Nikolaos Rozan

Ο Νικόλαος Ροζάν (1883-3 Δεκεμβρίου 1951) ήταν Έλληνας ηθοποιός, ίσως ο μεγαλύτερος Έλληνας τραγωδός μαζί με τον μεγάλο Αιμίλιο Βεάκη, με τον οποίο έπαιζε εναλλάξ στο Εθνικό Θέατρο σχεδόν όλους τους πρωταγωνιστικούς τραγικούς ρόλους (Οιδίπους, Βασιλιάς Ληρ, Έμπορος της Βενετιάς, Ιούλιος Καίσαρ, κ.ά.).

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1883 από Γάλλο πατέρα (Λυσιέν ντε Ροζάν, ευπατρίδης βιομήχανος πορσελάνης από τη Μασσαλία) και Ελληνίδα μητέρα (Αικατερίνη Νιώτη από την Ερμούπολη Σύρου). Ερχόμενος στην Αθήνα για σπουδές στο Πανεπιστήμιο έλαβε την ελληνική υπηκοότητα και το 1902 συμμετείχε στη Νέα Σκηνή του Χρηστομάνου. Αργότερα και κατόπιν διαγωνισμού προσλήφθηκε στο Βασιλικό Θέατρο (Ελλάδα). Ακολούθησαν πολλές πρωταγωνιστικές εμφανίσεις του στους θιάσους της Μαρίκας Κοτοπούλη και της Κυβέλης καθώς και σαν επικεφαλής του δικού του θιάσου με τους Φυρστ, Νέζερ και Μυράτ.

Αρχικά έπαιξε σε κωμωδίες όπου και διέπρεψε, αργότερα όμως επιδόθηκε σε δραματικούς και τραγικούς ρόλους. Με την ανασύσταση του Εθνικού Θεάτρου το 1933 προσελήφθη εκ νέου, όπου και παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του. Μεταξύ άλλων υπήρξε δάσκαλος τού Αλέξη Μινωτή και τού Μάνου Κατράκη. Πρωταγωνίστησε στους βασικούς ρόλους όλων σχεδόν των αρχαίων τραγωδιών (ως Δαρείος, Οιδίπους Τύραννος, Κρέων, Ορέστης) καθώς και σε έργα του Σαίξπηρ (ως Βασιλιάς Ληρ, Οθέλλος, Σάυλωκ, Ριχάρδος Γ' , Ιούλιος Καίσαρ, κ.ά.).

Στον κινηματογράφο, ο Ροζάν πρωταγωνίστησε σε μια από τις πρώτες ελληνικές ταινίες, με τίτλο Το λιμάνι των δακρύων (1928) παραγωγής της Νταγκ Φιλμ των αδελφών Γαζιάδη σε σκηνοθεσία Δημήτρη Γαζιάδη. Οι αληθινές σφαίρες που χρησιμοποιήθηκαν κατά τα γυρίσματα της ταινίας λίγο έλειψε να κοστίσουν τη ζωή του Ροζάν.

Ο Νικόλαος Ροζάν είχε παντρευτεί την ηθοποιό Μερόπη Ροζάν (το γένος Λαμψιάδη, από το Αϊβαλί Μικράς Ασίας) με την οποία και απέκτησε 2 κόρες την Ρένα Καλαμάρου, επίσης ηθοποιό και την Μάγια Βούρου, δικηγόρο. Πέθανε στην Αθήνα το 1951, υποφέροντας από χρόνιο καρδιακό νόσημα. Εγγονός του είναι ο σκηνοθέτης, ηθοποιός και μεταφραστής Γιώργος Βούρος.