Nikolaos A. Matsoukas

Ο Νικόλαος Ματσούκας (1934 - 6 Μαΐου 2006) ήταν Έλληνας, καθηγητής Φιλοσοφίας και Δογματικής της Θεολογίας, διεθνώς αναγνωρισμένος ερευνητής και πανεπιστημιακός δάσκαλος.

Ο ΝικόλαοςΜατσούκας γεννήθηκε στην Ξάνθη το 1934 και απεβίωσε 06/05/2006.

Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στη γενέτειρά του κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου και τη γερμανοβουλγαρική κατοχή. Κατά την περίοδο των γυμνασιακών σπουδών του είχε δασκάλους που, όπως αναφέρει, τον σημάδεψαν ως έφηβο και τον καθοδήγησαν σε όλη την κατοπινή πνευματική του πορεία. Στη συνέχεια, ενώ προετοιμαζόταν να σπουδάσει Νομική, εμπνεόμενος από το δικαστικό λειτούργημα, στα τέλη των γυμνασιακών του σπουδών στράφηκε στη Θεολογία. Παρά τιςαντιδράσεις του στενού του συγγενικού περιβάλλοντος, τον Οκτώβριο του 1954 έδωσε εξετάσεις για την εισαγωγή του στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ και πέρασε πρώτος ανάμεσα σε εξακόσιους υποψηφίους που διαγωνίζονταν για εξήντα θέσεις. Σπούδασε θεολογία και φιλοσοφία στα Πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Χαϊδελβέργης. Στα μέσα των προπτυχιακών σπουδών του συνδέθηκε με δυο καθηγητές της Σχολής, τον Παναγιώτη Χρήστου και το Σάββα Αγουρίδη, οι οποίοι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην επιστημονική του εξέλιξη.

Επί 42 χρόνια υπηρέτησε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, κατά το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ως καθηγητής της Δογματικής και της Ιστορίας της Φιλοσοφίας στη Θεολογική Σχολή του ίδιου Πανεπιστημίου. Ξεκίνησε από βοηθός και στη συνέχεια επιμελητής του καθηγητή Ιωάννη Καλογήρου. Η συνεργασία του με τον καθηγητή Παναγιώτη Χρήστου είχε ως αποτέλεσμα τη διερεύνηση και έκδοση του έργου του Γρηγορίου του Παλαμά. Η επαφή του με τον καθηγητή Σάββα Αγουρίδη τον οδήγησε στη διδακτορική του διατριβή για τις αντιλήψεις για την αθανασία της ψυχής τόσο στα αρχαιοελληνικά μυστήρια όσο και στα πρώτα χριστιανικά χρόνια.

Έγραψε εκτενή έργα, μονογραφίες και άρθρα θεολογικού και φιλοσοφικού περιεχομένου. Βιβλία και μελέτες του μεταφράζονται σε ξένες γλώσσες. Ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία και κατά καιρούς υπήρξε συνεργάτης των περιοδικών "Διαγώνιος" και "Θρακικά Χρονικά". Μετέφρασε στην ελληνική γλώσσα Φραντς Κάφκα, Έρμαν Έσσε, Μπλεζ Πασκάλ, Νικολάι Αλεξάντροβιτς Μπερντιάεφ, Παύλος Νικολάιεβιτς Ευδοκίμωφ, Βίλχελμ Ράιχ και Δημήτριος Στανιλοάε .

Βιβλιογραφία

• (2006) Νεοελληνικός πολιτισμός και διανόηση, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (2005) Οικουμενική θεολογία, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.]
• (2004) Δογματική και συμβολική θεολογία, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.]
• (2003) Μισού αιώνα έργα και όνειρα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (2002) Ιστορία της φιλοσοφίας, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (2002) Παλαιάς και Καινής Διαθήκης, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (2001) Ζηλωτικά πόλεως Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη: Βάνιας
• (2001) Θεολογία, κτισιολογία, εκκλησιολογία κατά τον Μέγαν Αθανάσιον,Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (2001) Ιστορία της φιλοσοφίας,Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (2000) Δογματική και συμβολική θεολογία, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (2000) Ο θαμπός καθρέφτης, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (2000) Ο προτεσταντισμός, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (2000) Πολιτισμός αύρας λεπτής, Θεσσαλονίκη: Το Παλίμψηστον
• (1999) Ο Σατανάς, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (1998) Ευρώπη ωδίνουσα, Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής
• (1998) Ιστορία της βυζαντινής φιλοσοφίας, Θεσσαλονίκη: Βάνιας
• (1997) Δογματική και συμβολική θεολογία Γ',Θεσσαλονίκη:Πουρναράς Π. Σ.
• (1997) Λόγος και μύθος, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (1996) Οικουμενική κίνηση, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (1993) Ζηλωτικά πόλεως Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη: Βάνιας
• (1992) Μυστήριον επί των ιερώς κεκοιμημένων και άλλα μελετήματα, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (1992) Ορθοδοξία και αίρεση, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (1992) Το πρόβλημα του κακού, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (1990) Επιστήμη, φιλοσοφία και θεολογία, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (1980) Κόσμος, άνθρωπος, κοινωνία κατά τον Μάξιμο Ομολογητή, Αθήνα: Γρηγόρη

Μεταφράσεις

• (2002) Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Έκδοσις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ. [μετάφραση, επιμέλεια]
• (2000) Staniloae, Dimitru, Ο Θεός είναι αγάπη, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (1999) Pascal, Blaise, Στοχασμοί, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ. [μετάφραση, επιμέλεια]
• (1999) Berdiaeff, Nicolas, Το πνεύμα του Ντοστογιέφσκι, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (1995) Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Διαλεκτικά, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (1992) Evdokimov, Paul, Η γυναίκα και η σωτηρία του κόσμου, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• (1988) Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Κατά Μανιχαίων διάλογος. Προς τους διαβάλλοντας τας αγίας εικόνας λόγοι τρεις,Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.

Συμμετοχή σε συλλογικά έργα

• (2006) Αγία Γραφή και σύγχρονος άνθρωπος, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.

Λοιποί τίτλοι

• (2002) Αραμπατζής, Χρήστος Α., Η σύνοδος της Λυών, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς Π. Σ.
• Δέσπω Αθ. Λιάλιου, Εργογραφία Νίκου Αθ. Ματσούκα, Πουρναράς Π. Σ., 1998, σ. 49 (ISBN 960-242-153-3, ISBN-13 978-960-242-153-6). Επιμέλεια έργων Ν. Ματσούκα από 1998 κ. ε. υπό Δέσπως Αθ. Λιάλιου και Διευθύντριας της σειράς της Φιλοσοφικής και Θεολογικής Βιβλιοθήκης από 2006 κ. ε.

Δείγματα έργου

• Βιβλιονέτ, σελίδα με την εργογραφία του και μικρό βιογραφικό

• Χρυσόστομος Α. Σταμούλης, Τα τραγούδια στη θεολογία του Νίκου Ματσούκα