Saar de Swart

Elisabeth Sara Clasina (Saar) de Swart (Arnhem, 6 augustus 1861 - Anacapri, 12 augustus 1951) was een Nederlandse beeldhouwster.

De Swart werd in 1861 in Arnhem geboren als dochter van de kunstschilder Corstianus Hendrikus de Swart en Elisabeth Sara IJntema. Zij volgde omstreek 1887 een korte tijd de opleiding aan de Rijksnormaalschool voor Kunstnijverheid te Amsterdam en kreeg daarna les in beeldhouwen van Lambertus Zijl. Rond 1889 kreeg zij in Parijs les van de beeldhouwer Auguste Rodin. Via Rotterdam kwam zij vervolgens in Amsterdam terecht, waar zij woonde in het door Willem Witsen gekochte huis - het latere Willem Witsenhuis - aan het Oosterpark. In 1898 verhuisde ze met haar levensgezellin, de schilderes en tekenares Emilie van Kerckhoff, naar Laren in Het Gooi. In 1918 vestigden zij zich op het Italiaanse Capri.

De Swart werd geportretteerd door de schilders Breitner en Veth. Door de schrijver Jan Engelman wordt ze bestempeld tot de "Muze der Tachtigers", een typering die niet onomstreden was. De Swart werd geadoreerd door de schilder Eduard Karsen. Diens liefde werd door De Swart niet beantwoord vanwege haar lesbische geaardheid. De afgewezen Karsen nam wraak door haar en haar vriendinnen te belasteren. Een vriendengerecht maakte een eind aan het geschil en stelde Karsen in het ongelijk.

De Swart had bewondering voor het werk van de schilder Odilon Redon, die zij in haar Parijse tijd had leren kennen. Samen met Jan Veth nam zij het initiatief om in Nederland een tentoonstelling aan zijn werk te wijden. Deze tentoonstelling werd in 1894 door de Haagse Kunstkringgeorganiseerd.

De Swart overleed in 1951 op 90-jarige leeftijd in Anacapri op Capri.

Werk

Het door De Swart gemaakt beeld Jongen met schildpad behoort tot de collectie van het Singer Museum te Laren. Het Museum Arnhem bezit haar beeld Balinese danseres en ook het Kröller-Müller Museum in Otterlo heeft werk van De Swart in de collectie.

• Portret van De Swart door Jan Veth

• Portret van De Swart door Isaac Israëls