Mnatsakan Buniatyan

Մնացական Ռուբենի Բունիաթյան (հունվարի 12, 1932(1932-01-12), Հացառատ, Նոր Բայազետի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - նոյեմբերի 1, 1999(1999-11-01), Երևան, Հայաստան), հայազգի մաթեմատիկոս, տեխնիկական գիտությունների թեկնածու, պրոֆեսոր, ԽՄԿԿ անդամ։ Ավարտել է ԵՊՀ-ի ֆիզմաթ ֆակուլտետը։ 1960-1970 թվականներին աշխատել է Երևանի մաթեմատիկական մեքենաների գիտահետազոտական ինստիտուտում որպես լաբորատորիայի վարիչ՝ իր մեծագույն ներդրումն ունենալով հայրենի արտադրության էլեկտրոնային հաշվողական մեքենաների ծրագրավորման ավտոմատացման և մաթեմատիկական ապահովման ներկառուցված համակարգերի մշակման աշխատանքներում։ 1970-1998 թվականներին դասավանդել է Երևանի պետական համալսարանում, 1993-1997 թվականներին՝ նաև Գավառի պետական համալսարանում։ «Նաիրի» ընտանիքի էլեկտրոնային հաշվողական մեքենաների մաթեմատիկական ապահովման աշխատանքների համար 1971 թվականին պարգևատրվել է ԽՍՀՄ պետական մրցանակով, 1965-1971 թվականներին՝ ՀԽՍՀ Գերագույն Խորհրդի պատվոգրով և ԽՍՀՄ ԺՏՆՑ ոսկե և արծաթե մեդալներով։ 1999 թվականին պարգևատրվել է ԵՊՀ արծաթե մեդալով։

Ծնվել է 1932 թվականի հունվարի 12-ին Նոր Բայազետի շրջանի Փաշաքյանդ գյուղում (այժմ Գավառ քաղաքի Հացառատ թաղամաս), հողագործի ընտանիքում։

1949 թվականին ավարտել է Նոր Բայազետի Հ. Սարուխանյանի անվան միջնակարգ դպրոցը և ընդունվել Երևանի պետական համալսարանի ֆիզիկամաթեմատիկական ֆակուլտետը, որն գերազանցությամբ ավարտել է 1954 թվականին և ստացել մաթեմատիկոսի որակավորում։

Համալսարանն ավարտելուց հետո, ընտանեկան պայմաններից ելնելով վերադարձել է գյուղ և 1954-1956 թվականներին աշխատել է Նոր Բայազետի շրջանի ժողկրթբաժնում՝ որպես տեսուչ և մաթեմատիկայի ուսուցիչքաղաք Կամոյի Հ. Սարուխանյանի անվան դպրոցում։

1956 թվականին Բունիաթյանն աշխատանքի է անցել ՀԽՍՀ ԳԱ մաթեմատիկայի և մեխանիկայի ինստիտուտում՝ որպես կրտսեր գիտաշխատող և անմիջապես գործուղվել վերապատրաստմանՄոսկվա՝ԽՍՀՄ ԳԱ հաշվողական կենտրոն։

1959 թվականին Բունիաթյանը աշխատանքի է հրավիրվել Երևանի մաթեմատիկական մեքենաների գիտահետազոտական ինստիտուտ (ԵրՄՄԳՀԻ), որտեղ նա մասնակցել է ինստիտուտում մշակվող էլեկտրոնային հաշվողական մեքենաների մաթեմատիկական ապահովման մշակման աշխատանքներին։

1961-1970 թվականներին նա ղեկավարել է «Ծրագրավորման ավտոմատացման լաբարատորիան», որտեղ կատարվում էին «Հրազդան-3», «Նաիրի-1», «Նաիրի-C», «Նաիրի-2», «Նաիրի-3»ԷՀՄ-երի տրամաբանությունն ու ծրագրային ապահովումը մշակելու աշխատանքները։

«Նաիրի» ընտանիքի ԷՀՄ–երի մաթեմատիկական ապահովման մշակման համար Մնացական Բունիաթյանը 1965 թվականին պարգևատրվել է ՀԽՍՀ Գերագույն Խորհրդի պատվոգրով, իսկ 1971 թվականին արժանացել ԽՍՀՄ մրցանակի։

1965, 1969 և 1971 թվականներին Բունիաթյանը պարգևատրվել է ԽՍՀՄ ժողովրդական տնտեսության նվաճումների ցուցահանդեսի (ԺՏՆՑ) ոսկե և արծաթե չորս մեդալներով՝ ԽՍՀՄ ազգային տնտեսությունում հաջողությունների համար։

1972 թվականին նա պաշտպանել է «Նաիրի» ընտանիքի ԷՀՄ-երի ծրագրային ապահովումը» թեմայով թեկնածուական թեզը։

1965 թվականից սկսած Բունիաթյանը գիտական գործունեությունը զուգակցել է դասախոսական աշխատանքին, իսկ 1970 թվականին՝ տեղափոխվել ԵՊՀ շարունակելով գիտահետազոտական աշխատանքը ԵրՄՄԳՀԻ–ում։

1975 թվականին Բունիաթյանի ջանքերով ԵՊՀ–իկիրառական մաթեմատիկայի ֆակուլտետում ստեղծվել է նոր՝ «ԷՀՄ և ծրագրավորման» ամբիոն, որը նա ղեկավարել է մինչև 1986 թվականը։

Երկար տարիներ նա եղել է ԵՊՀ կոմունիստական կուսակցության կոմիտեի երրորդ քարտուղար։

1986-1993 թվականներին Բունիաթյանը աշխատել է ԵՊՀ–ում որպես պրոռեկտոր։ 1993-1998 թվականներին նա դասավանդել է նաև Գավառի պետական համալսարանում և ղեկավարել«Ինֆորմատիկայի և ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների» ամբիոնը։

Բունիաթյանի գիտական աշխատանքները հիմնականում նվիրված են էլեկտրոնային հաշվողական մեքենաների տրամաբանությանն ու ծրագրային ապահովման հարցերին։ Մնացական Բունիաթյանը ունի երկու մենագրություն և մի շարք հոդվածներ ու մեթոդական աշխատանքներ։ Նրա խմբագրությամբ և անմիջական մասնակցությամբ թարգմանվել են դպրոցական «Ինֆորմատիկայի և հաշվողական տեխնիկայի հիմունքներ» դասագիրքն ու ուսուցիչների համար գրված մի շարք մեթոդական ձեռնարկներ։

Երկարատև և վաստակաշատ աշխատանքի համար 1999 թվականին Մնացական Բունիաթյանըպարգևատրվել է ԵՊՀ արծաթե մեդալով։

Մահացել է 1999 թվականի նոյեմբերի 1–ին։

• Կինը՝Սվետլաննա Խուրշուդյան, ծնվել է 1938 թվականին Թբիլիսիում, մահացել է 2009 թվականին։
• Դուստրերը՝ Մարինե Մնացականի Բունիաթյան, ծնվել է 1960 թվականին՝ Երևանում։
• Արևիկ Մնացականի Բունիաթյան, ծնվել է 1962 թվականին՝ Երևանում։
• Որդին՝ Ռուբեն Մնացականի Բունիաթյան, ծնվել է 1974 թվականի դեկտեմբերի 3-ին՝ Երևանում։

Մնացական Բունիաթյանի անունն է կրում ՀՀ Գեղարքունիքի մարզի Գավառ քաղաքի№ 8 միջնակարգ դպրոցը։ Նրա որդու՝ Ռուբեն Բունիաթյանի ջանքերով դպրոցի բակում տեղադրվել է Մնացական Բունիաթյանի կիսանդրին։Հուշարձանի բացման օրը տեղի է ունեցել մեծ արարողություն, որին մասնակցում են ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության պաշտոնյաներ, Գեղարքունիքի մարզպետ Գնել Սանոսյանը, Գավառի քաղաքապետ Գուրգեն Մարտիրոսյանը և բազմաթիվ հյուրեր, գործընկերներ ու հայրենակիցներ։ Մնացական Բունիաթյանին նվիրված տարբեր միջոցառումներ են պարբերաբարկազմակերպվում նրա անունը կրող դպրոցում։Ռուբեն Բունիաթյանի հովանավորությամբ լույս է տեսել «Մնացական Բունիաթյան. Երազանքից մինչև իրականություն» գիրքը (հեղինակ՝ Տիգրան Նիկողոսյան) և պատրաստվել տեսաֆիլմ՝ նրա կյանքի և գործունեության մասին։

• «Մնացական Բունիաթյան.Երազանքից մինչև իրականություն» (հեղինակ՝ Տիգրան Նիկողոսյան)