Quang Hải

Giáo sư tiến sĩ – Nghệ sĩ nhân dân Quang Hải (1935 – 3 tháng 11 năm 2013) nguyên là Giám đốc Nhà hát Giao hưởng hợp xướng nhạc vũ kịch Việt Nam, nguyên giám đốc đầu tiên của Nhạc viện Thành phố Hồ Chí Minh. Ông là người Việt Nam duy nhất cho đến nay đã chỉ huy Dàn nhạc nghệ sĩ công huân Nga, dàn nhạc nổi tiếng nhất thế giới với nhiều buổi diễn và là người viết nhiều bản concerto nhất Việt Nam. Ông cũng là người Việt Nam thứ hai lấy bằng Tiến sĩ nghệ thuật ở nước ngoài, sau Giáo sư Trần Văn Khê.

Nghệ sĩ nhân dân Quang Hải tên thật là Huỳnh Tấn Sĩ. Ông sinh năm 1935 tại xã Tân Hội, huyện Cai Lậy, tỉnh Mỹ Tho (nay là xã Tân Hội, thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang).

Năm 1954, ông Tập kết ra Bắc.

Năm 1956, ông được cử đi học tại Nhạc viện Léningrad Liên Xô.

Năm 1968, Quang Hải tốt nghiệp tiến sĩ chỉ huy dàn nhạc và lý luận phê bình ở Nhạc viện Léningrad tại Sankt-Peterburg.

Giai đoạn 1970 – 1975, ông làm Giám đốc Nhà hát Giao hưởng hợp xướng nhạc vũ kịch Việt Nam ở Hà Nội.

Năm 1975, Ông là giám đốc đầu tiên của Nhạc viện Thành phố Hồ Chí Minh.

Từ năm 1982 đến 1999 Giáo sư Hải đã làm việc ở nhiều vị trí khác nhau như: Ủy viên Hội đồng Âm nhạc quốc gia (thành viên của Hội đồng Âm nhạc quốc tế), Ủy viên Thường vụ Ban Chấp hành Hội Nhạc sĩ Việt Nam khóa III (1983 – 1989), Ủy viên Hội đồng Học hàm ngành văn hóa nghệ thuật (1981 – 1999).

Năm 1998, Nghệ sĩ nhân dân Quang Hải về hưu, tuy nhiên ông vẫn tiếp tục làm việc trong vai trò Ủy viên Hội đồng Khoa học của Nhạc viện Thành phố Hồ Chí Minh, đồng thời vẫn liên tục tham gia công tác giảng dạy bậc cao học cho đến khi sức khỏe yếu hẳn.

Ông từ trần lúc 22 giờ 45 ngày ngày 3 tháng 11 năm 2013 tại Bệnh viện Thống Nhất Thành phố Hồ Chí Minh, sau khi đã mổ thoát vị cơ hoành cách đó bốn tháng. Ông hưởng thọ 79 tuổi. Ông được an táng tại nghĩa trang Hội tương tế Bến Tre ở Bình Dương.

Ông có con gái là Nghệ sĩ ưu tú Hoàng Điệp, Giảng viên chuyên ngành Chỉ huy hợp xướng và các môn kiến thức âm nhạc của Khoa Lý luận – Sáng tác – Chỉ huy thuộc Nhạc Viện thành phố Hồ Chí Minh.

Nghệ sĩ nhân dân Quang Hải có hơn 60 công trình khoa học, tiểu luận, tham luận cùng hàng trăm bài báo trong và ngoài nước.

Ông dàn dựng hai vở nhạc kịch Việt Nam và một vở ballet. Ông cũng chỉ huy rất nhiều các chương trình giao hưởng và biểu diễn tại Việt Nam.

Ông đã sáng tác nhạc cho 36 vở kịch nói, cải lương, kịch truyền hình, phim và múa.

Giáo sư Quang Hải là người đầu tiên khởi xướng và tổ chức đào tạo Tiến sĩ âm nhạc tại Việt Nam và đã trực tiếp đào tạo trên 50 nghiên cứu sinh, cao học và đại học.

Giáo sư Hải đã sáng tác 3 tổ khúc giao hưởng, 2 concerto cho đàn tranh và dàn nhạc giao hưởng, fantasie cho piano biến tấu trên chủ đề Lý tầm quân, hoà tấu cho dàn nhạc dân tộc Ngày hội, Giao hưởng – đại hợp xướng Chuỗi ngọc biển Đông, giao hưởng – thanh xướng kịch Ký ức Hồ Chí Minh...

• "...Ông là người nhạc sĩ của dòng nhạc bác học nhưng gắn tâm hồn mình với sân khấu dân tộc. Gia tài đó rất đáng quý và là tấm gương phấn đấu của nhiều thế hệ nhà giáo làm công tác giảng dạy âm nhạc sau này"_Nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn .
• "Giáo sư Quang Hải là tấm gương sáng cho các thế hệ học trò. Từ nay, Nhạc viện TP HCM không còn thấy bóng dáng của ông, với giọng nói ôn tồn và những lời khuyên bảo hết sức quý báu dành cho học trò"_Nhạc sĩ Phan Nhân - Nghệ sĩ ưu tú Phi Điểu.

• "...Ông sống giản dị đúng nghĩa một nhà giáo và là tấm gương sáng đối với nhiều thế hệ học trò. Những tác phẩm ông để lại cho đời đã ghi dấu ấn sâu đậm trong tôi và các thế hệ khán thính giả mộ điệu âm nhạc bác học... "_Giáo sư- nhạc sĩ Ca Lê Thuần.

• Năm 1991, Nghệ sĩ Quang Hải được phong hàm Giáo sư.
• Năm 1993, Giáo sư Quang Hải được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân.
• Giải thưởng Nhà nước năm 2001..
• Huân chương Lao động hạng I..
• Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng 3.
• Huân chương Hữu nghị Hoàng gia Campuchia.
• Huy chương kháng chiến hạng I.
• Huy chương Chiến sĩ văn hóa.
• Huy chương Vì sự nghiệp giáo dục..

Giáo sư Quang Hải được xem là người đã sáng tác nhiều concerto nhất Việt Nam, 7 tác phẩm. Với tác phẩm viết cho nhạc cụ dân tộc, sách Vietbook 2007 đã ghi nhận ông là "Người có tác phẩm độc tấu nhạc khí dân tộc hòa với dàn nhạc giao hưởng (concerto, variation) nhiều nhất Việt Nam". Cho đến năm 2013, Giáo sư Hải đã có hơn tới 11 tác phẩm viết theo các loại này.

• Hoàng Điệp (nhạc trưởng)
• Nhạc viện Thành phố Hồ Chí Minh
• Concerto