Quick Facts
Biography
Mehmet Cavit Baysun (15 Ağustos 1899, Beşiktaş, İstanbul - 19 Kasım 1968, İstanbul) Türk ordinaryüs tarihçi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunudur. Aynı üniversitede tarih dersleri vermesinin dışında İstanbul Erkek Lisesi ve Galatasaray Lisesi gibi eğitim kurumlarında öğretmenlik yapmıştır. Türk Tarih Kurumu asil üyeliğinde de bulunan Cavit Baysun, 1960 yılında ordinaryüs profesörlüğe yükselmiştir. Tarihçi Salih Özbaran'ın lisans eğitimindeki öğretmenlerinden biridir.
Yaşamı ve çalışmaları
Mehmet Cavit Baysun aslen İzmir kökenlidir. 15 Ağustos 1899 tarihinde Beşiktaş'ta doğmuştur.Babası İstanbul Sıhhıye müdürlerinden Alı Rıza Bey'dir. Annesi ise Şahin Paşa'nın çocuğu olan Bedriye Hanım'dır. Cavit Baysun ilk olarak Abbasağa mahallesindeki ilkokulu bitirdi. Daha sonra babasının mesleği gereğince Halep'te bir Fransız okulunda eğitim gördü. Askerliğini Batum ve Trabzon gibi şehirlerde yaptı. İstanbul'a döndüğüne yarım kalan eğitimini 1922'de Nişantaşı Lisesi'nde tamamladı. Üniversite eğitimini ise İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde tamamlayarak İstanbul Erkek Lisesi'ne tarih öğretmeni olarak atandı. Sonraki görev yerleri ise Kandilli Kız Lisesi ve Galatasaray Lisesi oldu. 17 Aralık 1937'den sonra Edebiyat Fakültesi'nde orta çağ dersleri verdi. 1939'da aynı üniversitede doçent oldu. 21 Mart 1945'de Türkiye Tarih Kürsüsü'nde Türkiye ve Yeniçağ Avrupa tarihi profesörü oldu. Bu yıllarında Yıldız Teknik Üniversitesi'nde de inkılap tarihi dersleri verdi. 16 Kasım 1950'de Türkiyat Enstitüsü'nde müdürlük görevine getirildi. İslam Ansiklopedisi'nde Adnan Adıvar sonrasında 1955 yılında müdür oldu. 1960 yılına ise ordinaryüs profesörlüğe yükseldi. Ölüm tarihine kadar Yeni Çağ Tarih Kürsüsü başkanlığında bulundu.
İleri düzeyde Osmanlı Türkçesi bilen Cavit Baysun, Türk Tarih Kurumu asil üyeliği görevinde bulundu. Kendisinin özel kütüphanesindeki eserlerin çoğu ölümünün ardından Yapı Kredi Bankası Kütüphanesi'ne bırakıldı. Makalelerinin birçoğu ise: Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, Türkiyat Mecmuası, Tarih Vesikaları, Resimli Tarih Mecmuası, İslam Ansiklopedisi, Cumhuriyet, Yeni Türk Mecmuası ve Meydan Larousse'ta yayımlandı. "Bağdat", "Budin", "Cem Sultan", "Evliya Çelebi", "Kösem Sultan", "Lepanto" ve "IV. Murad" adlı makaleleri geniş çaplı yayınlarından bazılarıdır.
Kaynakça
- Bibliyografya
- İÜ. Ed. Fak. Sicil Arşivi, dosya nr. 25; Münir Aktepe, "Ord. Prof. M.Cavid Baysun"
- Türk Tarih Kurumu Belleten, XXXIII/129 (1969), S.97-113; m. c. Şehabettin Tekindağ "Kaybettiğimiz Bir Değer "Ord. Prof. M.Cavid Baysun"
- TD. sy. 23 (1969), s. 1-8; Orhan F. Köprülü, "Ord. Prof. Cavid Baysun'un Ardından", a.e, s.9-12