Piotr Safonow

Piotr Siergiejewicz Safonow (ros. Петр Сергеевич Сафонов, ur. 1907 w Jekaterynosławiu, zm. 1974 w Charkowie) – funkcjonariusz radzieckich służb specjalnych (OGPU, NKWD i Smiersz), pułkownik bezpieczeństwa państwowego (od lutego 1943 roku). W 1939 roku minister (narkom) spraw wewnętrznych Mołdawskiej Autonomicznej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, w latach 1939–1941 roku naczelnik Obwodowego Zarządu NKWD w Charkowie i jeden z wykonawców zbrodni katyńskiej.

Z pochodzenia Ukrainiec, urodził się w rodzinie robotniczej. Od 1929 roku członek partii bolszewickiej. W latach 1929–32 w oddziałach OGPU. W latach 30. XX wieku sekretarz partyjny i pracownik terenowych organów Inspekcji Robotniczo-Chłopskiej. Od stycznia 1939 roku w NKWD w stopniu kapitana bezpieczeństwa państwowego. Od stycznia do września 1939 roku narkom spraw wewnętrznych Mołdawskiej Autonomicznej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Od września 1939 roku do października 1941 roku naczelnik Obwodowego Zarządu NKWD w Charkowie, gdzie w 1940 roku sprawował nadzór nad rozstrzeliwaniem polskich jeńców wojennych z obozu w Starobielsku. W latach 1941–1942 zastępca szefa grupy NKWD na Kaukazie, a w 1943 roku oficer operacyjny grupy kontrwywiadu wojskowego Smiersz na Froncie Briańskim. 10 czerwca 1943 roku skazany przez trybunał wojskowy NKWD na 8 lat więzienia za "nadużycia władzy i defraudację środków publicznych" z odroczeniem wykonania wyroku do zakończenia wojny oraz zwolniony z organów bezpieczeństwa. W latach 50. i 60. XX wieku pracował w Charkowie jako wicedyrektor kilku zakładów przemysłowych.

Odznaczony Orderem Czerwonej Gwiazdy.

• W. Materski, Sprawcy zbrodni – definicja i typologia, [w:] Zeszyty Katyńskie (nr 17), Warszawa 2003, str. 15–16
• Н. В. Петров, К. В. Скоркин, Кто руководил НКВД 1934–1941, Москва 1999. ​ISBN 5-7870-0032-3​

• Biografia i zdjęcie na stronie rosyjskiego Stowarzyszenia "Memoriał" (ros.) [dostęp 2011-08-23]