Quick Facts
Biography
Надзея Фёдараўна Высоцкая (25 ліпеня 1943, Курган, РСФСР) — беларускі гісторык мастацтва, доктар мастацтвазнаўства, прафесар, калекцыянер. Даследчык і знаўца старажытнабеларускага жывапісу XII-XVIII стагоддзяў. Жыве і працуе ў Мінску.
Біяграфія
- 1971 — cкончыла факультэт тэорыі і гісторыі мастацтва Інстытута жывапісу, скульптуры і архітэктуры імя Я. І. Рэпіна Акадэміі мастацтваў СССР
- 1972 — 1976 — аспірантура Інстытута жывапісу, скульптуры і архітэктуры імя Е. І. Рэпіна Акадэміі мастацтваў СССР
- 1976 — кандыдат мастацтвазнаўства
- 1991 — дацэнт
- 1994 — доктар мастацтвазнаўства
- 1996 — дзяржаўная прэмія Рэспублікі Беларусь у галіне навукі і тэхнікі
- 1998 — прафесар
З 1964 года працавала навуковым супрацоўнікам, вучоным сакратаром, загадчыцай ёю створанага аддзела старажытнабеларускага мастацтва Нацыянальнага мастацкага музея Беларусі (1980—2006), дацэнт (1991—1998), прафесар гістарычнага факультэта БДУ (з 1997).
Прайшла стажыроўкі ў Дзяржаўным Эрмітажы, Дзяржаўным Рускім музеі ў Санкт-Пецярбургу, Дзяржаўнай Траццякоўскай галерэі (Масква), Нацыянальных музеях Варшавы, Кракава (Польшча).
Прымала ўдзел больш чым у 30 мастацкіх саветах Беларусі, Расіі, Украіны: даследуе мастацтва Беларусі XII—XVIII стагоддзяў, праблемы крыніцазнаўства Усеагульнай гісторыі мастацтваў, праваслаўную, каталіцкую агіяграфію, іканаграфію, сувязі мастацтва Беларусі з рускай і еўрапейскай культурамі, пытанні рэстаўрацыі і кансервацыі, атрыбуцыі, экспертызы і ацэнкі помнікаў XII—XVIII стагоддзяў.
З 1967 года вядзе педагагічную дзейнасць у ВНУ Беларусі, Расіі, Іспаніі, Італіі, Англіі. З 1992 года працуе на гістарычным факультэце БДУ. Чытае лекцыі, праводзіць экскурсіі па гарадах і музеях замежжа.
Прымала ўдзел, выступала больш чым на 50 навуковых канферэнцыях у музеях і вышэйшых навучальных установах Беларусі, Расіі, заходнееўрапейскіх краін.
Падрыхтавала ў Беларусі, Расіі і за мяжой больш за 200 публікацый па мастацтве Беларусі XII—XVIII стагоддзяў, аб'ёмам у 840 аўтарскіх лістоў, 5 манаграфій (1983—2007), адну ў суаўтарстве (1980), 16 калектыўных прац, 2 навуковых каталога фондаў НММ РБ (1986, 1998), распрацавала канцэпцыі 60 выставак старажытнабеларускага мастацтва ў Беларусі, Расіі, Польшчы, Італіі, Іспаніі, Галандыі, у тым ліку «Нясвіжская калекцыя Радзівілаў» (Мінск, 2004), кіравала 70 навуковымі экспедыцыямі ў Беларусі, у якіх вывезена ў дзяржаўныя музеі Беларусі каля 2000 экспанатаў XV—XX стагоддзяў.
На публікацыі ў 1972—2009 гадах было напісана больш за 70 станоўчых рэцэнзій у беларускіх і замежных выданнях: 20 водгукаў дактароў навук, 30 — кандыдатаў навук, 10 — мастацтвазнаўцаў, мастакоў, музейных працоўнікаў Беларусі, Украіны, Расіі, Польшчы, Літвы, Іспаніі, Італіі і інш. краін.
Рэдагавала, рэцэнзавала, кансультавала выдання: БСЭ, «Здабыткi», 15 кніг, зборнікаў, праапаніровала 20 доктарскіх і 18 кандыдацкіх дысертацый, ажыццявіла кіраўніцтва, рэцэнзавала 30 дыпломаў, 10 дысертацый аспірантаў, магістрантаў і дактарантаў (у тым ліку і кансультавала ў Беларусі, Расіі).
У 2004 балатавалася ў члены-карэспандэнты НАН РБ.
Пра Надзею Высоцкую выдана больш за 14 артыкулаўза перыяд з 1980 па 2008 гады ў энцыклапедыях Беларусі, Польшчы, Францыі, Германіі, Слоўніку мастакоў БССР, СССР, Расійскай Акадэміі Мастацтваў.
З 25 ліпеня па 12 жніўня 2013 года ў зале выяўленчых і відэадакументаў Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі праходзіла выстаўка «Наперад у мінулае», прысвечаная 70-годдзю Надзеі Высоцкай. Былі прадстаўлены яе навуковыя працы: «Изучение памятников искусства Беларуси XIV–XVIII веков» (1994), «Мастацтва Беларусі XI–XVIII стагоддзяў» (1994–2000), альбомы «Жывапіс Беларусі ХII–XVIII стагоддзяў: фрэска, ікона, партрэт» (1980, у суаўтарстве з Т. Карповіч), «Пластыка Беларусі XII–XVIII стагоддзяў» (1983), «Декоративно-прикладное искусство Беларуси XII–XVIII вв.» (1984), «Жывапіс барока Беларусі XVI–XVIII стагоддзяў» (2003), шматлікія выданні «Іканапіс Беларуси XV–XVIII стагоддзяў» і інш. Сярод экспанатаў выстаўкі – аўтарэфераты кандыдацкай і доктарскай дысертацый Н. Высоцкай, зборнікі навуковых канферэнцый, артыкулы, паштоўкі, рэпрадукцыі, а таксама выданні, у якіх Надзея Фёдараўна выступала як рэдактар, рэцэнзент і кансультант.
Мужам Надзеі Фёдараўны быў беларускі мастак-графік і кніжны ілюстратар Генадзь Галубовіч. Рэзультатам сумеснай працы былі кнігі«Жывапіс Беларусі ХІІ – ХVІІІ стагоддзяў», «Пластыка Беларусі ХІІ – ХVІІ стагоддзяў» і іншыя выданні. На радзіме мужа заснавала музей Генадзя Галубовіча.
Надзея Высоцкая мела сваяцкія сувязі з Уладзімірам Высоцкім, музей якога таксама плануе заснаваць у вёсцы Вялешына.
Бібліяграфія
- Этнос и культура: развитие и взаимодействие темы : сборник материалов Международной научно-практической конференции, 9–10 июня 2016 г., Минск / БГУ, Исторический фак., Каф. этнологии, музеологии и истории искусств ; редкол.: Т. А. Новогродский [и др.]. – Минск : БГУ, 2016. - С. 167-174.
- Крынiцазнаўства i спецыяльныя гiстарычныя дысцыплiны: навук. зб. Вып. 5 / Рэдкал. У. Н. Сiдарцоў (адк. рэд.), С.М. Ходзін (нам.адк. рэд.) [i iнш.] – Мн: БГУ, 2009. – C. 26–30.
- Высоцкая Н.Ф., Les problèmes principaux dans ľ étude de ľ art des anciennes villes de la Biélorussie de IXe – XIVe siècles. //Proceedings of the 22nd International Congress of Byzantine Studies. Sofia. 22 – 27 August 2011. Volume III. Abstracts of free communications. Sofia.2011. p.277 – 278.
- Высоцкая Н.Ф., «Еще раз о немецком ученом Альберте Иппеле» //Юбилейная XX международная научная конференция «История религий на Украине» Института религиоведения филиала Львовского музея истории религий Львовского отделения Института украинской археографии и искусствоведения имени М.Грушевского НАН Украины и отделение религиоведения Института философии НАН Украины. 12 – 13 мая 2010.Львов. «Логос». 2010. Львов. 2010. С.605 –612.
- Высоцкая Н.Ф., Особенности методики атрибуции пластики Беларуси XII – XVIII вв.// «Дом Бурганова». Пространство культуры. № 2/2011. Москва. 2011. С. 131 – 140