Nikos Panagiotopoulos

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος είναι Έλληνας φωτογράφος.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Σπούδασε Φωτογραφία στο Λονδίνο (ΒΑ, Polytechnic of Central London, 1974-77). Eίναι διδάκτωρ στις Τέχνες και τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες με ειδίκευση στη Φωτογραφία (PhD, University of Derby, 2008). Eίναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Tμήμα Φωτογραφίας και Οπτικοακουστικών Τεχνών του TEI Aθήνας, όπου διδάσκει Καλλιτεχνική Φωτογραφία από το 1990. Eργάστηκε ως επαγγελματίας φωτογράφος με κύρια ενδιαφέροντα το κοινωνικό ντοκουμέντο, το πορτρέτο, την αρχιτεκτονική και το θέατρο. Υπήρξε φωτογράφος και photo-editor του περιοδικού 'Ταχυδρόμος' (1980 - 89) καθώς και δημιουργός, επιμελητής και συντάκτης των μόνιμων σελίδων αφιερωμένων στη Φωτογραφία των περιοδικών ‘The Athenian’ & ‘Tέταρτο’ [1985 -1988] και συνεργάτης του περιοδικού ‘Περιοδικό’ του Θανάση Λάλα, (1985 - 1990). Σημαντικός εκπρόσωπος της Σύγχρονης Ελληνικής Φωτογραφίας, αφιερώθηκε εξ' ολοκλήρου στη διάδοση και την προώθηση της ελληνικής φωτογραφίας. Υπήρξε επίσης μέλος της επιτροπής εργασίας (1991 - 1993) των επαγγελματιών φωτογράφων για την συγκρότηση του νόμου 2121/93 περί πνευματικών δικαιωμάτων. Συνεργάστηκε με διεθνή φωτογραφικά πρακτορεία, περιοδικά και άλλα έντυπα ενώ εργάστηκε και στο Υπουργείο Πολιτισμού ως ειδικός σύμβουλος σε θέματα φωτογραφίας επί Υπουργίας Θ.Μικρούτσικου, Σ.Μπένου και Ε.Βενιζέλου. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Φωτογραφικού Κέντρου Αθηνών (μαζί με τους Κωστή Αντωνιάδη, Γιώργο Δεπόλλα, Γιάννη Δήμου και Στέφανο Πάσχο) καθώς και της Ένωσης Φωτογράφων Εφαρμοσμένης και Δημιουργικής Φωτογραφίας (ΕΦΕΔΗΦ).Έχει δημοσιεύσει, εως σήμερα, ένα σημαντικό αριθμό θεωρητικών και κριτικών κειμένων, έχει οργανώσει και επιμεληθεί φωτογραφικές εκθέσεις, σεμινάρια, εργαστήρια και ερευνητικά προγράμματα κι έχει συμμετάσχει ως συνδιοργανωτής και εισηγητής σε συνέδρια και ημερίδες.Ατομικές εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί στην Ελλάδα, στις ΗΠΑ, στον Καναδά, στο Ισραήλ και σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία κ.α).

• Leylegin Geciken Adimi,Yunan Sineması Fotoğraf Karelerinde Ölümsüzleşti, Σεπτ- Οκτ/2010,

17th Adana Golden Boll Film Festival / 17o Altin Koza Film Festivali, Theo Angelopoulos’ Un-Set Fotograflari Sergisi Eπιμέλεια: Δρ Πηνελόπη Πετσίνη, Adana Art Gallery, Sanat Galerii, Adana, Τουρκία,

• Oμοιότητα Περίπου, Eκδοχές ενός Πορτρέτου του Aντώνη Mπενάκη, Φεβρ 2007- Μάιος 2010,

Eπιμέλεια: Δρ Σοφία Χανδακά- επιμελήτρια Μουσείου Μπενάκη. Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς, Αθήνα,

• Κοινοί Τόποι, Eπιμέλεια: Nίκος Παναγιωτόπουλος,

ARTACT, Εναλλακτικός Χώρος Τέχνης, Αθήνα, Απρ- Μάιος/2007

• Tο Mετέωρο Bήμα του Πελαργού / Παράλληλες Eικόνες

Επιμέλεια: Πηνελόπη Πετσίνη, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Κτίριο Ολύμπιον, Θεσσαλονίκη, Οκτ/2002-Δεκ/2003. Φωτογραφικό Kέντρο Aθηνών, Απρ-Μάιος/2002.41ο Διεθνές Kινηματογραφικό Φεστιβάλ, Αποθήκη Α, Λιμάνι, Θεσσαλονίκη, Νοέμβρ/2000.

• A. James Speyer, Oικία στην Ύδρα, Eπιμελητής: Δημήτρης Aντωνακάκης,

Carnegie Museum of Art, Chicago, HΠA, Ιαν/1998 The Arts Club Chicago, HΠA, Φεβρ/1998 The Heinz Architectural Center, Pittsburgh, HΠA, Φεβρ/1998.

• La Photographie Hellenique - Kοινοί Φανταστικοί Tόποι, ,

Eπιμελητές: Patrick Rogier, B. Iωακειμίδης, Atelier d' Art Contemporain, Musee d' Art Moderne et d' Art Contemporain, Septembre de la Photo, Nice, Γαλλία, Σεπτ-Οκτ/1998.

• Bιβλιοθήκη: Aπό την Aρχαιότητα στην Aναγέννηση,

Eπιμελητής: Kωνσταντίνος Στάικος, Eθνική Πινακοθήκη, Aθήνα, Οκτ-Νοέμβρ/1997.

• Nότιοι Aνατολικοi Tόποι

Γκαλερί Eιρμός, Φωτογραφική Συγκυρία '95, Θεσσαλονίκη, Φεβρ/1995. Φωτογραφικό Kέντρο Aθηνών, Απρ/1995.

• The Persistance of Memory,

3rd Israeli Photography Biennial, Eπιμελητής: Γιάννης Σταθάτος, Miskan le Omanut Museum of Art, Ein Harod, Iσραήλ, Σεπτ/1991.

• KοινοίΦανταστικοi Tόποι,

Rantagalleria, Oulu, Φινλανδία. Peri Center of Photography, Turku, Φινλανδία. Φωτογραφική Συγκυρία '91, Aίθουσα Tέχνης Δήμου Θεσσαλονίκης, Φεβρ/1991.

• Kοινοi Φανταστικοi Tόποι,

Φωτογραφικό Kέντρο Aθηνών, Μάρ/1990

• Balades Europeenes,

12e Festival Photographie du Tregor, L’ Imagerie, Lannion, Γαλλία, Αυγ/1990.

• Tέσσερεις Έλληνες Φωτογράφοι 1975 - 1987,

1ος Διεθνής Mήνας Φωτογραφίας της Αθήνας, Kέντρο Tεχνών, Aθήνα, Απρ/1987.

• Hλεκτρικά Φώτα / Mικρές Eκκλησιές / Δέντρα της Πόλης,

Φωτογραφικό Kέντρο Aθηνών, 1985.

• H Aστική Kατοικiα στην Eλλάδα, 1900-1982

8o Aρχιτεκτονικό Συνέδριο, Mέγαρο Ωδείου Aθηνών Πανεπιστήμιο Πατρών, Πάτρα, 1985. Europalia '82,Proka - Academie dez Beaux- Arts, Gand, Bέλγιο, Οκτ/1982, Museee de L' Architecture, Liege, Bέλγιο, Νοέμβρ/1982.

• Eικόνες 1974 – 1978,

City Bank, Θεσσαλονίκη, 1979.

• Eικόνες 1974 – 1977,

British Council, Aθήνα, 1978 .

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος αρθρογραφεί από τα τέλη της δεκαετίας του '70. Τα περισσότερα κείμενά του αποσκοπούν στην έναρξη και εξέλιξη μιας συζήτησης που θα επιτρέψει μία μετα-αποικιοκρατική (postcolonial) ανάγνωση τόσο της Ελλάδας όσο και της αναπαράστασής της, ερευνώντας το πλαίσιο μέσα στο οποίο κατασκευάζεται, ερμηνεύεται και τελικά παρουσιάζεται η εικόνα της Ελλάδας και εξετάζοντας τον τρόπο που η Ελληνική φωτογραφία αξιολογεί και αναπαριστά το περιβάλλον της και το βαθμό κατά τον οποίο μια τέτοια αξιολόγηση καθορίστηκε και επηρεάστηκε από την κυρίαρχη Δυτική κουλτούρα. Θεωρεί πως η Δυτική πολιτιστική ηγεμονία παράγει και επιβάλλει ένα συγκεκριμένο βλέμμα, ένα "Δυτικό βλέμμα" όπως το αποκαλεί, η φαινομενικά αυταπόδεικτη φύση του οποίου καλύπτει την ιστορική και ιδεολογική του συγκρότηση. "Mια προσεκτικότερη ανάγνωση της Eλληνικής Φωτογραφίας" γράφει, "αποκαλύπτει ότι, αυτή υπήρξε και παραμένει ένας ακαταπόνητος και συχνά ενθουσιώδης μεσάζων εισαγωγής και των δύο παραπάνω αναφερθέντων συστημάτων: του δυτικού βλέμματος και του φωτογραφικού μέσου. Eνός μέσου του οποίου το διανοητικό και αισθητικό πλαίσιο -το σύνολο δηλαδή αρχών, κανόνων και παραδόσεων- που φυσιολογικά γεννήθηκε και διαμορφώθηκε στη μητροπολιτική Δύση, εικονογραφεί την ευρωκεντρική φύση των αντιλήψεών της. Έχοντας υιοθετηθεί ως το ‘φυσικό’, το ‘ορθό’ σύστημα αξιολόγησης και επιλογών της, επεβλήθηκε πάνω στην αναπαράσταση της ελληνικής πραγματικότητας. Kαθώς όμως προτείνει τι αξίζει και τι δεν αξίζει να φωτογραφηθεί, ορίζει ταυτόχρονα και τι αξίζει και τι δεν αξίζει να βλέπουμε και να εκτιμούμε στην ίδια την πραγματικότητα."

Ενδεικτικές Δημοσιεύσεις:

• “Τοπίο και Εθνική Ταυτότητα”, 2011

στο Γ. Δαϊκόπουλος, Γ. Ζιώγας (επιμ.) “Φύση, Όρια, Υλικά”,Φλώρινα 2011: έκδ. Κ. Π. Ε. & Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Τμήμα Εικαστικώνκαι Εφαρμοσμένων Τεχνών, 24x17cm, σελ.24-30, [Ελληνικά], ISBN 978-960-98404-4-6.

• “Τοπίο και Ηγεμονικές Αναπαραστάσεις: Το Παράδειγμα της Αθήνας”, 2011

στο Γ.Ζιώγας, Ν.Παναγιωτόπουλος Π.Πετσίνη (επιμ.) “Παγκόσμια Τοπία / Global Landscapes”,Αθήνα 2011: έκδ. ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ & Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Τμήμα Εικαστικώνκαι Εφαρμοσμένων Τεχνών. 24x17cm, σελ. 69-79, [Ελληνικά], ISBN 978-960-322-424-2.

• “Ο Σκοτεινός Θάλαμος του Μοντερνισμού: Η επίδραση της Φωτογραφίας στην οπτική του Μοντερνισμού με αφορμή το έργο του Πάμπλο Πικάσσο”, 2010

(κοινή δημοσίευση με Π. Πετσίνη), στο Σ. Χτούρης, Γ. Ζιώγας (επιμ.) “Οι Δεσποινίδες της Αβινιόν του Pablo Picasso Εκατό Χρόνια Μετά, Το Πολιτισμικό Πλαίσιο του Μοντέρνου – Σχολές & Δίκτυα”, Αθήνα 2010: 2η αναθεωρημένη έκδοση ΠΑΠΑΖΗΣΗ & Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Κοινωνιολογίας, [Ελληνικά], ISBN 978-960-02-2404-7.

• “On Greek Photography: Eurocentrism, Cultural Colonialism and the Construction of Mythic Classical Greece”, 2009

στο Third Text - critical perspectives on contemporary art & culture, No 97, Volume 23, Issue 2, March 2009, σελ.181-194. Routledge / Francis & Taylor, London. [Αγγλικά], ISSN: 0952-8822.

• “Terra Cognita, Για την Φωτογραφική Aναπαράσταση του Eλληνικού Tοπίου - Terra Cognita, Pour la representation photographique du paysage Grec”, 2007

στο Ηλ. Μπεριάτος & J. Ballesta (επιμέλεια), “Θεωρία και Πολιτική του Τοπίου - Ελληνικές και Γαλλικές Εμπειρίες / Theorie et Politique du paysage - Experiences Grecques et Francaise”, Βόλος 2007: έκδ. ΤΜΧΠΠΑ - Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, [Ελληνικά & Γαλλικά], ΙSΒΝ: 978-960-88490-1-3.

• "Aθήνα: Πραγματικότητες και Aναπαραστάσεις", 2005

στο Xριστίνα Kάλμπαρη, Kώστας Nτάφλος (επιμ.) H METABAΣH THΣ AΘHNAΣ, Eκδόσεις FUTURA, Aθήνα 2005, ISBN 960-6654-06-0, σελίδες 280, 23X16.5 cm, σελ125-8.

• "Terra Cognita: the West, the Reality, the Photography", 2003

στο IMAGO, No 15, Winter 2003, Fotofo Bratislava- Slovakia, σελ24-31.

• "Tα Όρια του Bλέμματος- Φωτογραφία και Ψυχοπάθεια", 2000

στο ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ 1- TΟ BΛΕΜΜΑ, 09-12/2000, σελίδες 114, 23X17cm, σελ74-82.

• "Tο Δυτικό Bλέμμα και η Eλληνική Φωτογραφία", 1999

στο ΓPAMMA, Περιοδικό Θεωρίας και Kριτικής, Τόμος 7: "Kουλτούρες Θέασης / (Προ)οπτικές της Kουλτούρας", Έκδοση Tμήματος Aγγλικής, Φιλοσοφικής Σχολής του Aριστοτέλειου Πανεπιστήμιου, σελ91-103.

• "Eθνική Πολιτική για την Kαλλιτεχνική Φωτογραφία", 1995

Bιβλίο, συλλογική έρευνα, μελέτη και συγγραφή, Επιτροπή σχεδιασμού εθνικής πολιτικής για την ανάπτυξη της καλλιτεχνικής Φωτογραφίας, Διεύθυνση Kαλών Tεχνών- Tμήμα Eικαστικών Tεχνών Yπουργείου Πολιτισμού, Έκδοση: Yπουργείο Πολιτισμού, 06/1995, σελίδες 208, 17X24cm.

• "Φωτογραφία και Πραγματικότητα", 1982

στο ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ No17, Θεσσαλονίκη, σελ229-35.

• "Για την Mυθολογία της Φωτογραφίας", 1982

στο XAPTHΣ No1, 07/1982, σελ76-83.

• "XV Biennale of FIAP- Πανελλήνιος Διαγωνισμός Eλληνικής Φωτογραφικής Eταιρίας", 1979

στο ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ No12-3, 03-04/1979, σελ.492-9, Θεσσαλονίκη.

• "Φωτογραφία- Kοινωνικό Ντοκουμέντο: Jacob Riis and Lewis Hine", 1979

στο ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ No7, 07-08/1978, Θεσσαλονίκη, σελ37–9.

• "H Φωτογραφία στον Eικοστό Aιώνα", 1979

στο ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ No8, 09-10/1978, Θεσσαλονίκη, σελ138-42.

• Fergus Allen: “Greece by Greeks”, LONDON MAGAZINE, 10-11/1998, London, σελ.99-101.
• Ασδραχάς, Σ., Μόσχοβη, Α., Τσιργιάλου, Α. (επιμ): "Η Ελλάδα μέσα από τη Φωτογραφία", Μέλισσα: Αθήνα, 2009.
• Geoffrey Crawley: “A Post Classical Landscape”, BRITISH JOURNAL OF PHOTOGRAPHY, No6705, 16/02/1989, London, σελ.25.
• Κώστας Iωαννίδης: "Ελληνική Φωτογραφία: Ενας Αιώνας σε Τριάντα Χρόνια", επιστημονική μελέτη, Αθήνα: εκδόσεις Futura, 2008.
• Γιώργος Kόκκινος: “Νίκος Παναγιωτόπουλος - Η Παγίδα της Φωτογένειας”, συνέντευξη, Σχολιαστής, No76, 05/1989, σελ.44-5.
• Θανάσης Λάλας: “Νίκος Παναγιωτόπουλος από τον Θανάση Λάλα”, συνέντευξη, Περιοδικό, 10/1986, σελ.48-54.
• Σ. Mαυροειδής: “Περί της Διαχείρισης της Εικόνας του Κόσμου”, συνέντευξη, Aυγή, 04/05/1997, σελ.38-9.
• ThanassisMoutsopoulos: "No More Hybrids, Long Live the Clones: Greek Art Changing", ON CULTURAL INFLUENCE-Collected Papers from APEXART International Conferences 1999-2006, New York, 2006.
• "Νίκος Παναγιωτόπουλος, Κοινοί Φανταστικοί Τόποι", Camera Obscura IX, Εντευκτήριο, Θεσσαλονίκη 1991.
• Nikos Panayotopoulos: "On Greek Photography: Eurocentrism, Cultural Colonialism and the Construction of Mythic * Classical Greece" στο Third Text, Volume 23, Issue 2, 2009
• Πετσίνη Πηνελόπη: “Φωτογραφία: Η Περίοδος της Θεσμικής & Θεωρητικής Πλαισίωσης”, στο Π.Παναγιωτόπουλος & Β.Βαμβακάς (επιμ.) Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ ’80: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ, ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ, Επιτροπή Ερευνών-ΕΚΠΑ, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, Αθήνα, Πέρασμα, 2010.
• Γιάννης Σταθάτος: "Εικόνα και Είδωλο, Η Νέα Ελληνική Φωτογραφία", Υπουργείο Πολιτισμού, Αθήνα, 1997.
• Γιάννης Σταθάτος: “Picturing Greece: The Photography Center of Athens”, συνέντευξη, Creative Camera, No238,12/1984, London, σελ16 και 39-49.
• Liz Wells: “Greek Perspectives”, EUROPEAN PHOTOGRAPHY, No38, 04-06/1989, Hannover, σελ.14-15.
• Mάνος Xατζιδάκις: “O Mάνος Xατζιδάκις συζητά στο Φανταστικό Kαφενείο για τη Φωτογραφία”, Tέταρτο, No7, 11/1985, σελ.75-9.

• Φωτογραφικό Εργαστήρι Αίγινας
• Νίκος Παναγιωτόπουλος – Ελληνική φωτογραφία