Piotr Parfianowicz

Piotr Parfianowicz (ur. 8 grudnia 1894 w majątku Czerkasowo, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Urodził się w rodzinie ziemianina Emeryka i Michaliny z Konopackich. Ukończył średnią szkołę handlową w Dźwińsku. Od 29 września 1915 w armii rosyjskiej. Absolwent Szkoły Oficerskiej w Pskowie w ramach Armii Imperium Rosyjskiego którą ukończył 6 grudnia 1916. Podczas I wojny światowej od 18 października 1917 na własną prośbę służył w I Korpusie Polskim w Rosji w 11 pułku strzelców. Po rozwiązaniu Korpusów w Rosji wrócił do Polski. Od listopada 1918 w Samoobronie Wileńskiej.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił 9 stycznia 1919 do Wojska Polskiego. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach Wileńskiego pułku strzelców w stopniu podporucznika. Awansowany do stopnia kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. Szczególnie zasłużył się w walkach pod Radzyminem 15 sierpnia 1920 gdzie: "widząc groźne położenie swojego baonu, wziął ostatnią rezerwę, uderzył na obchodzące polskie pozycje nieprzyjaciela i zmusił go do cofnięcia się, biorąc 35 jeńców". Za ten czyn otrzymał Order Virtuti Militari.

Po wojnie do 1925 służył nadal w 85 pułku piechoty pełniąc min. funkcje: adiutanta baonu i pułku, d-cy kompanii. W późniejszym czasie był oficerem kontynuatora tej jednostki, 85 pułku Strzelców Wileńskich, stacjonującym w Nowej Wilejce. W marcu 1925 został przydzielony do Kursów doszkolenia młodszych oficerów piechoty w Chełmnie na stanowisko instruktora. W latach 1926–1929 służył w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej na stanowisku dowódcy 6. kompanii podchorążych. W międzyczasie został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 w korpusie oficerów piechoty. W sierpniu 1929 został przeniesiony do 64 pułku piechoty w Grudziądzu na stanowisko dowódcy batalionu. W marcu 1932 roku został przeniesiony do 5 pułku strzelców podhalańskich w Przemyślu na stanowisko kwatermistrza. 18 kwietnia 1935 roku został przesunięty na stanowisko dowódcy batalionu. Na stopień podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 roku i 35. lokatą w korpusie oficer piechoty. Następnie został przeniesiony do 85 pułku Strzelców Wileńskich w Nowej Wilejce na stanowisko I zastępcy dowódcy pułku. Od 23 października 1937 roku do 28 stycznia 1938 roku dowodził w zastępstwie tym oddziałem.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził rezerwowym 205 pułkiem piechoty. Na jego czele wziął udział w obronie Lwowa. Po kapitulacji załogi Lwowa (22 września 1939) został aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu w Starobielsku, a także do Kozielska. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

• podchorąży – 6 grudnia 1916
• podporucznik – 1919
• kapitan – 1 czerwca 1919
• major – 1 stycznia 1928
• podpułkownik – 1 stycznia 1936

Nie założył rodziny.

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia pułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Piotr Parfianowicza w Łowiczu.

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 4044 (1922)
• Krzyż Walecznych – czterokrotnie
• Złoty Krzyż Zasługi
• Medal Niepodległości – 13 września 1933 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”
• Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Medal Międzysojuszniczy „Médaille Interalliée”
• Odznaka za Rany i Kontuzje

• Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• Obozy NKWD dla jeńców polskich

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
• Dokumenty obrony Lwowa 1939. Artur Leinwand (oprac.). Warszawa: Instytut Lwowski, 1997. ISBN 83-910659-0-1.
• Wacław Lenkiewicz, Andrzej Sujkowski, Hugo Zieliński: Księga Pamiątkowa 1830 – 29 XI 1930. Szkice z dziejów piechoty polskiej. Ostrów-Komorowo: Szkoła Podchorążych Piechoty, 1930.
• Wojciech Market: 85 Pułk Strzelców Wileńskich. T. 88. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2003, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.