Marian Nunberg

Marian Nunberg (ur. 8 września 1896 we Lwowie, zm. 31 stycznia 1986 w Warszawie) – polski entomolog leśny i koleopterolog. Profesor doktor habilitowany Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, członek honorowy Polskiego Towarzystwa Entomologicznego.

Syn Henryka Nunberga i Marty z domu Berg. W rodzinnym mieście ukończył szkołę powszechną i gimnazjum, w 1915 został wcielony w szeregi armii austriackiej. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości był oficerem kwatermistrzem we Lwowie, a później w Grodnie. Równolegle do służby wojskowej uzupełniał wiedzę i w 1920 złożył we Lwowie egzamin dojrzałości. W 1921 przeszedł do rezerwy i rozpoczął studia na Wydziale Rolniczo-Lasowym Politechniki Lwowskiej, jako specjalizację wybrał entomologię i ochronę lasu, jego promotorem był prof. Aleksander Kozikowski. W 1925 został inżynierem leśnikiem, od 1926 pracował jako asystent w kierowanej przez prof. Kazimierza Simma pracowni zoologii i entomologii Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie. W 1929 przedstawił rozprawę pt. Morfologia narządów pyszczkowych larw i chrząszczy korników i na jej podstawie uzyskał stopień doktora nauk technicznych, został wówczas zastępcą kierownika i wykładowcą w Państwowej Szkole dla Leśniczych. Dwa lata później zamieszkał w Warszawie, gdzie powierzono mu stanowisko kierownika Oddziału Ochrony Lasu w Zakładzie Doświadczalnym Lasów Państwowych. Od 1936 prowadził wykłady zlecone i ćwiczenia na Wydziale Leśnym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. W 1937 opublikował rozprawę pt. O wpływie różnych czynników na występowanie i populację strzygonii choinówki (Pannolis flammea Schiff. et Den.), rok później rozpoczął przewód habilitacyjny i otrzymał stopień docenta. Po wybuchu II wojny światowej pracował w nadleśnictwie koło Warszawy, a następnie wyjechał do Krakowa, gdzie pracował w Głównym Oddziale Leśnym Generalnego Gubernatorstwa. Po zakończeniu działań wojennych powrócił do Warszawy i stanął na czele Zakładu Ochrony Lasu i Entomologii Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, w 1946 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego. W 1947 został wybrany na roczną kadencję i pełnił funkcję dziekana Wydziału Leśnego, od 1951 do 1953 był prodziekanem, a następnie od 1956 przez rok ponownie był dziekanem tego Wydziału. W 1956 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego, w następnym roku został członkiem korespondencyjnym Polskiej Akademii Nauk (PAN). Od 1963 przez dwa lata zasiadał w prezydium PAN, w międzyczasie tj. w 1964 został członkiem rzeczywistym. Równocześnie przewodniczył Komitetowi Nauk Leśnych przy Wydziale V Nauk Rolniczych i Leśnych PAN, w 1966 przeszedł na emeryturę. W 1969 otrzymał godność doctora honoris causa Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.

Dorobek naukowy prof. Mariana Nunberga obejmuje 125 publikacji, spośród których znaczną część stanowią prace o znaczeniu światowym. Twórczość można podzielić na trzy grupy tematyczne tj. entomologia i ochrona lasy, badania nad chrząszczami z rodziny kornikowatych i wyrynnikowatych oraz faunistyka i opracowania taksonomiczne polskich chrząszczy. Do najważniejszych publikacji należą:

Poradniki

• Klucz do oznaczania ważniejszych szkodliwych owadów leśnych /1935, 1951/;
• Najważniejsze szkodliwe owady leśne /1950/;
• Uszkodzenia drzew i krzewów leśnych wywołane przez owady /1964/.

Monografie (wybrane)

• Chrząszcz i jego zwalczanie /1934, 1946, 1948/;
• Cetyńce /1946, 1947/;
• Najważniejsze korniki świerka /1946/;
• Najważniejsze korniki jodły /1948/;
• Poproch cetyniak /1936, 1946, 1948/;
• Barczatka sosnówka i jej zwalczanie /1935, 1946, 1948/;
• Strzygonia choinówka /1938, 1946, 1948/;
• Mniszka /1947/.

• Srebrny Krzyż Zasługi /1933/;
• Złoty Krzyż Zasługi /1938, 1948/;
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski /1954/;
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski /1964/;
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski z Gwiazdą /1971/;
• Medal Komisji Edukacji Narodowej /1974/.

• Nota biograficzna w „Dzieje studiów rolniczo-lasowych w ośrodku lwowsko-dublańskich w opracowaniu Tadeusza Wośkowskiego”. Warszawa: Centralna Biblioteka Rolnicza im. Michała Oczapowskiego, 2011, s. 32. ISBN 978-83-932996-0-7;
• Bunalski M., Lipa J. J., Nowacki J., 2001 "Almanach entomologów polskich XX wieku". Wiadomości Entomologiczne XX, Suplement s. 143-144
• Andrzej Szujecki "Profesor Marian Nunberg (1896-1986)" Wiadomości Entomologiczne Tom 7, nr. 3-4, s. 187-190 Warszawa 1987
• Grzegorz Brzęk "Muzeum im. Dzieduszyckich we Lwowie i jego Twórca" Wydawnictwo Lubelskie Nowe, Lublin 1994.