα Μοιρολόγια Και Τραγούδια (1928, ιστορικό δοκίμιο)
• Μοσκιές (1928, διήγημα)
• Ελληνικά Ταξίδια (1931, ταξιδιωτικό)

Έγραψε καί σχολικά κείμενα.

• Βιογραφία στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου.

• Σ. Σκοπετέα, «Ελληνική Δημιουργία», τ. 86 (1951), αφιέρωμα στους Πασαγιάννηδες, σελ. 329. Χ.Σ. Σκίπη, «Ποιητικά θέματα», σελ. 131-132.
• Κυριάκου Δ. Κάσση, «Διακόσιοι Μανιάτες Λογογράφοι», Αθήνα 1998.

• Αντίλαλοι. Αθήνα, έκδοση της Τέχνης, 1899 (και έκδοση δεύτερη συμπληρωμένη με επιμέλεια του Κώστα Πασαγιάννη και τίτλο Αντίλαλοι – Δακρυνή - Γελαδάρης, Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 1920).