Samuel Brot

Samuel (Szmul) Ha-Lewi Brot (ur. 16 lipca 1885 w Łodzi, zm. 2 kwietnia 1963 w Tel Awiwie) – polski rabin, działacz polityczny, przywódca ruchu Mizrachi, poseł na Sejm I i II kadencji, rabin w Brześciu Kujawskim, Lipnie, Tomaszowie Mazowieckim, Antwerpii, Nowym Jorku i Tel Awiwie, członek Rady Naczelnej Rabinatu Izraela.

Urodził się w Łodzi w rodzinie ortodoksyjnej jako Szmul Brot. Był synem Michała Brota i Rywki (Rebeki) z domu Flato. Otrzymał staranne wykształcenie religijne. W 1904 ukończył seminarium rabinackie w Ostrowcu Świętokrzyskim.

W roku 1910 objął stanowisko rabina w Brześciu Kujawskim, w roku 1912 w Lipnie, a w 1928 w Tomaszowie Mazowieckim. W miejscowej prasie publikował artykuły i eseje na aktualne tematy. Był znanym działaczem syjonistycznym. Pełnił funkcję wiceprezesa Organizacji Syjonistów Ortodoksów Mizrachi. Sprawował również funkcję wiceprezesa komitetu wykonawczego Światowej Organizacji Syjonistycznej.

Przez dwie kolejne kadencje przypadające na lata 1922-1930 był posłem na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Mandat poselski w 1922 r. uzyskał z listy Bloku Mniejszości Narodowej i w następnej kadencji uzyskał mandat poselski z tej samej listy. W czasie obydwu kadencji zasiadał w sejmowej komisji spraw wojskowych, należał do Klubu Żydowskiej Rady Narodowej.

W 1935 objął stanowisko rabina w Antwerpii. Po wybuchu II wojny światowej przez Francję, Hiszpanię i Portugalię przeniósł się do Stanów Zjednoczonych i osiadł w Nowym Jorku gdzie objął stanowisko rabina. W 1951 przeniósł się do Izraela, gdzie pozostał do śmierci.

Jego żoną była Pessa z Zybenbergów, córka Abrama i Itty, małżeństwo było bezdzietne.

• 1910-1912 rabin w Brześciu Kujawskim
• 1912-1928 rabin w Lipnie
• 1928-1936 rabin w Tomaszowie Mazowieckim
• 1935-1940 rabin w Antwerpii (Belgia)
• 1943-1951 rabin w Nowym Jorku (Stany Zjednoczone)
• 1951-1963 rabin w Tel Avivie, członek Rady Naczelnej Rabinatu Izraela

• Żydzi w parlamencie II RP

• J.T. Baumel, Kehillath Morya: Portrait of a Refugee Community in New York City 1943-1987, w: D. Michman (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans, Yerusalem 1998, s. 502-504, 506, 511, 513-515;
• A. Cygielman, Tomaszow Mazowiecki, w: Encyclopaedia Judaica, vol. 15, Jerusalem 1978, s. 1215.
• Beate Kosmala, Juden und Deutsche im polnischen Haus. Tomaszów Mazowiecki 1914-1939, Berlin 2001, s. 104, 108-113, 131-132, 209, 232, 280, 283, 285-286, 310;
• Andrzej Krzysztof Kunert (red.), Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik biograficzny, t. 1 (A-D), Warszawa 1998, s. 203-204 (fot.);
• Michał Piasecki, Z Tomaszowa do Magnitogorska, Warszawa 1995, s. 61;
• Szymon Rudnicki: Żydzi w parlamencie II Rzeczypospolitej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2004, s. 411-419. ISBN 83-70596-39-8.
• Krzysztof Tomasz Witczak, Słownik biograficzny Żydów tomaszowskich, Łódź - Tomaszów Mazowiecki 2010, ​ISBN 978-83-7525-358-0​. s. 70-71 (biogram, fot., bibl.).
• Rafał Żebrowski, Brot Samuel, [w:] Zofia Borzymińska, R. Żebrowski (red.), Polski Słownik Judaistyczny, t. 1, Warszawa 2003, s. 237-238 (nota biogr.);