María Victoria Moreno

Nacida nun concello limítrofe con Portugal, filla de militar e mestra, fixo o bacharelato en Barcelona e licenciouse en Filoloxía Románica na Universidade de Madrid, onde tivo de profesores a Rafael Lapesa e Dámaso Alonso. Tras dous anos en Lugo, onde tivo por alumno a Xesús Rábade Paredes, e unha temporada en Vilalonga (Sanxenxo), onde comezou a escribir Anagnórise, chegou a Pontevedra en 1963 con praza de profesora (despois catedrática), e deu clase no IES Valle-Inclán e no IES Gonzalo Torrente Ballester.

Valencia de Alcántara, localidade natal de María Victoria.

Participou activamente na vida cultural e política de Pontevedra e do país. A súa fascinación dende moi nova por Galicia e pola súa lingua provocaron nela unha entrega absoluta á defensa e promoción do galego.

Ademais de novelas e contos, escribiu obras de ensaio, colaborou en libros de texto e dirixiu a colección Árbore da editorial Galaxia.

Como lectora, no ámbito das letras en galego nunca agochou o seu gusto pola narrativa de Otero Pedrayo ou de Carlos Casares:

Morreu aos 64 anos de idade, vítima dun cancro de mama.

Placa na pontevedresa avenida de Vigo, onde viviu: "As persoas estamos feitas para levar adiante os proxectos máis fermosos".

A súa biblioteca persoal, de 4 500 volumes, incluídas varias edicións e uns 150 estudos de Don Quixote, foi doada ao IES Gonzalo Torrente Ballester.

En 2017 foi escollida, por un voto de diferenza, para ser a personalidade homenaxeada no Día das Letras Galegas correspondente ao ano 2018. Os outros candidatos foron Ricardo Carballo Calero, Plácido Ramón Castro del Río, Antón Fraguas Fraguas e Eusebio Lorenzo Baleirón.

En galego

Literatura infanto-xuvenil

Detalle da capa na ed. da BG120.

• Mar adiante, Sada, Ediciós do Castro, 1973.
• A festa no faiado, Vigo, Galaxia, 1983.
• Leonardo e os fontaneiros, Vigo, Galaxia, 1986. 3º Premio O Barco de Vapor.
• Anagnórise, Vigo, Galaxia, 1988. Despois incluída na Biblioteca Galega 120.
• O cataventos, Santiago de Compostela, Sotelo Blanco, 1989.
• Verso e prosa, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, 1991.
• ¿Un cachiño de bica?, Vigo, SM, 1994.
• ¿E haberá tirón de orellas?, Vigo, Galaxia, 1997.
• A brétema, Vigo, Ir Indo, 1999.
• Guedellas de seda e liño, Vigo, Galaxia, 1999.
• Eu conto, ti cantas, Vigo, Edicións Xerais de Galicia, 2005.

Ensaio

• As linguas de España, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, 1991.
• Diario da luz e a sombra, Vigo, Xerais, 2004.

Narrativa

• Querida avoa, Vigo, Contos do Castromil, 1993.

Poesía

• Elexías de luz, Vigo, Xerais, 2006.

Traducións

• Mecanoscrito da segunda orixe (Mecanoscrit del segon origen, 1974), de Manuel de Pedrolo, Vigo, Galaxia, 1989.

Obras colectivas

IES Valle-Inclán, onde traballou.

IES G. Torrente Ballester de Pontevedra, onde deu clase e ao que cedeu a súa biblioteca particular.

• "O cataventos", en Contos para nenos, Vigo, Galaxia, 1979.
• "Comentarios de texto: descubrir a realidade", en Xornadas da Lingua Galega no Ensino, Santiago, Xunta, 1984.
• Literatura século XX , Vigo, Galaxia, 1985. Con Xesús Rábade Paredes.
• "Nico e Miños", en 8 contos, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, 1989.
• "Querida avoa", en Lerias, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, 1991.
• "S.O.S.", en Contos de hogano, Santiago de Compostela, El Correo Gallego, 1992.
• "O libro das saudades e os degoiros", en Ruta Rosalía 1993, Caixa Galicia. Santiago de Compostela, 1993.
• "Pan con chocolate", en Relatos para un tempo novo, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, 1993.
• "Discurso pronunciado por Xesús Alonso Montero no acto no que recibiu o Pedrón de Ouro", en Comentarios de textos populares e de masas, Vigo, Xerais, 1994.
• "¿Escritora alófona eu?", en Poetas alófonos en lingua galega, Vigo, Galaxia, 1994.
• E dixo o corvo..., Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, 1997.
• "¡Xa non teño medo!", en A maxia das palabras, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, 1998-1999.
• "Amigos de mil cores", en Campaña de Lectura 2001, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, 2001.
• "Carta de amor", en Carlos Casares: a semente aquecida da palabra, Santiago de Compostela, CCG, 2003.
• "O encontro", en Un libro, a maior aventura, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, 2003.
• "O grumete", en Contos de charlatáns, grumetes, botas e fendas, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, 2004.

Obra en revistas

• "Estou a escribir a contrarreloxo". Entrevista con Xosé A. Neira Cruz, Fadamorgana. Santiago de Compostela, nº 3 (decembro 1999).

En castelán

Edicións

• Os novísimos da poesía galega / Los novísimos de la poesía gallega (ed. bilingüe), Madrid, Ediciones Akal, 1973.

Obra en revistas

• M.V.M., una profesora feliz de serlo, en CLIJ: cuadernos de literatura infantil y juvenil, Barcelona, nº 41 (xullo-agosto 1992).

Novela

• Alcores de Donalvar. Orixinal inédito en castelán, de 1969, traducido por Xavier Senín ao galego co título Onde o aire non era brisa, Galaxia, 2009.

Traducións

• El perro Rin y el lobo Crispín, 1986, de Carlos Casares.

Foi finalista do Premio Café Gijón e obtivo o primeiro premio dos Jogos Florais Minho-Galaicos de Guimarães co relato La casa de las Marías.

• 2º Premio do Concurso nacional de contos infantís da Agrupación Cultural O Facho, no 1972, por Crarisca.
• 1º Premio do Concurso nacional de contos infantís da Agrupación Cultural O Facho, no 1975, por O cataventos.
• 3º Premio O Barco de Vapor en 1985
• Lista de honor do IBBY no 1990, por Anagnórise.

Bibliografía

•  
•  
•  
•  
•  
•  
•   CC BY-NC-ND.
•  
•  
•  

Outros artigos

• Os novísimos da poesía galega
• Mar adiante
• Anagnórise
• Leonardo e os fontaneiros
• Diario da luz e a sombra

Ligazóns externas

• Soto Meijomence, Alejandra: María V. Moreno no Álbum de mulleres CCG. 2007.
• Ficha da autora na Editorial Galaxia
• Biblioteca Virtual Galega
• Moreno Márquez na páxina da AS-PG.