Quick Facts
Biography
Piotr Żyngiel (ur. 12 lutego 1898 w Dokszycach na Wileńszczyźnie, zm. 26 stycznia 1983 w Gdańsku) – polski malarz, pedagog, konserwator.
W latach 1922 – 1927 studiował na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Twórczość w dziedzinie malarstwa sztalugowego i projektowania wnętrz pod kierunkiem prof. Ferdynanda Ruszczycai Aleksandra Szturmana.
Współtworzył Wileńskie Towarzystwo Niezależnych Artystów Malarzy, gdzie również wystawiał swoje prace. Do roku 1944 pracował jako pedagog w szkolnictwie zawodowym w Wilnie. Od 1945 roku był członkiem zarządu Związku Plastyków Polskich w Lublinie oraz współpracownikiem tygodnika artystycznego Zdrój. Od 1946 w Gdańsku rozpoczął działalność konserwatorską w Pracowniach Konserwacji Zabytków początkowo jako jej organizator z prof. Janem Borowskim a następnie jako kierownik pracowni malarskiej i główny konserwator PKZ.
Rodzina
W Wilnie poznał Wandę Dunin Borkowską, córkę Bolesława i Jadwigi z Gordziałkowskich, nauczycielkę języka polskiego i historii w gimnazjum sióstr wizytek w Wilnie. Była ona absolwentką Uniwersytetu Stefana Batorego, pracę magisterską obroniła u prof. Stanisława Pigonia. Matka Jadwiga Gordziałkowska pianistka pochodziła z Wilanowa pod Bobrem, a ojciec Bolesław Dunin Borkowski – z Grodna (był bankowcem). Wanda Dunin Borkowska i Piotr Żyngiel 1 lipca 1939 r. zawarli ślub katolicki w kaplicy w Punżankach w powiecie Święciańskim.
Młode małżeństwo w październiku 1939 r. zamieszkało w Wilnie. W czasie okupacji Wilna Piotr Żyngiel pracował jako nauczyciel rysunku w I wileńskiej Państwowej Szkole Technicznej. W 1942 r. urodził się syn Witold. Po wojnie 15 lipca 1944 r. Piotr Żyngiel został powołany na wykładowcę kreślarstwa i rysunku w Szkole Technicznej nr 1 w Wilnie. Na początku 1945 r. rodzina Żyngielów wyjechała do Polski.
Początkowo Wanda i Piotr Żyngielowie osiedli w Lublinie, tam też we wrześniu 1945 r. urodziła się córka Maria. W 1946 r. rodzina Żyngielów przeniosła się do Gdańska, gdzie zamieszkali w domu przy ulicy Śniadeckich 27 we Wrzeszczu.
Twórczość
Piotr Żyngiel debiutując w latach dwudziestych, konsekwentnie przez całe półwiecze swej twórczości kontynuuje styl ówcześnie w naszym malarstwie panujący, wywodzący się zaś z lat wcześniejszych – z postimpresjonizmu i Młodej Polski. Stara się w swych małych obrazkach olejnych utrwalić kolorystyczne piękno i romantyzm typowo "polskiego", zanikającego już dziś pejzażu wsi krytej strzechą, mglistych łąk i lasów, zżętych pól.
Prace konserwatorskie
W Gdańsku spotkał się z osiadłym tu po wojnie wileńskim środowiskiem artystyczno-architektonicznym. Nawiązał współpracę z konserwatorem architektem prof. Janem Borowskim, który pracował już na Politechnice Gdańskiej, na wydziale architektury i tworzył pracownię konserwacji. Pracował z nim przy ratowaniu zabytków Wybrzeża od Gdańska po Szczecin. W okresie 1947-1952 był wykładowcą rysunku na kursie wstępnym Politechniki Gdańskiej.
Większe prace konserwatorskie obrazów i rzeźb wykonane w zespole:
- Ratusza Staromiejskiego w Gdańsku
- Sali Czerwonej Ratusza Głównego w Gdańsku
- Muzeów w Gdańsku Szczecinie, Koszalinie Lidzbarku Warmińskim, Malborku, Olsztynie, Słupsku, Darłowie, Pelplinie (głównego ołtarza katedry), katedry w Oliwie oraz szeregu obiektów muzealnych rozsianych po kościołach parafialnych i zakonnych Pomorza: Żukowo, Kartuzy, Żarnowiec, Starogard Gdański, Swarzewo, Puck, Wejherowo, Frombork, Piaseczno, Żagań, Starogard Szczeciński, Nysa
Od 1945 roku równocześnie z pracą zawodową bierze czynny udział w licznych wystawach malarskich ZPAP okręgowych, ogólnopolskich, okolicznościowych oraz indywidualnych.
Ważniejsze odznaczenia
Piotr Żyngiel odznaczony został za działalność przy ratowaniu zabytków:
- Złotym Krzyżem Zasługi
- Medalem Za zasługi dla Gdańska
- Odznaką 20-lecia PPKZ w Gdańsku
- Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
Ważniejsze wystawy
- 1921 – 1927 Wilno – Coroczne wystawy studenckie
- 1931 – Druskienniki – Wystawa Artystów Wileńskich
- 1931 – 1935 Wilno – Doroczne wystawy Wileńskiego Towarzystwa Niezależnych Artystów Malarzy
- 1939 Wilno – Zespół Artystów Wileńskich
- 1945 Lublin – Salon Okręgowy
- 1946 Lublin – Salon Okręgowy
- 1946 Warszawa – Salon Ogólnopolski
- 1947 Sopot – Salon Okręgowy
- 1947 Kraków – Salon Zimowy
- 1947 Gdańsk – Salon Doroczny Oddziału
- 1947 Gdańsk – Wystawa Objazdowa
- 1948 Sopot – Festiwal
- 1948 Gdańsk – Salon Doroczny Oddziału
- 1949 Sopot – Salon okręgowy
- 1949 Sopot – Festiwal
- 1949 Gdańsk – Wystawa okręgowa na Dar Narodowy
- 1949 Katowice – Wystawa Ogólnopolska Marynistyczna
- 1950 Sopot – Festiwal Ogólnopolski
- 1951 Sopot – Doroczna Wystawa Okręgowa
- 1951 – 1959 Sopot – Wystawy 1-majowe i okręgowe
- 1972 Gdańsk – Wystawa Jubileuszowa
- 1989 / 1990 Warszawa, Gdańsk, Białystok, Olsztyn, Kraków, Toruń – Wystawa "Wileńskie Środowisko Artystyczne 1919 – 1945"
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Życie artystyczne w międzywojennym Wilnie, Józef Poklewski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Rozprawy, Toruń1994, strony 226, 232, 275-276, 327
- Artykuły dr hab. Heleny Głogowskiej w miesięczniku „Czasopis” Białoruskie pismo społeczno – kulturalne wydawane przez Stowarzyszenia Dzienikarzy Białoruskich, nr 2 i 3 z roku 2008 pod tytułem „ Zapomniany artysta” część druga, strony 41 – 44
- Życie artystyczne Lublina w latach 1939 – 1969, Tadeusz Mroczek, Roczniki humanistyczne TXXIV (1976) z. 5, 22.XII.1944