Nilambar Das

ନୀଳାମ୍ବର ଦାସ (୧୩ ଫେବୃଆରୀ ୧୯୦୩ - ୨୬ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୮୭) ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ଜଣେ ବିଧାୟକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ୧୯୫୨ ମସିହାର ପ୍ରଥମ ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ଏବଂ ୧୯୫୭ ମସିହାରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ପ୍ରାର୍ଥୀ ଭାବରେ ସେ ନୀଳଗିରି ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ଯଥାକ୍ରମେ ୧ମ ଓ ୨ୟକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ ।

ନୀଳାମ୍ବର ଦାସ ୧୯୦୩ ମସିହାର ଫେବୃଆରୀ ମାସ ୧୩ ତାରିଖରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ନାମ ରାମ ପ୍ରସାଦ ଦାସ । ତାଙ୍କର ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା ମାଟ୍ରିକ୍‌ରୁ କମ୍ ଥିଲା । ସେ କୃଷ୍ଣପ୍ରିୟା ଦେବୀଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ଏହି ଦମ୍ପତ୍ତିଙ୍କର ୪ଜଣ ପୁଅ ଅଛନ୍ତି ।

ନୀଳାମ୍ବର ଦଶମ ଶ୍ରେଣୀରେ ପଢ଼ୁଥିବାବେଳେ ପାଠପଢ଼ା ଛାଡ଼ି ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ । ୧୯୧୯ ସତ୍ୟାଗ୍ରହରେ ସେ ଧରାପଡ଼ିଥିଲେ ଏବଂ ୬ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମୟ ବନ୍ଦୀ ହୋଇ ରହିଥିଲେ । ଏହାପରେ ସେ ଗୋଟେ ବର୍ଷ ନିରୁଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭାବରେ ଜୀବନ ଯାପନ କରି ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ଜାରି ରଖିଥିଲେ, ଫଳରେ ଇଂରେଜ ସରକାର ତାଙ୍କର ଜୀବିତ ଶରୀର ଉପରେ ୧୦,୦୦୦ ଟଙ୍କାର ଇନାମ୍ ରଖିଥିଲେ ।

ମାତ୍ର ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କର ପଥକୁ ଅନୁସରଣ କରି ଓଡ଼ିଶାରେ ଲବଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହରେ ଏକ ବଡ଼ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

ଭାରତ ସ୍ୱାଧୀନ ହୋଇ ନୂତନ ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ହେବାପରେ ନୀଳାମ୍ବର ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର କର୍ମକର୍ତ୍ତା ଭାବରେ ସକ୍ରିୟ ଥିଲେ । ୧୯୫୨ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ନୀଳଗିରି ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିଥିଲେ । ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ବିଜୟୀ ହୋ ୧ମ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଏହି ବିଧାନ ସଭାରେ ସେ ୧୯୫୨ ମସିହାରୁ ୧୯୫୭ ମସିହାରେ ବିଧାନ ସଭାର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଶେଷହେବାଯାଏଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।

ଏହାପରେ ୧୯୫୭ ସେ ପୁଣିଥରେ ନୀଳଗିରି ବିଧାନ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିଥିଲେ । ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ବିଜୟୀ ହୋଇ ୨ୟ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ ।

ନୀଳାମ୍ବର ୧୯୮୭ ମସିହାର ଅଗଷ୍ଟ ମାସ ୨୬ ତାରିଖରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ । ମୃତ୍ୟୁ ବେଳକୁ ତାଙ୍କୁ ୮୪ ବର୍ଷ ବୟସ ହୋଇଥିଲା ।