Pepe Artola
Quick Facts
Biography
Jose Artola Elizetxe —Pepe Artola izen-deiturez ezaguna— (Donostia, Gipuzkoa, 1864ko urtarrilaren 4a - 1929ko apirilaren 21a) euskal idazlea izan zen. Iturgina, 18 urterekin argitaratu zituen lehen bertsoak. Bakarrizketa eta antzerki-lan txiki askoren egilea, Donostian XIX. mendearen bukaeran ugaldu ziren antzerkigile-multzo haren artekoa izan zen (Martzelino Soroa, Biktoriano Iraola...). Usandizagak musika ezarri zion Mendi Mendiyan lan lirikoaren egilea da (1910). Donostian kale bat dago Artolaren izenean, Intxaurrondo auzoan.
Biografia
Pepe Artola, Ramon Artola idazle eta bertsozalearen semea zen. Ama, Manuela Elizetxea, lezotarra zen. Bost anai-arreba izan ziren: Ramon, Pako, Pepe, Manuel eta Rosario Teodora. Gazteena, Rosario, idazlea eta bertsolaria izan zen. 1887an Joakina Urkola Iraolarekin ezkondu zen, eta bi alaba izan zituzten, Rosario eta Modesta. Modesta jaio eta hogei bat egunera ama hil zen, eta urte batzuk geroago, 1893an, Pepe berriro ezkondu zen, Gertrudis Gartxotenea Larrañagarekin. Bigarren ezkontza hartatik bi alaba jaio ziren: Ramona eta Pepita.
Lanak
Antzerkia
- Bixente. Jostirudia bi egintzetan (1901, J. Baroja eta semea)
- Praishku. Bakarrizketa (1902, J. Baroja)
- Sabiroya. Jostirudia egintza batian (Itz neurtuan eta itz laburrian) Oñatiko Euskal-Festetan saritua (1903, J. Baroja)
Bertsoa
- Ustez laguna detan eta beste bertso asko (1961, Auspoa)
Erreferentziak
Kanpo loturak
- «Pepe Artola», Literaturaren Zubitegia.