Michael Wilhelm Hamman Theunissen

Michael Wilhelm Hamman Theunissen (1902 – 1974), was 'n vertaler in diens van die destydse Taaldiensburo. Hy was ook skrywer van romans, gebaseer op sy vele omswerwinge deur Suid-Afrika, VSA, die Verenigde Koninkryk en Europa.

MWH (Hamman) Theunissen, is gebore in die Colesberg, Wes-Kaap-distrik, op die plaas Oorlogspoort. Sy pa, Dirk Cornelis Theunissen, was 'n boer.Sy ma, Elizabeth Johanna Maria (Pollie) Theunissen neè Hamman, is beskou as 'n vrou wat goed belese was vir haar tyd. Hamman was een van vyf kinders: Hendrik (N.H. Theunissen), (1897), Era (1900), Dirk (1904) en Koet (1914).

Hamman het skoolgegaan in Trompsburg, Ermelo en matrikuleer in 1920 op Bethal. Daarna studeer hy aan die TUK, maar onderbreek dit, en voltooi dit eers later (moontlik 1933/34).

Ongeveer 1927, tydens 'n reis deur Europa, leer hy Deens en behaal 'n diploma in Suiwelkunde aan 'n landboukollege in Jutland, Denemarke.

In 1937, verwerf hy 'n 'Master of Arts' aan die Universiteit van Columbia, New York.

In 1926 kry hy 'n geleentheid om as hulp, beeste per boot na Engeland te vervoer op die skip Cawdar Castle. Die skip arriveer September 1926 in Birkenhead, Liverpool, Engeland.Hiervandaan toer Hamman per fiets deur Engeland, Wallis, Skotland, Holland, België en Noord-Frankryk. Hy het na raming sowat 1800 myl afgelê. Tydens hierdie reis het hy ook per trein deur Italië, Switserland en Denemarke gereis.

Na sy terugkeer, het hy skoolgehou op Kranspan, Carolina en Soetfontein naby Pietersburg, tot 1929.

Die reisgogga het hom weer gebyt en hy is in 1936 na die VSA, waar hy ingeskryf het aan die Universiteit van Columbia in New York. Na vertelling het hy maar min geld gehad en kon soggens net 'n koffie en donut bekostig, oppad universiteit toe, en een saans een maaltyd by die losieshuis. Hy het ook in daardie tyd na Kalifornië gereis, en die ervarings in twee romans verwerk: Van Veld na Prairie en Op die Prairies.

Terug op eie bodem, werk hy vir twee jaar in Kaapstad as joernalis vir Die Suiderstem. In 1940 tree hy by die Staatsvertaalburo (Taaldiensburo)in Pretoriain diens. In 1946 kry hy aanstelling as assistent-redakteur by die ''Die Voorslag'' in Pretoria, hoewel dit nie duidelik is hoe lank hy daar gewerk het nie, want hy werk tot en met sy aftrede by die Taaldiensburo.Hamman het enkele romans die lig laat sien; en ook 'n aantal artikels is in tydskrifte gepubliseer.

Hamman was drie tale magtig: Afrikaans, Engels en Deens.

Boeke

• Drosters, Nasionale Pers Beperk, Kaapstad, Stellenbosch en Bloemfontein, 1932
• Vakansie-Avontuur, Unie-Volkspers Beperk, Kaapstad, 1940
• Raaiselkind, Unie-Volkspers Beperk, Kaapstad, 1943 (illustrasies deur D.S. Hendriksz)
• Diamante-Avontuur, Unie-Volkspers Beperk, Kaapstad, 1943
• Koerante-Avontuur, 1945
• Van Veld na Prairie, Voortrekkerpers Beperk, Johannesburg, 1947
• Op die Prairies

Tydskrifartikels

Die wonderlikste gebeurtenis in my lewe, South African Railways and Harbours Magazine, March 1939, 345-349.

Verwysings na werklike gebeure en plekke

Hamman se romans is gebaseer op dinge wat hy self gesien en ervaar het. Sy stories is gesetel in familie, die platteland teenoor die stadslewe, en vriendskappe. Daar is veral boesemvriende en -vriendinne, of broers en susters in sy verhale: Gys en Kennie, Edward en John in Vakansie-Avondture; Jan en Martin, Hanna en Fransina in Drosters; Amandus en Marius in Van Veld na Prairie. Ook plaasdiere, skool en staat (die polisie en howe word na verwys), vorm deel van die millieu. Sy boeke kan dus interessante insig verleen aan die alledaagse lewe van Suid-Afrika in die jare 30 tot 50's, toe dit geskryf en gepubliseer is. 'n Paar van sy boeke het misdaad as die sentrale tema en die idees daar rondom kon ontstaan het toe hy as joernalis gewerk het.

Unieke woorde

Hy het woorde gebruik wat tans in onbruik is, maar waar waarvan die betekenis teenwoordig nog duidelik is:

• Mooiighede (Drosters, bl1)
• Skoenwaks (Drosters, bl 28)
• Boetelinge (Drosters, bl 58)
• Sael (Drosters, bl 69)
• Voetbalbreier (Vakansie-Avonture, bl x)
• Verplie (Vakansie-Avonture, bl 49)
• Beurs (ipv beursie, Vakansie-Avonture, bl 52)
• Boewetipes (Vakansie-Avonture, bl 64)
• Kruisvraery (Vakansie-Avonture, bl 66)
• Stoomskopgraaf (Van Veld na Pairie, bl 124)
• Gonnel (Van Veld na Pairie, bl 233)

Gebruik van sy voorletters in gepubliseerde boeke

Die boeke van Hamman Theunissen is gepubliseer onder die voorletters M.H., en nie sy volle voorletters M.W.H. nie, omdat hy blykbaar nie lief was vir sy middelste naam, Wilhelm, nie.Koerante-Avontuur se auteur is ook verkeerdelik op die web aangegee as N.H. Theunissen (Hamman se broer, Hendrik), terwyl Van Veld na Praiirie verkeerdelik op die binne-blad as M.A. en nie M.H. nie, gedruk is. Die buiteblad gee hom egter korrek aan as 'Hamman Theunissen'.

Hamman trou met Sara Meyer op 2 Oktober 1943, drie kinders is gebore: Dirk Johan Hamman (1945), Johanna Petronella (1947-2005) en Andrie Cornelia (1948). Hy was broer van N.H. Theunissen, medeskrywer van die boek: ''Kommandant-Generaal Hendrik Potgieter'', saam met Dr. Carel Potgieter.

• Ons eie Boek, Desember, 1944 (Diamante-avontuur)
• Kerkbode, 18 Oktober 1944 (Diamante avontuur)

• https://colesberginfo.co.za/history.php
• http://www.scielo.org.za/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0041-47512016000400004