Max de Marchant et d'Ansembourg

Dit artikel is gesjreve in 't Sjènnes. Ómdat 't plaatsgebónge is, maogs doe 't ómzètte nao 't Gulpesj, as te dit dialek sjpriks.

Maximilianus (Max) Victor Eugène Hubertus Joseph Marie graaf de Marchant et d'Ansembourg (Gulpe, 18 januari 1894 - Haelder, 24 januari 1975), heer van Awstrao en Sjilvend, waor 'ne Nederlandse nationaalsocialistische politicus (NSB).

Hae waor eine zoon van 'ne rieke Limburgse edelman en Twaede Kamerlid, graaf Iwan de Marchant et d'Ansembourg. Max de Marchant woort in 1912 genaturaliseerd tot Pruisisch sjtaatsburger en hae voch in de Aesjte Wereldoorlog es (minderjaorige) oorlogsvriewilliger in 't Duutsj leger. Nao d'n aorlog (1919) wirkte hae in 't bankweze in Rotterdam en Amsterdam en hae waor sinds 1923 beambte bie de koele. In 1925 woort hae veur de Roomsch-Katholieke Staatspartij börgemeister van Awstrao. Van 1927 tot 1930 waor hae lid van de Limburgse Provinciale Staten (ouch veur de RKSP).

In 1933 sjloot hae zich aan bie de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) van Anton Mussert. Omdat 't ambtenare verbaoje woord om van de NSB lid te zeen, moos hae in 1934 truktraeje es börgemeister van Awstrao. Hae woonde op zien kesjteal Awstrao. Later zou hae auch onger 't verbod op lidmaatsjap van de NSB van de ziej van de Rooms-Katholieke Kèrk in Nederland valle. Bie de Sjtatenverkezinge van 1935 woort hae veur de NSB in de Limburgse Provinciale Sjtate en in de Aesjte Kamer gekaoze. In 1937 woort De Marchant veur de NSB in de Twaede Kamer gekaoze wo hae es fractievoorzitter (tot 10 mei 1940) optraoj.

Veur de NSB woort hae in 1941 commissaris der provincie (de nationaalsocialistische naam veur de Gouverneur) van Limburg. In die hodanigheid veurde hae 't leidersbeginsel door. Es reaksie hieop nome 44 Limburgse börgemeisters (meis RKSP) ontsjlaag. Vlak veur de bevriejding van Zuid-Limburg vluchtte hae nao 't Duutsj. Op 30 april 1945 woort de inmiddels door de NSB geroyeerde Max d'Ansembourg gearresteerd.

't Bijzonder Gerechtshof in 's-Hertogenbosch veroordeilde 'm op 29 april 1946 pès 15 jaor gevangenissjtraof. Dit vonnis woord in oktober 1946 door de Bijzondere Raad van Cassatie bevestig. In 1954 woord 'r vriegelaote.

Zien weduwe Myriam von Fürstenberg kaom in 1988 in het nuujts. Haör stjaatspensioen woort door toedoon vande anger weduwe van 'n NSB-kamerlid, Florentine Rost van Tonningen-Heubel aagevochte biej de Haoge Raod. De gravin how naots asjtaot gegaeve, en bleef boete de publiciteit. Mèh Florry Rost van Tonningen how in de jaore '80 ergernis gewèkt mit häör ontkènning va de Holocaust en haor verheerlijking van 't Derde Riek, zaodat de pensioene van de twae 'zjwarte weduwe' ter discussie kaome te stjaon. De Haoge Raod vong echter gein rechtsgrondj veur 't intrekke daovan.

De weduwe van Max de Marchant et d'Ansembourg sjtorf op zondig 18 juni 2006

Ziene zoon Lambert de Marchant et d'Ansembourg is op 16 febrewari 2007 onger zien vakansie in 't Belsj gesjtorve.